POPÜLER BİLİM ANLAYIŞI VE COĞRAFYANIN POPÜLERLİĞİ, BİLİM VE TEKNİK DERGİSİ ÖRNEĞİ

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 24, 131 - 155, 14.09.2011

Bülent Güner , M.dursun Çitçi

Öz

Popüler bilim, genel anlamıyla akademik düzeyli bilimsel çalışmaların
geniş toplum kesimleri için anlaşılabilir hale getirilmesidir. Bu çalışmalar çeşitli
yayın organlarınca topluma ulaştırılır. Doğal olarak “popüler bilim”in en önemli
unsuru, popüler bilim yayıncılığıdır. Günümüzde bilimle ilgilenen halk
kitlelerinin başvuracağı temel kaynakların başında popüler bilim yayınları
gelmektedir. Bilimsel olayları halk kitlelerine ulaştırmayı amaç edinen bu tür
yayıncılık, “popüler bilim yayıncılığı” olarak adlandırılır. Popüler bilim
yayıncılığının en önemli araçlarından biri bu amaçla yayınlanan dergilerdir. Bu
tür yayıncılığın önceliği, güncel bilimsel olaylardır.
Doğa ve insan etkileşimli sorunlar bilimsel ve toplumsal gündemde gün
geçtikçe daha fazla yer tutmaktadır. Buna paralel olarak popülerleşen
coğrafyanın konumu, Tübitak tarafından yayınlanan Bilim ve Teknik Dergisi
örneğinde ele alınmıştır. Derginin yayın hayatına başladığı 1967 yılı Ekim
ayından, 2009 yılı Temmuz ayına kadar 42 yıl boyunca yayınlanan 500 sayısı
irdelendiğinde, coğrafyanın özellikle son dönemlerde daha fazla ilgi topladığı
ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Popüler Bilim, Coğrafya, Bilim ve Teknik Dergisi, Tübitak

Kaynakça

• Akben, F., 1992, “Türk Basınında Popüler Bilim Yayıncılığı ve Bilim ve Teknik Dergisi Örnek Olayı”, Gazi Ü. Sosyal Bil. Enst., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• Akoğlu, A., 2005, “Popüler Bilim Yayıncılığı ve Gökyüzü Gözlem Etkinlikleri”, http://www.iku.edu.tr/TR/iku_gunce/GunceC3S2veS3FenMuh/Gunce/C3S2Temmuz2005FenveMuh/1.pdf (04.07.2009 tarihli erişim)
• Alpar, M.A., 1997, “Temel Eğitim, Bilim, Eğitim ve Toplumsal Gelişme”, TÜBA Bilimsel Toplantı Serileri:8, s: 23-29, Ankara
• Altundağ, Ş., 1943, “Coğrafya ve Felsefe”, D.T.C. F. Dergisi 1-3, s:87-91, Ankara
• Ayhan, A., 2002, “Dünden Bugüne Türkiye’de Bilim – Teknoloji ve Geleceğin Teknolojileri”, Beta Basım Yayın, İstanbul
• Barrows H., 1985,‘‘İnsan Ekolojisi Olarak Coğrafya’’, İstanbul Ünversitesi, Coğrafya Dergisi, No:1, s:153-172, İstanbul
• Bilim ve Teknik Dergisi, 1967, “Amacımız”, Sayı:1, s:1-2, Ankara
• Bilim ve Teknik Dergisi, 2009, “42 Yıllık Arşiv”, DVD eki, Sayı: 500, Ankara
• Bilim ve Teknik Dergisi İnternet Arşivi, http://www.biltek.tubitak.gov.tr/arsivara.htm
• Bilir, H., 1978, ‘‘Vulgarizasyon’un Dört Büyük Ustası: Born, De Broglie, Gamow, Asimov’’, Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı:133, s: 21-22, Ankara
• Boidot, J.,1997, ‘‘Aydınlanma Çağında Halkın Bilimle Tanışması, Popüler Bilimin Doğuşu’’, Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı: 353 s:32-34, Ankara
• Erer, S., 1977, “Coğrafi Yöntemlerde Yeni Eğilimler ve Coğrafya’nın Sınırları”, Coğr. Enst. Derg. Sayı:20-21, s:181-188, İstanbul
• Elibüyük, M., 2000, “Matematik Coğrafya”, Ekol Yay., Ankara
• Engin, İ., Akbaş, Y., Gençtürk, E., 2003, “1.Coğrafya Kongresinden Günümüze Liselerimizde Müfredat Programlarındaki Değişmeler”, Milli Eğitim Dergisi, Sayı;157, Ankara
• Ercilasun, B., 1989, “Serveti Fünun Edebiyatı”, Büyük Türk Klasikleri, Ötüken-Söğüt Yayınevi, 9. Cilt, Ankara
• Hançerlioğlu, O., “Felsefe Sözlüğü”, Remzi Kitabevi, 1993, İstanbul
• Karabağ, S., “Coğrafyanın İçeriği”, http://www.yeryuzu.com/ogretim.htm#icerik (05.07.2009 tarihli erişim)
• Kayan, İ., 1998, “Yeni Yaklaşımlarla Türkiye’nin Plio-Kuaterner Paleocoğrafyası, A.Ü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Dergisi”, Sayı: 6 (“21. Yüzyıla Doğru Türkiye” Sempozyumu Bildiriler Özel Sayısı), S: 189-197, Ankara
• Kurtuluş, Ö., 1997,‘Toplumda Bilimin Beyazperdesi, Bilim Gazeteciliği’, Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı: 350, S: 18-24, Ankara
• Mason, S.F., 2001, “Bilimler Tarihi”, T.C. Kültür Bakanlığı Yay., Ankara
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), 2005, Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9., 10., 11. ve 12. Sınıflar), Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara
• Özçağlar, A., 2006, “Coğrafyaya Giriş”, Hilmi Usta Matbaacılık, Ankara
• Sipahi, E., 2008, “Küresel İklim Değişimi ve Çevresel Güvensizlik Kıskacında
• İklim Mültecileri”, Uluslararası Küresel İklim Değişikliği ve Çevresel Etkileri Konferansı Bildiriler Kitabı, Konya B.Şehir Bld., Koski G.M., Damla Ofset, Konya
• Tanoğlu, A., 1964, Coğrafya Nedir ? Coğr. Enst. Derg. Sayı:14, s:3-14, İstanbul
• Tümertekin, E., Özgüç, N., 1997, “Beşeri Coğrafya, İnsan - Kültür - Mekan”, Çantay Yayınevi, İstanbul
• Türk Dil Kurumu (TDK), “Güncel Türkçe Sözlük”, “Bilim” maddesi 1, http://www.tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA (03.07.2009 tarihli erişim)
• Yıldırım, C., 1991a, Bilim Felsefesi, Remzi Kitabevi, İstanbul
• Yıldırım, C., 1991b, “Bilim Nedir ?”, Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı: 286, S:27, Ankara
• Wikipedia, “Bilimlerin Sınıflandırılması” http://tr.wikipedia.org/wiki/Bilim#Bilimlerin_s.C4.B1n.C4.B1fland.C4.B1r.C4.B1lmas.C4.B1, (03.07.2009 tarihli erişim)