DOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE NÜFUSUN CİNSİYET VE YAŞ YAPISI

Yıl 2005, Cilt: 10 Sayı: 14, 67 - 94, 25.03.2011

Adem Başıüyük

Öz

Doğu Anadolu, insan hayatını olumsuz yönde
etkileyen doğal çevre faktörlerinin varlığına bağlı
olarak, çeşitli sosyal ve ekonomik göstergeler
bakımından Türkiye’nin geri kalmış bir bölgesidir. İller
düzeyinde bir takım farklılıklar olmakla birlikte,
bölgede genellikle doğum oranları yüksek, eğitim ve
sağlık hizmetleri yetersiz, istihdam olanakları ise aktif
nüfusun taleplerine cevap vermekten uzaktır. Bölgenin
en belirgin nüfus karakteristiği, yüksek seviyede
seyreden doğumlar ve yirmili yaşlardan başlayarak
bölge dışına gerçekleşen yoğun göçlerdir. Ulusal bir
sorun olarak ortaya çıkan bu nüfus değişkenliği, nüfus
politikalarını giderek daha da önemli hale
getirmektedir.
Çalışmamızda bölgeye yönelik nüfus
projeksiyonlarının belirlenmesi ve uygulanabilmesini
kolaylaştıracak, nüfusun cinsiyet ve yaş yapılanması
iller ve yerleşmeler düzeyinde incelenmiştir. Elde edilen
bulgular, bölgenin nüfus yapısı bakımından gerek
aşağı, gerekse yukarı yaş gruplarında çeşitli
sosyoekonomik sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu
göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Anadolu, nüfus, cinsiyet, yaş

Kaynakça

• DİE., 2002, 2000 Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Elazığ, Malatya, Erzincan, Erzurum, Kars, Ardahan, Iğdır, Ağrı, Van, Muş, Bingöl, Tunceli, Bitlis, Hakkâri İlleri.
• DOĞANAY, H., 1997, Türkiye Beşeri Coğrafyası, Milli Eğitim Bakanlığı Yay:2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi:877, Eğitim Dizisi:10, İstanbul.
• DPT., 2000, Doğu Anadolu Projesi Ana Planı, Mevcut Durum ve Analizi, Cilt I, Ankara.
• KARABULUT, Y., 1989, Karadeniz Bölgesi Nüfusu (II: Kırsal), Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, Ankara.
• KOCAMAN, T., 2002, Plan Nüfus Projeksiyon Yöntemleri, DPT, Ankara.
• ÖZGÜR, E. M., 1998, Türkiye Nüfusu, GMC Basın Yayın, Ankara.
• ÖZGÜR, E. M., 1999, Türkiye Nüfusunun Yaş Yapısı, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı:7, Ankara.
• TANDOĞAN, A., 1994, Türkiye Nüfusu, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon.
• TOROS, A., ve diğ. 1997, Ulusal Çevre Eylem Planı, Nüfus ve Çevre, DPT. Ankara.
• TÜMERTEKİN,E., ÖZGÜÇ,N., 2002., Beşeri Coğrafya, (İnsan, Kültür, Mekân), Çantay Kitabevi, İstanbul.
• TÜMERTEKİN, E., 1994, Beşeri Coğrafyaya Giriş, İstanbul Üniv. Yay. No: 3819, Edebiyat Fak. Yay. No:246, İstanbul.
• TÜSİAD; 1999, Türkiye’nin Fırsat Penceresi (Demografik Dönüşüm ve İzdüşümleri), TÜSİAD Yay. T/99, İstanbul.
• YÜCEŞAHİN, M. M., 1996, Türkiye’de İllere Göre Cinsiyet Oranları, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı:5, Ankara.
• www.ekutup.dpt.gov.tr/nufus/kocamant/projeksi (2002).