FETHİYE’DE YAYLALAR ve YAYLACILIK

Yıl 2005, Cilt: 10 Sayı: 14, 141 - 178, 25.03.2011

İbrahim Güner Mustafa Ertürk

Öz

Fethiye İlçesi’nde 105 civarında yayla alanı
vardır. Bunlar Boncuk Dağları, Akdağlar ve Babadağ-
Arıdağ kütlesinin 1000 m.’den yüksek kesimleri ile 1000-
1500 m. yükselti kuşağında bulunan Seki Platosu’nda
yer almaktadır. Yayla alanlarının toplam yüzölçümü
8.807 ha. (ilçe alanının % 2,6’sı), ortalama büyüklüğü
ise 155 ha. kadardır. İlçe yaylalarının yaklaşık yarısı,
1000-2000 m. yükselti basamağında, yani orman
kuşağında, yarısı da alpin çayırlar katında
bulunmaktadır. Yaylalarla köyler arasındaki uzaklıklar
ise 5-10 km. (dağ köyleri) ile 40-110 km. (ova köyleri)
arasında değişmektedir.
Araştırma sahasındaki 84 köyden 73’ünde ve
Fethiye Kenti’nde yaylacılık yapılmakta olup ilçenin
toplam hane sayısının % 12,6 kadarı yaylacılık
faaliyetlerine katılmaktadır. Ancak bu oranlar, dağ
köylerinde % 50’nin üzerine çıkarken, sahil kesiminde
kurulmuş bazı köylerde ve Fethiye Kenti’nde % 5’in
altına düşmektedir.
Orman kuşağındaki yayla yerleşmelerinin
konutları kalıcı konutlardan ve çadırlardan oluşurken,
alpin çayırlar katında yer alan yaylaların konutlarının
tamamen çadırlardan oluştukları görülmektedir. Yine
yükselti faktörünün etkisine bağlı olarak, ortalama 2000
m.’nin altında bulunan yaylalarda tarım ve hayvancılık,
daha yüksekte bulunan yaylalarda ise sadece
hayvancılık yapılmaktadır.
Önceleri, tamamen kırsal ekonominin bir parçası
olarak sürdürülen yaylacılık, son 30 yıl içerisinde yöre
insanının yaşam tarzlarının ve standartlarının
değişmesiyle, günümüzde daha çok rekreasyonel
amaçlarla yapılan bir faaliyet haline gelmiştir. Buna bağlı olarak da, yöredeki bazı yayla yerleşmelerinin
giderek sayfiye yerleşmesine dönüştükleri
gözlenmektedir. Yazın bunaltıcı sıcağından kaçma isteği,
geçmişte olduğu gibi, günümüzde de yöre yaylacılığını
teşvik eden temel faktör olma özelliğini korumaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fethiye İlçesi, yayla, yaylacılık, yayla turizmi

Kaynakça

• ALAGÖZ, A. C., 1941, Yayla Tâbiri Hakkında Rapor. I. Coğrafya Kongresi, Raporlar-Müzakereler-Kararlar, Ankara.
• ALAGÖZ, A. C., 1993, Türkiye’de Yaylacılık AraĢtırmaları. Ankara Üniv. Türkiye Coğrafya AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 2, Ankara.
• DARKOT, B., 1968, Türkiye Ġktisadî Coğrafyası. Ġstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Yay. No: 51, Ġstanbul.
• DOĞANAY, H., 1997, Türkiye BeĢeri Coğrafyası. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi: 877, Eğitim Dizisi: 10, Ġstanbul.
• DOĞANER, S. 2001, Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi, Ġstanbul.
• EMĠROĞLU, M., 1977, Bolu’da Yaylalar ve Yaylacılık. Ankara Üniv. D.T.C.F Yay. No: 272, Ankara.
• GÖNEY, S., 1975, Büyük Menderes Bölgesi. Ġstanbul Üniv. Yay. No: 1895, Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 79, Ġstanbul.
• ĠZBIRAK, R., 1992, Coğrafya Terimleri Sözlüğü. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi, No: 157, Ġstanbul.
• KIVRAK, R., 2000, Fethiye’de Yörükler ve Karaçulha. ġanal Matbaacılık ġti., Fethiye.
• SARAÇOĞLU, H., 1989, Akdeniz Bölgesi. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi: 175, Ġstanbul.
• SUNGUR, K.A., 1980, “Türkiye’de Ġnsan YaĢamı Açısından Uygun Olan ve Olmayan Isı Değerlerinin Aylık DağılıĢı Ġle Ġlgili Bir Deneme”. Ġstanbul Üniv. Coğrafya Dergisi, Sayı: 23, Ġstanbul.
• TUNÇDĠLEK, N., 1967, Türkiye Ġskân Coğrafyası, Kır Ġskânı (Köy-Altı Ġskân ġekilleri). Ġstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No: 1283, Coğrafya Enst. Yay. No: 49, Ġstanbul.