ULUBORLU İLÇESİNDE KİRAZ ZİRAATI

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 23, 185 - 202, 14.09.2011

Turhan Çetin

Öz

Uluborlu ilçesi Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümü’nün Göller
Yöresinde bulunur. Yönetim olarak Isparta ili sınırları içerisindedir. Yörenin
iklim özellikleri, Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında geçiş özelliği
göstermektedir. Nitekim Uluborlu’nun yıllık ortalama sıcaklığı 11,7 ºC ve yıllık
ortalama yağış miktarı ise 644 mm’dir.
Bu araştırmada Uluborlu ilçesinde kiraz ziraatı incelenmiştir. Son otuz
yılda ilçedeki tarımsal faaliyetlerde yaşanan gelişmeler yörenin bölgedeki
ekonomik fonksiyonunu artırmıştır. Kiraz ziraatı; yer şekilleri, iklim, toprak ve su
gibi doğal ortam koşullarının etkisi altındadır. Bu koşullara; arazinin mülkiyet
durumu, tarımsal kültür, sulama, ulaşım ve pazarlama gibi beşeri faktörleri de
eklemek gerekir.
Uluborlu ilçesinde 17 tür kiraz yetiştirilmektedir. Ancak bunlar
içerisinde “Ziraat 0900” adı verilen kiraz türünün üretimi diğerlerine göre daha
yaygın olarak yapılmaktadır. Dünyada Türk kirazı olarak tanınan bu kiraz en çok
ihraç edilen türdür. Uluborlu ilçesinde 2006 yılında 6050 ton kiraz üretilmiştir.
Bu kirazın 4850 tonu ihraç edilmiştir.
İlçedeki kiraz ziraatından daha fazla gelir elde edebilmek için; mevcut
soğuk hava depolarının sayı ve kapasiteleri artırılmalı, ilçenin ana karayolu
bağlantısı güçlendirilmeli, demiryolu bağlantısı sağlanmalı ve Antalya
havalimanına bağlantısı güçlendirilmelidir
İlçedeki geleneksel hale dönüştürülen Kiraz Şenlikleri uluslararası
boyuta taşınmalı ve kirazın dünyaya tanıtımı hızlandırılmalıdır.
Yöredeki kiraz üreticileri; zirai bakım, üretim ve pazarlama konularında
gerekli atılımları yapmalıdırlar. Bu konuda yöredeki üreticiler tarımsal kalkınma
kooperatiflerinde aktif olarak görev almalı ve bu kooperatifler pazarlama,
rekabet ve ihracat alanlarında da faaliyetlerini geliştirmelidir.

Anahtar Kelimeler

Uluborlu ilçesi, kiraz ziraatı, ekonomik kalkınma

Kaynakça

• Acar, M. (1992). Uluborlu ve Senirkent Yöresinde Yetiştirilen Kirazların Makro Besin Elementleri Bakımından Beslenme Durumlarının Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Aksoy, T. ve Demiralay, İ. (1996). Senirkent İlçesinin Tarımsal Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Ankara: Senirkent Kültür ve Yardımlaşma Derneği Senirkent Sempozyumu Bildirileri s.41-86.
• Başaran, M. ve Okant, M. (2005). Bazı Toprak Özelliklerinin Eldivan Yöresinde Yetiştirilen Kirazların Beslenme Durumu Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarım Bilimleri Dergisi, 11(2), 115-119.
• Bulut İ. (2006). Genel Tarım Bilgileri ve Tarımın Coğrafi Esasları (Ziraat Coğrafyası). Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
• Burak, M., Ergün, M. E. ve Yalçınkaya, E. (2001). Meyvecilik, Kiraz Raporu, DPT, VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Bitkisel Ürünler Özel İhtisas Komisyonu, Meyvecilik Alt Komisyonu Raporu. Yayın No:DPT:2649-ÖİK:657, s. 174-203, Ankara.
• Can, H. H. (1998). Uluborlu'nun Dünü Bugünü. Isparta: Bizim Uluborlu Gazetesi Cumhuriyetin 75. Yılı Yayınları No:1.
• Çakaryıldırım, N. (2003). Kiraz. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Bakış Dergisi, 12(3), 1-4.
• Çetin, T. (2002). Gençali Ovası ve Çevresinde Doğal Ortam Şartları İle Beşeri ve Ekonomik Faaliyetler Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirkaya, H. (1998). Uluborlu-Senirkent-Hoyran Havzası’nın Beşeri ve Ekonomik Özellikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğanay, H. (1991). Ziraat Coğrafyası, Genişletilmiş 2. Baskı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Ders Notları No:23.
• Doğanay, H. (1998). Türkiye Ekonomik Coğrafyası. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Dönmez, Y. (1985). Bitki Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No: 3213.
• Göney, S. (1987). Türkiye Ziraatının Coğrafî Esasları-I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No:2600.
• Gültaş, H.T. ve Erdem Y. (2007). Bodur Kiraz Bahçelerinde Damla ve Mikro Yağmurlama Sulama Yöntemlerinin Yatırım ve İşletme Masrafları Yönünden Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 13(1), 38-46.
• Hasad Yayıncılık (2005). Kiraz/Vişne Yetiştiriciliği. İstanbul: Hasad Yayıncılık.
• Kahraman N., Atayeter, Y. ve Arıbaş, K. (1998-1999). Barla ve Karakuş Dağları Batı Uzantılarının Jeomorfolojisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Marmara Coğrafya Dergisi, (2), 201-223.
• Kara, H. (1977). Çukurova’nın Üç Köyünde Tarım-Nüfus İlişkileri ve Bölge Kır Kesimi Sorunları Konusunda Bir İnceleme. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil, Tarih- Coğrafya Fakültesi Coğrafya Araştırmaları Dergisi, (8).
• Küden, A. ve Sırış, Ö. (2001). Ülkemiz Yayla Koşullarına, Uygun Yeni Kiraz Çeşitlerinin Meyve Verimi ve Kalitesi Üzerine Çalışmalar. I. Sert Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 25-28 Eylül, Yalova.
• Özçağlar, A. (1992). Türkiye’de Tarım Alanlarının Coğrafi Dağılışı. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil, Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkiye Coğrafyası Uygulama ve Araştırma Dergisi, (1), 15-55.
• Öztürk, F., Karamürsel, D., Bayav, A., Öztürk, G. (2006). Türkiye’de Kiraz Üretimi, Pazarlaması ve Dış Satım Potansiyeli. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü web sayfasından alınmıştır (erişim tarihi:19.02.2007).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2001). Tarımsal Yapı ve Üretim. Ankara.
• Uluborlu Belediyesi. (2007). Uluborlu ve Kiraz. Dünden Bugüne Uluborlum Kültür ve Yaşam Dergisi, 1(1),18-23.
• www.ebkae.gov.tr/belgeler/kirazyet.htm
• www.arastirma-yalova.gov.tr/faydali/kiraz.htm
• Yazgan, S., Büyükcangaz, H., Demirtaş, Ç., Candoğan B.N. (2004). Genç Kiraz Ağaçlarında (Prunus avium) Farklı Sulama Programlarının Vejetatif Gelişme Parametreleri ve Bitki Su Tüketimi Üzerine Etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,18(2), 1-12.