DOĞU VE GÜNEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİNİN DOĞAL ORTAM ÖZELLİKLERİNİN TERÖR FAALİYETLERİ VE SINIR GÜVENLİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2008, Cilt: 13 Sayı: 20, 267 - 278, 25.07.2008

M.taner Şengün Zeki Boyraz

Öz

Anadolu’nun üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen hiçbir dönemde
denizci milletlerin hakimiyetinde olmamıştır. Bilakis kara toplumlarının
hakimiyetinde olmuştur. Bu özelliğinin ortaya çıkmasında Doğu ve Güneydoğu
Anadolu Bölgesinin fiziki coğrafya özelliklerinin rolü büyüktür. Çünkü denizci
milletler engebeli ve dağlık bölgeleri hiçbir zaman yurt edinmemişlerdir. Ayrıca
engebeli ve dağlık alanların kıyı şeritlerini de yurt edinmekten kaçınmışlar ve
güvenlik açısından hiçbir zaman kendilerine uygun görmemişlerdir.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri yerşekilleri bakımından önemli
farlılıklar gösterir. Doğu Anadolu bölgesi daha engebeli ve dağlık alanlara
karşılık gelirken, Güneydoğu Anadolu bölgesi morfolojik açıdan daha sade bir
görünüm arz eder. Türkiye’nin iç ve dış güvenliği açısından, bu özellikler dış
mihraklarca ülkemizin aleyhine kullanılmış ve zaman zaman ülkenin güvenliğini
tehdit eder duruma gelmiştir. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesinin dağlık ve
engebeli olması, arazi yapısının gerek sığınma gerekse komşu ülkeler arasında
sızmaların kolay olması nedeniyle tarihten günümüze her zaman problemli bir
saha olarak karşımıza çıkmaktadır.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi litolojik yapısının mağara ve
oyukların oluşmasına uygun olması , bitki örtüsünün meşe türleri açısından zengin
olması, teröristlere saklanma ve barınma olanağı sağlayarak teröre elverişli bir
imkan oluşturmaktadır. Ayrıca arazinin derin ve sarp vadilerle yarılmış olması
ulaşım ve güvenliği engelleyici bir unsurdur.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu da iklim şartlarına ve yükseltiye bağlı
olarak kış aylarında yağışın genellikle kar yağışı şeklinde olması sebebiyle
güvenlik operasyonları da zorlaşmaktadır.
Bu fiziki coğrafya özellikleri, ulaşım ve güvenlikte de tarih boyunca Doğu
ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki bazı geçitlerin ve köprülerin önem
kazanmasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Terör Faaliyetleri, Bölge, Sınır güvenliği

Kaynakça

• ATALAY, İ., 1994, Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fak. İzmir.
• ATALAY, İ., MORTAN, K., 2006, Türkiye Bölgesel Coğrafyası, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• KILIÇ, O., 2002, “Osmanlı Döneminde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Güvenlik ve Huzurunu Tehdit Eden Unsurlar”, Türkiye’nin Güvenliği Sempozyumu, 17-19 Ekim 2001, Elazığ.
• AKSIN, A., 1998, “Doğu Anadolu’nun Jeopolitik ve Jeostratejik Yapısı,” Cumhuriyetin 75. Yılında Doğu Anadolu Huzur ve Güvenlik Sempozyumu, 17-19 Aralık 1998, Sayfa:329-334. Elazığ.
• KOCA,H.,2000, “GAP ve Güneydoğu Anadolu nun Güvenliğini Etkileyen Yapısal Sorunların Değerlendirilmesi” I. Milletlerarası Doğu ve Güneydoğu Anadolu Huzur ve Güvenlik Sempozyumu, 27-29 Mart 2000, Elazığ.
• YÖK,Konferansları., 1985, Türkiye’de Anarşi ve Terörün Sebepleri ve Nedenleri (12 Nisan 1985) Ankara.