DOĞAL VE KÜLTÜREL ORTAMLA ETKİLEŞİMİ YÖNÜYLE SÜRMENE’DE ÇAY, FINDIK VE MISIR TARIMI

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 26, 183 - 212, 02.01.2013

Srhat Zaman Mehmet Cerrah

Öz

Eldeki çalışmada, doğal ve kültürel ortam ile etkileşimleri açısından
Sürmene’de çay, fındık ve mısır tarımının coğrafi esasları incelenmiştir.
Çalışmada üç tarım ürününün birlikte ele alınması, bunların Sürmene tarımı
içindeki yüksek payları ve üretimlerinde etkili olan yerel coğrafi koşulların ortaya
konulma isteğinden kaynaklanmıştır. Ayrıca Sürmene’nin farklı yönlerde gelişme
gösteren çay ve fındık tarımı için bir kesişme noktası olarak karşımıza çıkması, bu
sahayı ayrıntılı olarak inceleme ihtiyacı doğurmuştur.
Çalışma süresince, Sürmene’nin doğal ve kültürel coğrafi özellikleri ile
söz konusu tarım ürünleri arasındaki etkileşim, ayrıntılara inilerek irdelenmiştir.
Bu süreçte doğal ve kültürel faktörlerin bu tarım ürünleri için genelde elverişli
şartlar oluşturduğu, ancak gerek tarım kültürü gerekse doğal ortama uyum
açısından ekonomik olmayan üretimlerin de varlığı tespit edilmiştir.
Çalışma sahası olarak belirlenen Sürmene’de çay, fındık ve mısır’ın
yalnızca ekonomik yönleriyle ele alınabilecek birer tarım ürünü olmadığı, aynı
zamanda son 50-60 yıldır kültürel hayatın derinlerine nüfuz ettiği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çay, Fındık, Mısır, Ziraat Coğrafyası, Sürmene, Trabzon

Kaynakça

• Arınç, K., 2006, Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri Cilt-1 Kıyı Bölgeleri, Erzurum
• Atalay, İ., 2002, Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri, Meta Basım, Orman Bakanlığı Yay. No: 163, İzmir
• Atalay, İ., 2004, Türkiye Coğrafyası Ve Jeopolitiği, Meta Basım, 2. Baskı, İzmir
• Atalay, İ., 2006, Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması Ve Coğrafyası, Meta Basım, 3. Baskı, İzmir
• Atalay, İ., Mortan, K., 2006, Türkiye Bölgesel Coğrafyası, İnkılâp Kitabevi, Geniş. 3. Baskı, İstanbul
• Bekdemir, Ü., 2007, Karadeniz Kıyı Kentleri (Samsun-Hopa Arası) Çizgi Kitabevi, Erzurum
• Bilgin, M., Yıldırım, Ö., 1990, Sürmene, Sürmene Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul
• Bulut, İ., 2006, Genel Tarım Bilgileri Ve Tarımın Coğrafi Esasları (Ziraat Coğrafyası), Gündüz Eğitim Ve Yayıncılık, Ankara
• Die, 2002, 2000 Genel Nüfus Sayımı (Nüfusun Sosyal Ve Ekonomik Nitelikleri) -Trabzon, Yay. No: 2688, Ankara
• Doğanay, H., Özdemir, Ü., Şahin, İ. F., 2003, Coğrafya’ya Giriş-2 Genel Beşeri Ve Ekonomik Coğrafya, Aktif Yayınevi, Erzurum
• Doğanay, H., 2006, Trabzon-2006 (Coğrafya Kısmı), Trabzon Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü Yay., Seçil Ofset, İstanbul
• Doğanay, H., 2007, Ekonomik Coğrafya-3: Ziraat Coğrafyası, Aktif Yayınevi, İstanbul
• Doğanay, S., 2005, “Trabzon İlinde Fındık Tarımı”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sy: 13, Erzurum
• Doğanay, S., 2006, “Trabzon’da Çay Tarımının Coğrafi Esasları” Doğu Coğrafya Dergisi, Sy: 16, Erzurum,
• Göney, S., 1986, Ziraat Coğrafyası Cilt 4 Sıcak Bölgelerde Ziraat, İst. Üni. Edeb. Fak. Yay. No: 2732, Coğr. Enst. Yay. No: 116, İstanbul
• Göney, S., 1987, Türkiye Ziraatının Coğrafi Esasları I, İst. Üni. Yay. No: 2600, Coğ. Böl. Yay. No: 110, İstanbul
• Kadıoğlu, y., 1996, Vakfıkebir’de Çay Tarımının Coğrafi Esasları, Ata. Üni. Sos. Bil. Enst. Coğr. Eği. A. B. D. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum
• Koca, H., 2001, “Türkiye Mısır Ekim Alanları ve Üretiminin Coğrafi Dağılışı”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sy: 5, Erzurum
• Koday, S. 2000, “Türkiye Çay Tarım Alanlarının Dağılışı ve Çay Üretimimizdeki Gelişmeler”, Türk Coğrafya Dergisi, Sy: 35, İstanbul
• Öngör, S., 1956, Türkiye’de Mısır Tarımı Üzerine Bazı Düşünceler, Türk Coğrafya Dergisi Sayı:15-16, syf:65-73, İstanbul
• Sözen, R., 1941, (Neşr.: H. Louis-D. Bediz),”Türkiye’de Fındık Yetiştirilen Yerler”, Coğrafya Araştırmaları-DTCF Coğrafya Enst. Neşr. No: 2, DTCF Yıllık Çalışmaları Derg. 1. Sayı Ayrı Bas. Syf: 337-347, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul
• Şahin, İ, F., Zaman, M., 2010, Hayvancılıkta Önemli Bir Yem Kaynağı: Silaj. Doğu Coğrafya Dergisi Sayı:23, Syf:1-18, Erzurum.
• Tanoğlu, A., 1968, Ziraat Hayatı Cilt-I Ziraat Tarihine Bir Bakış ve Orta İklim Memleketlerinde Ziraat, İst. Üni. Yay. 177, Coğ. Enst. Yay. No: 8, İstanbul
• Tanrıverdi, F., 1972, Kuzeydoğu Karadeniz Yöresi Rekreasyon Planlamasında Peyzaj Etüdleri, Ata. Üni. Yay. No:292, Ziraat Fak. Yay. No:143, Araşt. No:80, Erzurum
• Tunçdilek, N., 1961, Türkiye’de Çay Ziraatı Gelişme ve Problemleri, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı:11, Syf:12-42, İstanbul.
• T.C. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Havza Islahı Ve Göletler Dairesi Başkanlığı, 1987, Türkiye Eğim Haritası, Ankara
• Tümertekin, E., Özgüç, N., 2005, Ekonomik Coğrafya-Küreselleşme Ve Kalkınma, Çantay Kitabevi, İstanbul
• Zaman, M., 2004, “Türkiye’de Fındık Bahçelerinin Dağılışı ve Üretimi” Doğu Coğrafya Dergisi, Sy: 11, Erzurum
• Zaman, M., 2007, Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Yaylalar Ve Yaylacılık, Atatürk Üni. Yay. No: 960, Fen Ede. Fak. Yay. No: 105, Araş. Seri No: 75, Erzurum
• Zaman, M., 2010, Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Dağ ve Yayla Turizmi, Atatürk Üniversitesi Yay. No: 977, Ede. Fak. Yay. No: 134, Araşt. Seri No: 110, Erzurum
• Araklı Çaykur Çay Fabrikası Tarım Kısım Müdürlüğü Fiskobirlik Sürmene Şubesi Sürmene Çaykur Çay Fabrikası Tarım Kısım Müdürlüğü Trabzon İl Tarım Müdürlüğü www.surmene.gov.tr www.tuik.gov.tr