SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR RİSK FAKTÖRLERİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 1 - 11, 30.09.2020

Emre Şimşek , Mehmet Ökmen

Öz

Bu çalışma spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeylerini incelenmesi amacıyla yapıldı. Araştırmanın çalışma grubu 2019-2020 eğitim ve öğretim yılı Erciyes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören (n=161 erkek, n=146 kadın) 7. Dönem (2019-Güz Dönemi) öğrencilerinden oluşturuldu. Araştırmanın verilerini toplamak için araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22.0 paket programı kullanıldı. Çalışmaya katılan gönüllü öğrencilerin yaş ortalaması 22,34 ± 2,09 yıl, KARRİF-BD Puanı ortalaması ise 16,70 ± 4,71 olduğu tespit edilmiştir. Ölçeklerden elde edilen puanların ikili karşılaştırılması sonucunda öğrencilerin yakın çevresinde kalp hastalığı olma (p<0,05), antrenörlük belgesine sahip olma (p<0,05) ve fiziksel aktivite yapma (p<0,01) durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilirken, cinsiyet ve ailede sağlık çalışanı durumlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Ölçeklerden elde edilen puanların çoklu karşılaştırılması sonucunda ise not ortalaması (p<0,01) ve fiziksel aktivite sıklığı (p<0,05) durumlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilirken, bölüm durumunda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Sonuç olarak, spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin KVH risk faktörleri bilgi düzeyinin orta seviyenin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca KVH risk faktörleri öğrencilerin not ortalaması, antrenörlük belgesi olma durumu, yakın çevresinde kalp hastalığı olma durumu, fiziksel aktivite yapma durumu ve fiziksel aktivite sıklığı değişkenlerinden etkilendiği tespit edilmiştir. Özellikle not ortalaması yüksek olan öğrencilerin, KVH bilgi düzeyinin de yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmektedir. Bu nedenle spor bilimleri fakültesinde yeterli bilgi aktarımının gerçekleştiği söylenebilir. Dolayısıyla öğrencilerin, KVH bilgi düzeylerinin artması için verilen ders içeriklerine daha iyi çalışmalarının teşvik edilmesi gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kardiyovasküler Hastalık, Öğrenci, Risk Faktörleri, Spor

Kaynakça

• Abbott, R.D., Rodriguez, B.L., Burchfiel, C.M., Curb, J.D. (1994). Physical Activity İn Older Middle-Aged Men And Reduced Risk Of Stroke: The Honolulu Heart Program. Am J Epidemiol. 139(9):881–893.
• Arıkan, İ., Metintaş, S., Kalyoncu, C., Yıldız, Z. (2009). Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği’nin geçerlilik ve güvenirliği, Türk Kardiyol Dern Arş., 37(1): 35-40.
• Badır, A., Tekkaş, K., Topçu, S. (2015). Knowledge of Cardiovascular Disease in Turkish Undergraduate Nursing Students, European Journal of Cardiovascular Nursing, 14(5): 441– 449.
• Batty, G.D., Lee, I.M. (2004). Physical Activity and Coronary Heart Disease. BMJ 328(7448):1089–90.
• Callow, A.D. (2006). Cardiovascular Disease 2005- The Global Picture. Vasculer Pharmacology, 45: 302-307.
• Cin, A., Sevgi Doğan, E., Demirağ, H. (2018). Paramedik Öğrencilerinin Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi. Cilt 6, Sayı 2; 36-43
• Çürük, G.N., Korkut Bayındır, S., Oğuzhan, A. (2018). Kardiyovasküler Hastalığı Olan Hasta Ve Hasta Yakınlarında Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi Ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences), 27 (1); 40-47
• Erenoğlu Son, N. (2018). Tıp Fakültesi 1. ve 3. Sınıf Öğrencilerinin Carrf-KL Ölçeği İle Kardiyovasküler Hastalıklar Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Kocatepe Tıp Dergisi, 19/2 (Nisan) 54-58
• Gillum, R.F., Mussolino, M.E., Ingram, D.D. (1996). Physical Activity And Stroke İncidence İn Women And Men. The NHANES I Epidemiologic Follow-up Study. Am J Epidemiol. 143(9):860–869.
• Gürdoğan Paslı, E., Kurt, S., Ünsar, S. (2014). The Knowledge About Cardiovascular Risk Factors Among Students İn A Faculty Of Health Sciences, Euras J Fam Med, 3(2):79-84.
• Karakoç Kumsar, A., Taşkın, Y.F., Altınbas, A.Ö. (2015). The Effect Of Cardiovascular Risk Factors Knowledge Level On Healthy Life Style Behaviors And Related Factors İn Nursing Students, International Journal of Basic and Clinical Studies, 4: 47-60.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
• Khot, U.N., Khot, M.B., Bajzer, C.T., Sapp, S.K., Ohman, E.M., Brener, S.J., et al. (2003). Prevalance Of Conventional Risk Factors İn Patients With Coronary Heart Disease. The Journal of the American Medical Association, 290: 898-904.
• Manson, J.E., Hu, F.B., Rich-Edwards J.W., Colditz, G.A., Stampfer, M.J Walter, C.W., et al. (1999). A Prospective Study Of Walking As Compared With Vigorous Exercise İn The Prevention Of Coronary Heart Disease İn Women. N Engl J Med. 341(9):650–658.
• Mitka, M. (2004). Heart Disease A Global Health Threat. The Journal of the American Medical Association, 291 (21): 2533.
• Mutangadura, Gladys B (ed.). (2002). Reducing Risks, Promoting Healthy Life World. Health Report 2002; Geneva, World Health Organization,
• Oğuz, S., Erguvan, B., Ünal, G., Bayrak, B., Camcı, G. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyinin Belirlenmesi. MN Kardiyoloji, Eylül Cilt 26 Sayı 3;184-191
• Onat, A. (2001). Risk Factors And Cardiovascular Disease İn Turkey. Atherosclerosis, 156: 1-10.
• Onat, A., Keleş, İ., Çetinkaya, A., Başar, Ö., Yıldırım, B., Erer, B. ve ark. (2001). On Yıllık TEKHARF Çalışması Verilerine Göre Türk Erişkinlerinde Koroner Kökenli Ölüm Ve Olayların Prevalansı Yüksek. Türk Kardiyol Derneği Araştırmaları, 29: 8-19.
• Şanlı E. (2008). Öğretmenlerde Fiziksel Aktivite Düzeyi-Yaş, Cinsiyet ve Beden Kitle İndeksi İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi
• Thanavaro, J.L, Moore, S.M., Anthony, M.K., Narsavage, G., Delicath, T. (2006b). Predictors Of Poor Coronary Heart Disease Knowledge Level İn Women Without Prior Coronary Heart Disease. Journal of American Academy of Nurse Practitioners 18:574-581.
• Thanavaro, J.L., Moore, S.M., Anthony, M., Narsavage, G., Delicath, T. (2006). Predictors Of Health Promotion Behavior İn Women Without Prior History Of Coronary Heart Disease. Applied Nursing Research, 19: 149–55.
• Türk Kardiyoloji Derneği (2015). Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı 2015-2020 kılavuzu, Ankara, T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 988.
• Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi. (2014). Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Yayını, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No:940
• Ulusal Kalp Sağlığı Politikası Kalp-Damar Hastalıkları Korunma Stratejileri, Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2004; 32: 596-602
• Uysal, H., Enç, N., Cenal, Y., Karaman, A., Topuz, C. (2013). Hemşirelik ve Edebiyat Fakültesi Ögrencilerinin Önlenebilir Kardiyovasküler Risk Faktörleri İle İlgili Farkındalıkları. Anadolu Kardiyoloji Dergisi, 13:728-731.
• Watkins, H., Farrall, M. (2006). Genetic susceptibility to coronary artery disease: from promise to progress. Nature Reviews Genetics, 7: 163-172.
• Woods, S.L., Froelicher, E.S., Motzer, S.A., Bridges, E.J. (2005). Cardiac Nursing 5th Ed. Philadelphia: Lippincott Williams& Wilkins
• Yeşil, P., ve Altıok, M. (2012). Kardiyovasküler Hastalıkların Önlenmesi Ve Kontrolünde Fiziksel Aktivitenin Önemi. Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 3(3): 39-48
• Yılmaz, M. ve Boylu, M. (2016). Masa Bası Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13 (1): 27-34