SURİYELİ ÖĞRENCİLERİN OKULA UYUM SÜRECİ; SPORTİF ETKİNLİKLERİN ROLÜ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 86 - 99, 30.09.2020

Ahmet Enes Sağın Mehmet Güllü

Öz

Suriye’de meydana gelen iç savaş sonrasında yoğun bir göç ortaya çıkmış, 4 milyona yakın Suriyeli göçmen Türkiye’ye gelmiştir. Ülkemize gelen bu göçmenlerin büyük bir çoğunluğu 18 yaşın altında ve 1 milyonu aşkını da okul çağındadır. İlk zamanlar büyük bir çoğunluğu eğitimini Geçici Eğitim Merkezleri’nde (GEM) almaktaydı. Ancak son zamanlarda entegrasyon, dil problemi, nitelikli eğitim sorunu gibi nedenlerden dolayı 500 bini aşkın Suriyeli öğrenci devlet okullarına devam etmek durumunda kalmıştır. İlgili sayılar göz önüne alındığında bu çocukların nasıl uyum sağlayacakları ve alacakları eğitim yolları açık şekilde Türkiye için oldukça derin etkilere neden olacaktır. Bu noktada göçmen öğrencilerin ülkenin eğitim sistemine ve sosyal yapısına entegre olması oldukça önemlidir. Verilecek olan nitelikli eğitim yoluyla ilerleyen süreçte çocuklar ülkenin sosyal, kültürel ve iktisadi yaşamına dahil olma imkânı bulacak ve bu şekilde uyumu kolaylaşacaktır. Ayrıca eğitim bütünlüğü içerisinde göçmen çocukların bulundukları ortama uyum sağlamaları ve duygusal, sosyal ve toplumsal açıdan kendilerini geliştirmeleri adına süreci rahatlatacak önemli bir sosyal olgu da spordur. Spor farklı toplumlarda yer alan kişilerin kaynaşmasını, sosyalleşmesini, dayanışma ve işbirliğini geliştirme noktasında olumlu bir etkiye sahip olabilmektedir. Bu derlemenin amacı alanyazında göçmen çocukların eğitim sistemine ve okula uyum sürecinde sportif etkinliklerin etkisinin incelendiği çalışmaların gözden geçirilmesi ve bütüncül olarak ortaya konulmasıdır.

Anahtar Kelimeler

göçmenler, kültürlerarası iletişim, entegrasyon, sosyalleşme ve spor

Kaynakça

• Birman, D., Trickett, E. J., Vinokurov, A. (2002). Acculturation and adaptation of Soviet Jewish refugee adolescents: Predictors of adjustment across life domains. American journal of community psychology, 30(5), 585-607.
• Borjas, G. J. (1994). The Economics of İmmigration. Journal Of Economic Literature, 32(4), 1667-1717.
• Boyden, J. (2002). Children affected by armed conflict in South Asia: A review of trends and issues identified through secondary research. Afghan Digital Libraries.
• Bradbury, S. (2011). From racial exclusions to new inclusions: Black and minority ethnic participation in football clubs in the East Midlands of England. International Review for the Sociology of Sport, 46(1), 23-44.
• Burdsey, D. (2006). No ball games allowed? A socio-historical examination of the development and social significance of British Asian football clubs. Journal of Ethnic and Migration Studies, 32(3), 477-496.
• Carey-Wood, J., Duke, K., Karn, V., Marshall, T. (1995). The settlement of refugees in Britain. London: HMSO. (Home Office Research Study 141).
• Chen, W., Hall, B. J., Ling, L., Renzaho, A. M. (2017). Pre-migration and post-migration factors associated with mental health in humanitarian migrants in Australia and the moderation effect of post-migration stressors: findings from the first wave data of the BNLA cohort study. The Lancet Psychiatry, 4(3), 218-229.
• Coalter, F. (2013). Sport for development: What game are we playing?. Routledge.
• Coşkun, İ., Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyelilerin eğitiminde yol haritası fırsatlar ve zorluklar. Siyaset, Ekonomice Toplum Araştırmaları Vakfı.
• Coventry, L., Guerra, C., Mackenzie, D., Pinkney, S. (2002). Wealth of All Nations. Hobart: National Youth Affairs Research Scheme.
• Çamlıyer, H., Çamlıyer, H. (1997). Eğitim bütünlüğü içinde çocuk hareket eğitimi ve oyun. Manisa: Can Ofset.
• Donnelly, P., Coakley, J. J. (2002). The role of recreation in promoting social inclusion. Toronto: Laidlaw Foundation.
• Dukes, R. L. (2002). Parental commitment to competitive swimming. Free inquiry in creative sociology, 30(2), 185-198.
• Dunn, J. S., Kinney, D. A., Hofferth, S. L. (2003). Parental ideologies and children's after-school activities. American behavioral scientist, 46(10), 1359-1386.
• Ehntholt, K. A., Yule, W. (2006). Practitioner Review: Assessment and treatment of refugee children and adolescents who have experienced war‐related trauma. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47(12), 1197-1210.
• Ekici, S., Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22.
• Elling, A., De Knop, P., Knoppers, A. (2001). The social integrative meaning of sport: A critical and comparative analysis of policy and practice in the Netherlands. Sociology of sport journal, 18(4), 414-434.
• Emin M.N. (2019). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi. 1. Baskı. SET Vakfı İktisadi İşletmesi. İstanbul.
• Entzinger, H. H., Biezeveld, R. L. (2003). Benchmarking in Immigrant Integration. European Research Centre on Migration and Ethnic Relations (ERCOMER), Faculty of Social sciences, Erasmus University, Rotterdam.
• Erdem, M. D., Kaya, I., & Yilmaz, A. (2017). Örgün eğitim kapsamındaki Suriyeli çocukların eğitimleri ve okul yaşantıları hakkında öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 463-476.
• Fazel, M., Wheeler, J., Danesh, J. (2005). Prevalence of serious mental disorder in 7000 refugees resettled in western countries: a systematic review. The Lancet, 365(9467), 1309-1314.
• Fussan, N. (2006). Einbindung Jugendlicher in Peer-Netzwerke. Welche Integrationsvorteile erbringt die Mitgliedschaft in Sportvereinen?. ZSE: Zeitschrift für Soziologie der Erziehung und Sozialisation, 26(4), 383-402.
• Gazete, R. (2011). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. Resmi Gazete. Sayı:28615.
• Giavrimis, P., Konstantinou, E., Hatzichristou, C. (2003). Dimensions of immigrant students' adaptation in the Greek schools: self-concept and coping strategies. Intercultural Education, 14(4), 423-434.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2019). Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler. Erişim tarihi: 1.Eylül.2019 https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Güllüpınar, F. (2012). Göç olgusunun ekonomi-politiği ve uluslararası göç kuramları üzerine bir değerlendirme. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4).
• Hanvey, L., Kunz, J. L. (2000). Immigrant Youth in Canada: A Research Report. Canadian Council on Social Development.
• Hoffmann, A. (2002). Sozialintegrative Funktionen des Sports. Spectrum der Sportwissenschaften, 14(2), 7-25.
• Ihlamur-Öner, S. G. (2014). Türkiye'nin Suriyeli mültecilere yönelik politikası. Ortadoğu Analiz, 6(61), 42-45.
• Kanu, Yatta. (2009). Educational pathways to successful social integration for African refugee students in Manitoba. Our Diverse Cities, 6, 114-119.
• Kap, D. (2014). Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşları. Akademik Perspektif, 1(3), 30-35.
• Karaağaç, F. C., Güvenç, H. (2018). Resmi ilkokullara devam eden suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1-1.
• Kia-Keating, M., Ellis, B. H. (2007). Belonging and connection to school in resettlement: Young refugees, school belonging, and psychosocial adjustment. Clinical child psychology and psychiatry, 12(1), 29-43.
• Küçük, V., Koç, H. (2004). Psiko-sosyal gelişim süreci içerisinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10).
• Levent, F., Çayak, S. (2017). Türkiye'de Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Hayef Journal Of Education, 14(1), 21-46.
• Lustig, S. L., Kia-Keating, M., Knight, W. G., Geltman, P., Ellis, H., Kinzie, J. D., ..., Saxe, G. N. (2004). Review of child and adolescent refugee mental health. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 43(1), 24-36.
• Makarova, E., Herzog, W. (2014). Sport as a means of immigrant youth integration: an empirical study of sports, intercultural relations, and immigrant youth integration in Switzerland. Sportwissenschaft, 44(1), 1-9.
• MEB, (2015). Millî Eğitim Bakanlığı 2015–2019 Stratejik Planı. Ankara.
• MEB, (2018). Geçici Koruma Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri. Erişim tarihi: 09.09.2019. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/17164013_17-12-2018__Ynternet_BYlteni.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016). "Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi" projesi. Erişim tarihi: 1.Eylül.2019. https://pictes.meb.gov.tr/izleme/.
• Mori, S. C. (2000). Addressing the mental health concerns of international students. Journal of counseling & development, 78(2), 137-144.
• Morris, L., Sallybanks, J., Willis, K., Makkai, T. (2003). Sport, physical activity and antisocial behaviour in youth (49). Canberra: Australian Institute of Criminology. https://aic.gov.au/publications/tandi/tandi249.html adresinden erişildi.
• Noyon, S. M. (2017). Great expectations: a sociocognitive perspective on attitudes toward immigrants, European University Institute, Florence. (Doctoral dissertation).
• Oh, S. A., Van Der Stouwe, M. (2008). Education, diversity, and inclusion in Burmese refugee camps in Thailand. Comparative Education Review, 52(4), 589-617.
• Olliff, L. (2008). Playing for the future: the role of sport and recreation in supporting refugee young people to'settle well'in Australia. Youth Studies Australia, 27(1), 52.
• Örgütü, U. A. (2016). Güvenli Olmayan Sığınak Türkiye’de Sığınmacılar ve Mülteciler Etkili Korumaya Erişemiyor. İndeks: EUR/44/3825/2016). https://www. amnesty. org/download/Documents/ EUR4438252016TURKISH. pdf. adresinden erişildi.
• Özmete, E., Yıldırım, H., Duru, S. (2018). Yabancı Düşmanlığı (Zenofobi) Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 40(2), 191-209.
• Sabirova, G., Zinoviev, A. (2016). Urban local sport clubs, migrant children and youth in Russia. Community Development Journal, 51(4), 482-498.
• Saklan, E. (2018). Türkiye’deki suriyeli eğitim çağı çocuklarının eğitim süreçleri üzerine bir çözümleme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Spaaij, R. (2015). Refugee youth, belonging and community sport. Leisure Studies, 34(3), 303-318.
• Stevens, G. W., Vollebergh, W. A. (2008). Mental health in migrant children. Journal of child psychology and psychiatry, 49(3), 276-294. Stone, C. (2018). Utopian community football? Sport, hope and belongingness in the lives of refugees and asylum seekers. Leisure Studies, 37(2), 171-183.
• Şahin, M. C., Aydemir, S. (2018). Zorunlu-kitlesel göç olgusuna sosyolojik bir yaklaşım: Türkiye’deki suriyeli sığınmacılar örneği. Dini Araştırmalar, 21(53) 121-148.
• Tamer, K., Pulur, A. (2001). Beden eğitimi ve sporda öğretim yöntemleri. Ankara: Ada.
• Taylor, T., Doherty, A. (2005). Adolescent sport, recreation and physical education: experiences of recent arrivals to Canada. Sport, Education and Society, 10(2), 211-238.
• TBMM (2010) İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun “Türkiye’de bulunan mülteciler, sığınmacılar ve yasa dışı göçmenlerin sorunlarını inceleme Raporu”: Erişim tarihi: 8 Eylül 2019 http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/ belge/gocmen_raporu.pdf
• Thulesius, H., Håkansson, A. (1999). Screening for posttraumatic stress disorder symptoms among Bosnian refugees. Journal of Traumatic Stress: Official Publication of The International Society for Traumatic Stress Studies, 12(1), 167-174.
• UNHCR. (2019). Bölgesel Mülteci ve Dayanıklılık Planı (3RP) 2019-2020. Erişim tarihi: 9. Eylül. 2019, https://data2.unhcr.org/en/ documents/download/68617
• UNİCEF. (2019). UNICEF Turkey Humanitarian Situation Report. Erişim tarihi: 01. Eylül. 2019. https://www.unicefturk.org.
• Uzun, E. M., Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1). 72-83,
• Walseth, K., Fasting, K. (2004). Sport as a means of integrating minority women. Sport in Society, 7(1), 109-129.
• Yule, W., Williams, R. M. (1990). Post‐traumatic stress reactions in children. Journal of traumatic stress, 3(2), 279-295.