ÇOKKÜLTÜRLÜ EĞİTİME YÖNELİK TUTUM ve KÜLTÜREL ZEKÂ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN YEM ile İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: 38, 173 - 188, 18.07.2017

Melehat Gezer İbrahim Fevzi Şahin

https://doi.org/10.17295/ataunidcd.323139

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmada,
öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik tutumları ile kültürel
zekâları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2015 yılı Mart
ayında Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde okuyan toplam 283 öğretmen
adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri Kültürel Zekâ
Ölçeği ile Öğretmen Adayları için Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği
yardımıyla toplanmıştır. Çokkültürlü eğitime yönelik tutum ile kültürel zekâ
arasındaki ilişki Pearson korelasyon katsayısı ile incelenmiştir. Kültürel zekâ
ile çokkültürlü eğitime yönelik tutum arasındaki ortak varyansın tespiti için
yapısal eşitlik modelinden yararlanılmıştır.

Araştırma bulguları,
çokkültürlü eğitime yönelik tutumun kültürel zekanın davranış, motivasyon ve üst
biliş alt boyutlarıyla pozitif ve orta düzeyde anlamlı ilişki olduğunu
göstermiştir. Kültürel zekânın biliş alt boyutu ile çokkültürlü eğitime yönelik
tutumun ise pozitif ve düşük düzeyde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Yol
analizi sonuçları, motivasyon, üst biliş ve davranış boyutlarının çokkültürlü
eğitime yönelik tutumu pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığını
göstermiştir. Ayrıca kültürel zekânın biliş boyutunun çokkültürlü eğitime
yönelik tutumu kültürel zekânın davranış boyutu aracılığıyla yordadığı tespit
edilmiştir. Araştırma bulguları, alanyazın doğrultusunda tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Zekâ, Çokkültürlü Eğitim

Kaynakça

• Ambe, E.B. (2006). Fostering multicultural appreciation in pre service teachers through multicultural curricular transformation. Teaching and Teacher Education, 22, 690-699.
• Ang, S., Van Dyne, L., Koh, C., Ng, K.Y., Templar, K.J., Tay, C., ve Chandrasekar, N.A. (2007). Cultural intelligence: Its measurement and effects on cultural judgment and decision making, cultural adaptation and task performance. Management and Organization Review, 3(3), 335–71.
• Banks, J.A. (2013). Çokkültürlü eğitime giriş. (Çev. Aydın, H.). Ankara: Anı Yayınları.
• Banks, J.A., ve Banks, C.A.M. (Eds.). (2007). Multicultural education: Issues and perspectives (6th ed.). Hoboken, NJ: Wiley.
• Banks, J.A., Cookson, P., Gay, G., Hawley, W.D., Irvine, J.J., Nieto, S., vd. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society. Erişim: 22-04-2015, http://www.educ.washington.edu/coetestwebsite/pdf/DiversityUnity.pdf.
• Başarır, F., Sarı, M., ve Çetin, A. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim algılarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110.
• Başbay, A., ve Bektaş, Y. (2009). Çok kültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34, 30-43.
• Başbay, A., ve Kağnıcı, D. (2011). Çokkültürlü yeterlik algıları ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 199-212.
• Bulduk, S., Tosun, H., ve Ardıç, E. (2011). Measurement properties of Turkish intercultural sensitivity scale among nursing students. Journal of Medical Ethics, Law & History, 19(1), 25-31.
• Coşkun, M.K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 33-44. Çoban, A.E., Karaman, N.G., ve Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125-131.
• Damgacı, F., ve Aydın, H. (2013). Türkiye’deki eğitim fakültelerinde görev yapan akademisyenlerin çokkültürlü eğitime ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 314-331.
• Demir, S. (2012). Çokkültürlü eğitimin Erciyes Üniversitesi öğretim elemanları için önem derecesi. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 1454-1475.
• Demir, S., ve Başarır, F. (2013). Çokkültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının öz-yeterlilik algılarının incelenmesi. International Journal of Social Science, 6(1), 609-641.
• Demircioğlu, E., ve Özdemir, M. (2014). Pedagojik formasyon öğrencilerinin çokkültürlü eğitim tutumlarının bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 211-232.
• Earley, P.C., ve Ang, S. (2003). Cultural intelligence: Individual interactions across cultures. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
• Gay, G. (2000). Culturally responsive teaching: Theory, Research and Practice. Teachers College Press. New York: 56
• Geel, M.V., ve Vedder, P. (2011). The role of family obligations and school adjustment in explaining the immigrant paradox. J Youth Adolescence, 40, 187-196.
• Gormley, K., McDermott, P., Rothenberg, J., ve Hammer, J. (1995). Expert and novice teachers’ beliefs about culturally responsive pedagogy. Paper Presented at American Educational Research Conference (San Francisco, April 18-22, 1995).
• Gorski, P.C. (2009). What we’re teaching teachers: An analysis of multicultural teacher education coursework syllabi. Teaching and Teacher Education, 25, 309-318. Irvine, J.J., ve Armento B.J. (2001). Culturally responsive teaching: Lesson planning for elementary and middle grades. Mc Graw Hill, New York.
• İlhan, M., ve Çetin, B. (2014a). Kültürel zekâ ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 29(2), 94-114.
• İlhan, M., ve Çetin, B. (2014b). LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42.
• İlhan, M., ve Çetin, B . (2015). An Investigation of the Relationship between Social and Cultural Intelligence through Structural Equation Model. Turkish Journal of Education, 3(2), 4-15.
• Karaçam, M.Ş. ve Koca, C. (2012). Beden eğitimi öğretmen adaylarının çok kültürlülük farkındalıkları. Spor Bilimleri Dergisi, 23(3), 89-103.
• Koçak, S., ve Özdemir, M. (2015). Öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları üzerinde sosyal girişimciliğin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 631-645.
• McNeal, K. (2005). The influence of a multicultural teacher education program on teachers' multicultural practices. Intercultural Education, 16(4), 405-419.
• Metin, M. (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Parker, B. (1998). Globalization and business practice. Sage Pub. London.
• Polat, İ., ve Kılıç, E. (2013). Türkiye’de çokkültürlü eğitim ve çokkültürlü eğitimde öğretmen yeterlilikleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty), 10(1), 352-372.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154-164.
• Roux, J.L. (2000). Multicultural education: A new approach for a new south african dispensation. Intercultural Education, 11(1), 19-29.
• Sarıçam, H. (2014, 15-16 Mayıs). Öğretmen adaylarının çokkültürlü kişilik düzeyleri ile çokkültürlü eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi. Öğretmen Yetiştirme Politika ve Sorunları Uluslar Arası Sempozyumu IV-Ispıte, Ankara, 114-116.
• Smolen, L., A., Colville-Hall, S., Liang, X., ve Mac Donald, S. (2006). An empirical study of college of education faculty’s perceptions, beliefs, and commitment to the teaching of diversity in teacher education programs at four urban universities. The Urban Review, 38, 45-61.
• Swick, K.J., Boutte, G., ve Scoy, I. (1994). Multicultural learning through family involvement. Dimensions, 22(4), 17-21.
• Thomas, D.C., ve Inkson, K. (2005). Cultural Intelligence: people skills for a global workplace. Consulting to Management, 16(1), 5-9.
• Tortop, H.S. (2014). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 16-26.
• Ünlü, İ., ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 287-302
• Vatandaş, C. (2002). Küreselleşme sürecinde toplumsal kimlikler ve çokkültürlülük. İstanbul: Değişim Yayınları.
• Yavuz, G., ve Anıl, D. (2010, 11-13 Kasım). Öğretmen adayları için çokkültürlü eğitime yönelik tutum ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Conference on New Trends in Education and Tehir Implicationas, Antalya-Türkiye, 1056-1062.
• Yazıcı, S., Başol, G., ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: bir geçerlik güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 37, 229-242.
• Yeşil, S. (2009). Kültürel farklılıkların yönetimi ve alternatif bir strateji: Kültürel zekâ. KMU İİBF Dergisi, 16, 100-131.
• Yoğurtçu, G. (2015). Intercultural communication and cultural intelligence in multicultural educational environment: A case on Kyrgyzstan University students. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(3), 953-971.