KAHRAMANMARAŞ ŞEHİR MERKEZİNDE NÜFUSUN MEKANSAL DEĞİŞİMİ

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 40, 21 - 36, 24.12.2018

Mehmet Karabörk , Ersin Kaya Sandal

Öz

Şehirler, ortaya çıkış
süreçlerinden günümüze kadar geçen zaman içerisinde sahip oldukları
sosyo-ekonomik ve kültürel faaliyetler dolayısıyla geniş nüfus kitleleri için
bir çekim merkezi konumunda olmuşlardır. Kavram olarak şehir; çevresine göre
daha fazla ve yoğun nüfus barındıran, ekonomik anlamda daha çok tarım dışı
faaliyetler yürütülen, sağlık, eğitim, sanayi ve ticaret açısından geniş
imkânlar sunan dinamik yerleşim alanıdır. Şehirler hem çevresindeki yerleşmeler
ile hem de kendi içerisinde nüfus hareketlerine sahne olmaktadır. Bu durum
şehirlerin doğası ve göstermiş olduğu sosyo-ekonomik ve kültürel gelişmelerle
ilgilidir. Şehirler bu özellikleriyle genelde dinamik bir yapıya sahiptir.
Kahramanmaraş şehri alansal olarak Ahır Dağı’nın güney eteklerinde nispeten
ovadan yüksek bir alanda genel olarak doğu-batı ekseninde uzanmaktadır.
Kahramanmaraş’ta nüfus geçmişten günümüze sürekli bir artış göstermiş ve
özellikle son 25-30 yıl içerisinde bu artışın etkisi ile şehir mekânsal olarak
çok genişlemiştir. Kahramanmaraş kent alanı hızlı bir şekilde büyüyerek yoğun
bir şekilde batı yönünde ilerlemesi devam etmektedir. Dolayısıyla genişleyen
kent alanı nüfus yoğunluğunu bu konut alanlarına doğru kaymasına neden
olmaktadır.2008, 2013, 2017’yi kapsayan 10 yıllık zaman diliminde mahalle
nüfusları irdelendiğinde genellikle şehrin çekirdeğini oluşturan iç kesimdeki,
doğu ve güneydoğusundaki nüfusun şehir merkezinin batı-kuzeybatısına doğru
yönelim gösterdiği gözlemlenmektedir. Diğer bir ifadeyle şehir nüfusu modern
şehirleşme anlamında gelişme gösteren dikey yapılaşmanın olduğu alanlara doğru
kaymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Nüfus Yoğunluğu, Şehir Nüfusu

Populatıon Spatial Change In Kahramanmaraş City Center

Öz

ABSTRACT

             Cities have been a centre of attraction for population masses because of having socio-economic and cultural activities in the course of time their emergence process to the present time. As a concept, city is a dynamic settlement area being more and densely populated, engaging in more non-agricultural practices in terms of economy, offering broad opportunities in terms of health, education, industry, and trade. Cities witness population movements both with nearby settlements and in itself. This situation is related to nature of cities and socio-economic, cultural developments. With these features cities generally have a dynamic structure. The city of Kahramanmaraş, as an area, lies in the south skirts of Ahır mountain, in an area relatively higher than the plain, and generally in east-west direction. The population in Kahramanmaraş has shown a steady increase from past to present and with the effect of this increase the city has widened in terms of spatial area in the last 25-30 years. The city area of Kahramanmaraş continues to develop towards west direction by growing rapidly. Thus, growing city area causes population density to move these housing areas. When neighbourhood populations within periods of ten years including 2008, 2013, 2017 are examined it is observed that the interior, east and southeast population which makes up the core of the city show inclination to the west-northwest of the city centre. In other words, city population moves towards the areas having vertical housing which keep developing as modern urbanization.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaras, City population, Population Density

Kaynakça

• KAYNAKÇABekdemir, Ü., Kocaman, S., & Polat, S. (2014). Yeni Büyükşehir Yasası Sonrasında Türkiye’de Şehir Nüfusu Ve Şehir Yerleşmeleri, Doğu Coğrafya Dergisi, 19(32), 277-297.Doğan, Ö. S. (2013). Nüfus Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Silivri. Marmara Coğrafya Dergisi, (20), 1-19.Göney, S. (1995). Yerleşme Coğrafyası Cilt I. Şehir Coğrafyası I, 3. İstanbul Üniversitesi yay. no 3908, İstanbul.Göney, S., (1984) Şehir Coğrafyası I. İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 3908, Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 2274, İstanbul.Gürbüz, M. (2001). Kahramanmaraş'ın Cumhuriyetten Önceki Nüfusu. TÜRK COĞRAFYA DERGİSİ, (37).183-194. İstanbulİbret, Ü. (2000). Devrez Havzasının Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Fotoğraf Arşivi.(2017)Mevzuat Bilgi Sistemi, http://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 27.10.2018Sandal, K., E., Karademir, N.(2013)The Relationship between Ground Conditions and Earthquake Based on Seismicity in Kahramanmaraş/Kahramanmaraş’ta Depremsellik Bağlamında Zemin-Yerleşme İlişkisi. International Geography Symposium-GEOMED 2013Sandal, E. K., & Karademir, N. (2014). Kahramanmaraş’ta Yeşil Alanların Yeterliliği İle Halkın Beklentilerinin Ve Bilinç Düzeyinin Belirlenmesi. Determination of People's Expectations and Consciousness with Adequacy of Green Spaces in Kahramanmaraş. Doğu Coğrafya Dergisi; Cilt 18, Sayı 29 (2013): Doğu Coğrafya Dergisi.Sandal, E. K., & Kandemir, N. (2013). Kahramanmaraş İlindeki günübirlik rekreasyon alanlarının potansiyelinin belirlenmesi ve kullanımı ile ilgili sorunlar. Türk Coğrafya Dergisi, (60).Temiz, H., Binici, H., Köse, M. M., & Gürün, D. K.(2005) Kahramanmaraş’ta Kuralsız Yapılaşma Ve Etkileri. Sütçü İmam Üniv. Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi. Kahramanmaraş.Tolun-Denker, B.(1976).Şehir İçi Arazi Kullanışı, İstanbul Üniv. YayınlarıToprak, Z. (2001), Kent Yönetimi ve Politikası, Anadolu Matbaacılık, İzmir.Tümertekin, E. (1973). Türkiye’de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyonlar. İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 1840, Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 72. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul.Tümertekin, E., Korkut, C. (1964) İzmir Şehrinde Nüfus Dağılışı. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı 14, s. 123 – 131, İstanbulTürkiye İstatistik Kurumu(Tüik), 2017. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=trYıldız, S., & Döker, M. F. (2016). İzmit Şehrinin Nüfus Gelişimi. Coğrafya Dergisi, (32), 33-47.