OSMANELİ İLÇESİNDE GÖÇ HAREKETLERİ

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 27, 105 - 128, 03.01.2013

Zafer Başkaya Yaşar Gök

Öz

Marmara Bölgesinin doğu kısmında Bilecik ili içinde yer alan Osmaneli
ilçesi, geçmişten günümüze kadar çeşitli devletlerin hâkimiyetinde kalmış ve
dolayısıyla nüfus olayları bakımından hareketli bir bölge içinde yer almıştır.
İlçenin, İstanbul, Bursa, İzmit, Adapazarı gibi büyük şehirlerin
bulunduğu illere yakınlığı göç hareketlerinin artışında önemli bir etkendir. Bu
çalışmada etkileri ve özellikleri açısından coğrafi, tarihi ve sosyo-ekonomik
boyutlara sahip olan göçlerin kuramsal olarak çeşitli tanımlarına değinilerek,
göçler sınıflandırılmış ve Osmaneli ilçesinde geçmişten günümüze olan göçler
hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Bunun yanı sıra göçlerin
belirlenmesindeki kriterlerin olumlu ve olumsuz yönleri, Osmaneli ilçesine olan
göçler ile ilçeden meydana gelen iç göçler coğrafi bakış açısıyla
değerlendirilmiştir. TÜİK’ten elde edilen veriler ışığında, Osmaneli ilçesindeki
nüfusun doğum yerlerine göre ve doğum yeri Osmaneli olan nüfusun illere göre
dağılımı ile Osmaneli’den göç eden ve göç yoluyla ilçeye gelen nüfusun dağılımı,
dağılış haritaları yoluyla görselleştirilerek yorumlanmıştır. İç göçler nedenleri ve
cinsiyetlerine göre analiz edildiği gibi, dış göçler de anket ve mülakatlardan elde
edilen bilgiler doğrultusunda açıklanmaya çalışılmıştır.
Sonuç olarak elde edilen verilere göre, Osmaneli ilçesinden olan
göçlerin azaltılması için yapılması gereken bazı çözüm önerileri sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Osmaneli, İç göç, Dış göç, Mevsimlik Göç

Kaynakça

• Akkayan, T., 1979, Göç ve Değişme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. No: 2573, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.
• Akkayan, T., 1990, Osmaneli Değişen Bir Anadolu Kasabası, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:3583, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.
• Aras, S.,- Çalışkan V., 2006, Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: 3627, İstanbul.
• Avcı,S.,1993, Türkiye’de Şehir ve Şehirli Nüfusun Dağılışı, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 28, s: 249-271, İstanbul.
• Coşkun, O., 2008, İç Göçler Açısından Erzurum İlinin Analizi, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 20, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Coşkun, O., 2010, İkizdere İlçesinin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası Bizim Büro Basımevi, Erzurum, (Yayınlanmış Doktora Tezi).
• Deniz, O., 2009, Uluslararası Göçler ve Türkiye’ye Yansıması, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Doğanay, H., 1991a, Demografya (Nüfus Bilimi), Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Ofset Tesisleri, Erzurum.
• Doğanay, H.,1991b, Türkiye’de İç Göçler ve Başlıca Sonuçları, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s: 133-150, Erzurum.
• Gök, Y., 2006, Horasan İlçesinde Göç Hareketleri, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 16, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gök, Y., 2007, Horasan İlçesi’nin Coğrafyası, Atatürk Üniversitesi Yayınları No:965, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Araştırmalar Serisi Yayın No: 49, Erzurum.
• Hüdavendigâr Vilayet Salnamesi, Bursa 1303.
• Işık, Ş., 1999, İzmir’e Yönelik Göçlerin Coğrafi Boyutları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:34, İstanbul.
• İpek, N., 1999, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, XVI. Dizi, Sayı: 731.
• Karal, Z. E., 1997, Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayını.
• Karpat, K. H., 2010, Osmanlı Nüfusu 1830-1914, Timaş Yayınları, İstanbul.
• Kaya, İ., 2008, Avrupalı Türkler: Misafir İşçilikten Avrupa Vatandaşlığına, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 19, Erzurum.
• Koca, H., 1994, Erdemli İlçesi’nin Beşeri ve İktisadî Coğrafyası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Koca, H.,- Girgin, M., 2000, Alaşehir İlçesine Mevsimlik İşgücü Göçü, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:4, Erzurum.
• Koca,H.,2000, Düziçi İlçesinin Coğrafyası, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 899, Kâzım Karabekir Egitim Fakültesi Yayınları No: 111, Araştırma Serisi No: 46, Erzurum.
• Mutluer, M., 2003, Uluslararası Göçler ve Türkiye, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Özgür, E.M., 1998, Türkiye Nüfus Coğrafyası, GMC Basın Yayın, Ankara.
• Sergün,Ü., 1977, Türkiye’de Nüfus Artışı ve Sorunları, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı: 20-21, İstanbul.
• Sönmez, M. E., 2010, Muş İlinde Nüfus Hareketlerinin Nedenleri ve Sonuçları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 55, İstanbul.
• Tandoğan, A., 1998, Demografik Temel Kavramlar ve Türkiye Nüfusu, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon.
• Tümertekin, E., 1968, Türkiye’de İç Göçler, İstanbul Üniversitesi Yay. No: 1371, Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 54, İstanbul.
• Tümertekin, E.,-Özgüç, N., 2009, Beşeri Coğrafya (İnsan, Kültür, Mekan), Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Tümertekin, E., 1994, Beşeri Coğrafya. Okan Yayıncılık, Erenler Matbaası, İstanbul.
• TÜİK, 2005, 2000 Genel Nüfus Sayımı Göç İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu. Matbaası, Yayın No: 2976, Ankara.
• Ünal, Ç., 2004, Şenkaya’nın Coğrafi Etüdü, Aktif Yayınevi, Erzurum.
• Yılmaz, A., 2001, Samsun Merkez İlçe Kırsal Alanında Seçilmiş Dört Köyde Mevsimlik İşgücü Göçü Üzerinde Bir Araştırma, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 36, İstanbul.
• Yurt Ansiklopedisi, 1982, ˝Bilecik˝ Maddesi, Türkiye İl İl Dünü Bugünü Yarını, Anadolu Yayıncılık A. Ş., Hürriyet Ofset A. Ş., Cilt: 2.
• http://www.mfa.gov.tr/yurtdisinda-yasayan-turkler_.tr.mfa