ETNOCOĞRAFYA PERSPEKTİFİNDEN BULGARİSTAN ROMANLARI

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 24, 87 - 116, 14.09.2011

Emin Atasoy Mustafa Ertürk

Öz

Bu çalışmada komşumuz Bulgaristan’da yer alan Roman (Çingene)
etnosunun ulusal sınırlar içindeki coğrafi dağılışı, sosyo-kültürel özellikleri,
demografik yapısı ve tarihsel serüveni irdelendiği gibi, bu etnosa Bulgar
halkı ile Bulgaristan medyasının bakış açısı ve etnik algılaması da
tartışılmıştır. Ayrıca çalışmada Roman (Çingene) etnosunun eğitim, sağlık,
kültürel, sosyal ve ekonomik sorunlarına ışık tutulduğu gibi bu sorunların
nasıl ortaya çıktığı ve nasıl çözümlenmesi gerektiği de tartışılmıştır.
Bulgaristan etnocoğrafyasında Romanlar bir etnik kimlik ve kültürel zenginlik
oluşturdukları gibi bir sorunlar yumağı da oluşturmuşlardır. Bu nedenle bu
çalışmada Roman etnosunun Bulgaristan açısından avantaj ve dezavantajları
irdelendiği gibi bu etnosun neden ve nasıl Bulgaristan’ın öncelikli
sorunsallarından birine dönüştüğüne de yanıt aranmıştır.

Anahtar Kelimeler

Roman, Azınlık, Etnos, Bulgaristan

Kaynakça

• Acaroğlu, M. T. (1998) Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi, İstanbul: Kaynak Yayınları
• Acaroğlu, M. T. (2006 ) Bulgaristan’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları
• Acaroğlu, M. T. (2007) Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar I ve II, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık
• Anastasova, E. (2006) Etniçnost, Traditsiya, Vlast. Etyudi za Prehoda, Sofiya: Akademiçno İzdatelstvo “Marin Drinov”
• Asenov, B. (1998) Religiite i Sektite v Balgariya, Sofya: İzdatelstvo Poligraf
• Atasoy, E. (2003) Kıtalar ve Ülkeler Coğrafyası, Bursa: Ezgi Kitabevi
• Atasoy, E. (2007) Dinler Coğrafyası Işığında Bulgaristan’daki Dinsel Topluluklar, Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Cilt: VII, Sayı: 2
• Atasoy, E. (2007) Postsosyalist Dönemde Bulgaristan’da Yaşanan Demografik Kriz vе Yansımaları, Bursa: Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 8, Sayı 12
• Balkanski, T. (1996) Todor Jivkov. Prosopografiya na Diktatora, İzdatelstvo “Znak 94”, Veliko Tarnovo
• Bekyarova, N. (2005) “Etniçeski i Demografski Harakteristiki na Sigurnostta”, Natsionalna i Mejdunarodna Sigurnost, Sofya: Voenno İzdatelstvo
• Büksenşüti, U. (2000) Maltsinstvennata Politika v Balgariya. Politikata na BKP Kam Evrei, Romi, Pomatsi i Turtsi 1944–1989, Sofya: IMIR
• Coşkun, B. D. (2001) Bulgaristan’la Yeni Dönem, Soğuk Savaş Sonrası AnkaraSofya İlişkileri, Ankara: ASAM Yayınları
• Dayıoğlu, A. (2005) Toplama Kampından Meclis’e. Bulgaristan’da Türk ve Müslüman Azınlığı, İstanbul: İletişim Yayınları
• Güner, İ. & Ertürk, M. (2005) Kıtalar ve Ülkeler Coğrafyası, Ankara: Nobel Yayınları
• İvanov, A. (2005) Balgarskata Demografska Agoniya, Sofya: Spisanie Geopolitika, Broy 2
• İvanova E. & Krastev V. (2006) Po Dalgiyat Pat … Jivot S Drugite. İstoriya, Etnosotsialna Struktura, Bit I Kultura na Tsiaganite ot Starozagorski Region, İzdatelstvo Kota Print, Stara Zagora
• Karahasan-Çınar, İ. (2005) Etniçeskite Maltsinstva v Balgariya, Sofya: İzdatelska Kaşta Lik
• Lukanov, A. & Bojinov, N. & Dimitrov, S., (2005) Stranite v Sveta 2005-2006 Spravoçnik, Sofya: İzdatelstvo Gloriya Palas
• Marinov, P. (1994) Balgarite Mohamedani, Sofya: İzdatelstvo Angelinov&Partnöri
• Mihaylov, D. & Jelyazkova, A. (2005) Okonçatelen Doklad po Proekt: Otsenka na Sashtestvuvashtite Obrazovatelni Politiki i Praktiki za Predostavyane na raven Dostap do Obuçenie na detsa ot Maltsinstvata i za Razrabotvane na Preporaki za Ustoyçivo Reshenie na Obrazovatelnite Ptroblemi na Maltsinstvata, Sofya: Mejdunaroden Tsentar za izsledvane na Maltsinstvata i Kulturnite Vzaimootnosheniya
• Natsionalen Statistiçeski İnstitut Republika Balgariya (NSI, 2007)
• Pamporov, A. (2009) Sotsialni Distantsii i Etniçeski Stereotipi za Maltsinstvata v Balgariya, Sofiya: İnstitut za Otvoreno Obshtestvo
• Poulton, H. (1993) Balkanlar. Çatışan Azınlıklar, Çatışan Devletler, İstanbul: Sarmal Yayınevi
• Slatinski, N. (2006) Natsionalnata Sigurnost i Demografskite Problemi na Balgariya, Sofya: Spisanie Mejdunarodni Otnosheniya, Godina XXXV, Knijka 1
• Slaveykov, P. (2006) Etnogeografiya, Sofya: Universitetsko İzdatelstvo “Sv. Kliment Ohridski”
• Slaveykov, P. (2004) Demografskata Situatsiya v Balgariya I Neobhodimostta ot Efektivna Demografska Politika, Spisanie Voenen Jurnal, Sofya: Voenno İzdatelstvo EOOD
• Slaveykov, P. & Zlatunova, D. (2005) Geografiya na Balgariya, Sofya: İzdatelstvo Paradigma
• Tomova, İ. (1998) Romi, Obştnosti i İdentiçnosti v Balgariya, Sofya: İzdatelstvo Petekston
• Tomova, İ. Pamporov, A. Milenkova, V. (2008) Sotsialno-İkonomiçeskoto Polojenie na Uyazvimi Etniçeski Maltsinstva v Balgariya, Sofya: İnstitut po Sotsiologiya pri BAN
• Traykov, T. & Kazakov, B. (2004) Religiozna Struktura na Naselenieto v Balgariya – Formirane, Savremenno Sastoyanie i Teritorialni Razliçiya, Sotsialna i Kulturna Geohrafiya, Veliko Tarnovo: Universitetsko İzdatelstvo “Sv. Kiril i Metodiy”, Peçat “Faber”
• Zlatanova, V. (2005) Vanşnata Migratsiya v Perioda na Prehod v Balgariya i Sotsialni Posledstviya, Evropeyskoto Badeşte na Balgariya i Razvitieto na Naselenieto, Sofya: Tsentar za İzsledvane na Naselenieto pri BAN