KÖY ENSTİTÜLERİNDE KULLANILAN COĞRAFYA DERS KİTAPLARINDA YER ALAN GÖRSEL ÖĞELER

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 28, 283 - 301, 10.01.2013

Esra Akdoğan(mindivanlı)

Öz

Üretim odaklı eğitimin amaçlandığı, iş ilkesinin temel olarak kabul
edildiği, yaparak yaşayarak öğrenmenin olmazsa olmaz bir unsur olarak
yaşatıldığı Köy Enstitüleri, ziraat ve teknik derslerin yanında kültür derslerinin
öğretiminde de bu temel prensipler doğrultusunda hareket eden dönemin önemli
eğitim kurumlarındandır. Köy Enstitülerinde kültür dersleri içerisinde önemli bir
yer tutan coğrafya dersinde de etkili ve kalıcı öğrenme sağlanması amacıyla,
uygulama ağırlıklı, görselliğin ön planda tutulduğu, gözlem yeteneğinin
geliştirilmeye çalışıldığı bir öğretim programı uygulanmıştır. Bu öğretim
programının uygulanmasında ders kitapları önemli bir öğretim materyali
olmuştur. Bu düşünceden hareketle bu çalışmada, Köy Enstitülerinde coğrafya
öğretiminde kullanılan ders kitapları incelenerek bu kitaplarda yer alan görsel
öğeler, öğretimin etkililiğini sağlaması açısından ele alınarak, bu öğelerin
amacına uygun olarak ders kitaplarında kullanılıp kullanılmadığı saptanmaya
çalışılmıştır.
Doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, Köy
Enstitülerinde kullanılan coğrafya ders kitapları arasından rastgele seçilen dört
kitap incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda, 1945-50 yılları arasında
hazırlanmış olan bu ders kitaplarının görsel öğe açısından oldukça zengin
oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Köy Enstitüleri, coğrafya ders kitapları, görsel öğeler

Kaynakça

• Ceyhan, E. Ve Yiğit, B. (2005). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi (3. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık
• Demiralp, N. (2007). Coğrafya Eğitiminde Materyaller ve 2005 Coğrafya Dersi Öğretim Programı, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:15, 373-384
• Duran, F.S. (1945). Coğrafya I, İstanbul: Kanaat Kitabevi
• Duran, F.S. (1945). Coğrafya II, İstanbul: Kanaat Kitabevi
• Erinç, S. (1946). Genel Coğrafya Bilgileri, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
• Günden,H., Asal. T. Ve Sanır, F. (1947). Türkiye Coğrafyası III, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
• İşler, A. (2003). Yazılı Ders Materyallerinde İllüstrasyon Kullanımının Yeri ve Önemi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 157, 2003 http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/157/isler.htm)
• Kaptan, S.G. ve Kaptan, A.Y. (2004). Ders Kitaplarındaki Tasarım Sorunu ve Öğrencilerin Öğrenme Düzeyine Etkisi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, http://www.pegema.net/dosya/dokuman/438.pdf
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı),Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Kılıç,A. ve Seven, S. (2006). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi (6.Baskı),Ankara: Pegema Yayıncılık
• Köy Enstitüleri Programları. (2004).Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları
• Küçükahmet, L.(Ed.). (2004). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu,(2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• MEB ,(2005). Sosyal Bilgiler 4.-5. Sınıf Öğretim Programı Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, Cilt:10, Sayı: 450, s.68-72
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi