ÇAL MAĞARASI (DÜZKÖY-TRABZON) VE ÇEVRESİNİN EKOTURİZM POTANSİYELİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 26, 1 - 23, 02.01.2013

Mehmet Zaman İbrahim Fevzi Şahin Salih Birinci

Öz

Çal Mağarası, Trabzon ili Düzköy İlçesi’nin 5 km güneybatısında,
denizden 1050 m yüksekte Çalköy Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Mağara girişi, Çalköy’den Çayırbağı Beldesi’ne giden stabilize yolun 1.
km’sindeki Kulaklık Deresi üzerinde bulunmaktadır. Akçaabat’a yaklaşık 32 km,
Trabzon’a ise 45 km uzaklıktadır. Mağara, aydınlatma, gezi platformları ve çeşitli
düzenlemeleri tamamlanarak 2003 yılında turizme açılmıştır. Çal Mağarası sarkıt
ve dikitleri, yeraltı deresi ve şelalesi ile kuşkusuz yöredeki önemli turizm
değerlerinden biridir.
Çal Mağarası çevresi, sahip olduğu doğal ve kültürel kaynaklar nedeniyle
de, önemli çekiciliklere sahiptir. Bu özellikleriyle de, ekoturizm çeşitliliği
bakımından ülkemizin önemli alanlarından biri konumundadır. Nitekim mağara
turizminin yanı sıra başta dağ ve yayla turizmi, kültür turizmi, botanik turizmi,
kırsal turizm olmak üzere doğaya dayalı çeşitli rekreasyonel etkinliklerin
yapılabileceği ve bunların daha da geliştirilebileceği bir potansiyele sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Mağara, Çal Mağarası, Ekoturizm

Kaynakça

• Bekdemir, Ü., Sever, R., Uzun, A., Elmacı, S., 2004, Yıldızkaya Mağarası. Doğu Coğrafya Derg. Sayı:12, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Daş, C., Korkmaz, M., 1997, Antalya-Belek Yöresinde Ekolojik Peyzaj Planlama Model Çalışması. Turizm ve Çevre, Oleyis Vakfı Yayınları, Ankara.
• Doğanay, H., 2001, Türkiye Turizm Coğrafyası (3. Baskı). Çizgi Kitabevi Yay. No:33, Üniversite Kitapları: 9, Çizgi Kitabevi, Konya
• Doğaner, S., 2001, Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Erdoğan, N., 2003, Çevre ve (Eko)Turizm. Pozitif Matbaacılık, Ankara.
• Erinç, s., 1971, Jeomorfoloji II ( Genişletilmiş 2.Baskı). İstanbul Üniv. Yay. No: 1628, Coğrafya Enst.Yay. No: 23, İstanbul.
• Ertek, A. T., 1989, Sofular Mağarası (Şile-İstanbul). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu Coğrafya araştırmaları Derg. Cilt: 1, Sayı:1, Ankara.
• Gattınger, T. E., 1962, 1/500000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası Trabzon Paftası İzahnamesi. Ankara, s. 13.
• Güldalı, N., Nazik, L., Tüfekçi, K., Soylu, C, Aksoy, B., Beydeş, S., Acar, C., 1992, Gümüşhane ve Bayburt Çevresinin Doğal Mağaraları. MTA Raporu, Derleme No. 9336, Ankara.
• Güner, Y., Şaroğlu, F., Durukal, S., 2005, Türkiye’de Mağara Turizmi ve Dim Mağarası Örneği.
• Nazik, L., 2005, Mağara Nedir, Nasıl Oluşur?. Ulusal Mağara Günleri Sempozyumu (24- 26 Haziran 2005, Beyşehir-Konya), Türkiye Tabiat Koruma Derneği yayını, Konya.
• Nazik,L., Törk, K., Tuncer K., Özel, E., İnan H., Savaş F., 2005, Türkiye Mağaraları. Ulusal Mağara Günleri Sempozyumu (24-26 Haziran 2005, Beyşehir-Konya), Türkiye Tabiat Koruma Derneği yayını, Konya.
• Özdemir, Ü., 2005, Mencilis Mağarası. Doğu Coğrafya Derg. Sayı:13, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Sözer, A.N., 1983, Türkiye’nin Kırsal Yerleşim Coğrafyasına İlişkin Terminolojik Sorunlar ve Tipolojik Yaklaşımlar. Ege Coğrafya Derg. Ege Üniv. Edeb. Fak. Coğrafya Böl. Sayı:1, İzmir.
• Sümerkan, M. R., 1999, Trabzon İli Düzköy İlçesi, Çal Mağarası. Mimari Proje Raporu. İl Turizm Müdürlüğü, Trabzon.
• The Republic of Turkey Mineral Research and Explaration Institute Report on Geologicial Survey of Trabzon Area, Northeastern Turkey, 1974, MTA Yay. Ankara.
• Uzun, A., Zeybek H. İ., 1996, Akçakale Mağarası (Gümüşhane). Türk Coğrafya Kurumu, Türk Coğrafya Derg. Sayı: 31, İstanbul.
• Van, A., Boynukalın, S., 1999, Trabzon İli Düzköy İlçesi, Çal Mağarası Raporu. KTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Trabzon.
• Yeğen, Y., 2007, Çevre ve Ekoturizm. Ekodiyalog Projesi, Mattek Matbaacılık Basım Tanıtım San. Ltd. Şti. Ankara.
• Zaman, M., 1996, Tonya’nın Coğrafî Etüdü. Atatürk Üniv. Sosyal Bil. Enst. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum.
• Zaman, M., 2001, Geleneksel Yayla Şenliklerinin Doğu Karadeniz Bölümü Yayla Turizminin Geliştirilmesindeki Rolü. Doğu Coğrafya Derg. Sayı: 6, Konya.
• Zaman, M., 2004, Vakfıkebir İlçesinin Coğrafyası. Atatürk Üniv. Yay. No: 937, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 102, Araştırma Serisi No: 73, Erzurum.
• Zaman, M., 2007, Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Yaylalar ve Yaylacılık. Atatürk Üniv. Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 105, Araştırma Serisi No: 75, Erzurum.
• Zeybek, H. İ., Bahçebaşı Mağarası (Turhal-Tokat). 2001, Doğu Coğrafya Derg. Sayı:6, Çizgi Kitabevi, Konya.
• http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/belge/1-84363/cal-magarasi.html#
• http://www.duzkoy.gov.tr/viewpage.php?page_id=7