SPOR SALONLARINA GİDEN BİREYLERİN SAĞLIKLI BESLENME TUTUMLARI VE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 3, 167 - 177, 30.09.2021

Gökay Karaağaç Ergün Çakır

Öz

Bu çalışmada spor salonlarına giden bireylerin sağlıklı beslenme tutumları ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Araştırmaya spor salonlarına giden 187’si erkek, 111’i kadın bireyler olmak üzere toplam 298 kişi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ile Tekkurşun Demir ve Cicioğlu (2019) tarafından geliştirilen “Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ)” ve Hart ve arkadaşları (2008) tarafından geliştirilen Türkçe uyarlaması; geçerlik ve güvenirlik çalışması Doğan (2010) tarafından kanıtlanan ‘’Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’’ kullanılmıştır.
Verilerin analizlerde ise; pearson moment korelasyon testi, bağımsız (ilişkisiz) gruplar t-testi, Post-Hoc testi (Tukey HSD), tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca yüzde ve frekans analizlerinden yararlanılmıştır.
Elde edilen bulgulara göre, Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği ve Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçekleri arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<,05). Yapılan analiz sonucunda, cinsiyete göre sağlıklı beslenme tutumları ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri değişkenlerinin varyanslarında cinsiyet gurupları arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemektedir (p>,05).
Sonuç olarak; spor salonlarına giden bireylerin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum puanları arttıkça bireylerin sosyal görünüş kaygı düzeylerinde azalma olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Sağlık, Sosyal Görünüş, Spor Salonları

Kaynakça

• 1. Aslan D: Beden algısı ile ilgili sorunların yaratabileceği beslenme sorunları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi – STED. 13(9), 326-329, 2004.
• 2. Başterzi AD, Tüzer V, Alagöz MŞ, Uysal AÇ, Göka E: Estetik cerrahi hastalarında yeme tutumu ve beden algısı. Yeni Sempozyum.4(1):3-6, 2003.
• 3. Baysal A: Beslenme, Hatipoğlu Yayınları, Ankara 100-110, 2009.
• 4. Bully P, Elosua P: Changes in body dissatisfaction relative to gender and age: The modulating character of BMI. The Spanish J Physiol. 14(1):313-322, 2011.
• 5. Büyüköztürk, Ş: Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi, 2014.
• 6. Doğan, T: Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159, 2010.
• 7. Elosua P. López-Jáuregui A. Sánchez-Sánchez F: Adaptación española del Eating Disorder Inventory-3 Normalización y validación Madrid: TEA. 2010.
• 8. Fırıncı T: Ergenlik Çağındaki Gençlerde Sağlıklı Yaşam Biçimi Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, s1-s14, 2012.
• 9. Folk L, Pedersen J, Cullari S: Body satisfaction and self-concept of third and sixth grade students. Percept Mot Skills. 76(2):547-553, 1993.
• 10. Halvarsson K, Lunner K, Westerberg J, Anteson F, Sjödén PO: A longitudinal study of the development of dieting among 7–17 year old Swedish girls. Int J Eat Disord. 31(1):32-42, 2002.
• 11. Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C, Heimberg, R. C: Development and Examination of the Social Appearance Anxiety Scale. Assessment, 15, 48-59, 2008.
• 12. Kalafat T, Kıncal R.Y: Üniversite Öğrencilerinin Beden Memnuniyet Düzeyleri İle Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 41-47, 2008.
• 13. Kann L, Kinchen SA, Williams BI ve ark: Youth Risk Behavior Surveillance-United States, 1997. J Sch Health, 68:355- 369, 1988.
• 14. Karasar, N: Bilimsel araştırma yöntemi (9. Bas›m). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 1999.
• 15. Kaya Y: Lise öğrencilerinde görülen yeme bozuklukları ile özsaygı, beden imajı, benlik saygısı, beden memnuniyetsizliği ve kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]: Ankara: Başkent Üniversitesi; 2011.
• 16. Kırcaali-İftar G: Bilimsel ve araştırma. A.A. Bir, (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (s.1-10). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları. 1999.
• 17. Özbaşaran, F, Çetinkaya AÇ, Güngör N: Celal Bayar Üniversitesi sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3), 43-55, 2004.
• 18. Potter BK, Pederson LL, Chan SS, Aubut J-AL, Koval JJ: Does a relationship exist between body weight, concerns about weight, and smoking among adolescents? An integration of the literature with an emphasis on gender. Nicotine Tobacco Res. 6(3):397-425, 2004.
• 19. Rimal A: Association of nutrition concerns and socioeconomic status with exercise habits. Int J Consumer Stud. 26(4):322-327, 2002.
• 20. Storz NS, Greene WH: Body weight, body image, and perception of fad diets in adolescent girls. J Nutr Educ, 15:15-18, 1983.
• 21. Taub DE, Benson RA: Weight concerns, weight control techniques, and eating disorders among adolescent competitive swimmers: the effect of gender. Sociology of Sport, 9: 76–86, 1992.
• 22. Tekkurşun Demir G, Cicioğlu Hİ: Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274, 2019.
• 23. Thurfjell B, Edlund B, Arinell H, Hägglöf B, Garner DM, Engström I: Eating Disorder Inventory for Children (EDIC): effects of age and gender in a Swedish sample. Eur Eat Disord Rev. 12(4):256-264, 2004.
• 24. Uskun, E, Şabaplı A: Lise Öğrencilerinin Beden Algıları ile Yeme Tutumları Arasındaki İlişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(5), 2013.
• 25. Wood KC, Becker JA, Thompson JK: Body image dissatisfaction in preadolescent children. J Appl Dev Psychol.17(1):85-100, 1996.
• 26. Yetkin A. ve Uzun Ö: Eğitimi Sağlıkla İlgili Olan ve Olmayan Yüksekokul Ögrencilerinin Sağlık Davranışlarının Karşılaştırılması, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3, s02, s1-s10, 2000.