SINIF ÖĞRETMENLERİNİN HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA YER ALAN DEĞERLERİN MEDYADA YER ALMA ŞEKİLLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 44, 217 - 234, 20.12.2020

Seher Yarar Kaptan , Esra Çifçi

https://doi.org/10.17295/ataunidcd.767948

Öz

Bu araştırma sınıf öğretmenlerinin 2017 Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda mevcut olan değerlerin medyada yer alma şekilleriyle ilgili düşüncelerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Betimsel araştırma modeli tercih edilen araştırma Rize ilindeki 40 sınıf öğretmeniyle yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı tercih edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğretmenler değer kavramını sevgi, saygı gibi örneklerle, değer kelimesini; toplumca önemsenen her şey olarak ifade etmişlerdir. Sınıf öğretmenleri, vatanseverlik değerlerinin eklenmesi gerektiğini düşünmektedirler. Öğretmenler, saygı, sevgi ve vatanseverlik değerlerinin ihmal edildiğini düşünmekle beraber herhangi bir değerin ise çıkarılmasını düşünmemektedirler. Öğretmenler öğretim programlarında yer alan değerlerin gazete ve televizyondaki programlardan olumsuz etkilendiğini, internetten ise kullanım amacına göre hem olumlu hem olumsuz etkileneceğini ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler, radyonun günümüzde yaygın kullanımı olmamasına rağmen radyo yayınlarının değerleri olumlu etkilediğini dile getirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

hayat bilgisi,, sosyal bilgiler, medya, değerler

The Views of Classroom Teachers How The Values in The Life Science And Social Studies Curriculum Take Place in The Media

Öz

This research was carried out in order to reveal the thoughts of the class teachers regarding the ways in which the values in the 2017 Life Science and Social Studies Curriculum are included in the media. A descriptive research model was used in the study, and the criterion sampling method was used. The study was conducted with 40 class teachers in the province of Rize. Personal information form and semi-structured interview form were used as data collection tool. In the analysis of the data, a descriptive analysis approach was used. According to the findings obtained as a result of the research, teachers expressed the concept of value with examples such as love, respect, they expressed it as everything in society. The class teachers who participate in the research think that patriotism value should be added to the programs. Teachers ranked in the form of respect, love and patriotism as the values they thought to be neglected in the curriculum. Teachers have put forward the most values of respect and patriotism in media tools. Teachers stated that the values in these programs are adversely affected by programs in newspapers and televisions and that the internet will be affected both positively and negatively according to the purpose of use. Teachers expressed that radio broadcasts positively affect the values even though the radio is not widely used today.

Anahtar Kelimeler

life science, social studies, media,, values, curriculum

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 9-27.
• Akpınar, Ö. & Özdaş, F. (2013). İlköğretimde değer eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri: nitel bir analiz. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 23(2), 105-113
• Arslan, A. (2004). Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1).
• Aydın, M. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6 (8), 16-19.
• Balcı, A. & Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 195-213
• Barrett, O. & Braham, P. (1995). Media, knowledge and power, London: Routledge.
• Beldağ, A. (2019). Öğretim programlarında değer eğitimi. S. S. Genç & A. Beldağ (Ed.), Karakter ve değer eğitimi farklı bakışlar örnek etkinlikler içinde (135-144). Ankara: Pegem Akademi.
• Beldağ, A. & Yarar Kaptan, S. (2017). Arabalar filminin içerdiği değerlere ilişkin bir inceleme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,18 (2).
• Berkant, H. G., Efendioğlu, A. & Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies Journal, 9 (5), 427-440.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Castells, M. (2008). Ağ toplumunun yükselişi, enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür (Çev: E. Kılıç) İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Dilmaç, B (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Doğan, İ. (2007). Sosyoloji: kavramlar ve sorunlar. (7. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğanay, A. (2006). Değerler Eğitimi. C. Öztürk, (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 179-218). Anakara: Pegem Yayıncılık
• Ercan Evin, İ. (2001). İlköğretim sosyal bilgiler programlarında ulusal ve evrensel değerler. (Yüksek Lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education. New York, NY: McGraw-Hill.
• Gurbetoğlu, A. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri , http://agurbetoglu.com/files/ adresinden 18.10.2017 tarihinde edinilmiştir.
• Halstead, J. M. & Taylor, M. J. (2000). Learning andteachingaboutvalues: a review of recentresearch. Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169-203.
• Hark Söylemez, N. (2015). Öğretmen adaylarının sosyal ağ sitelerini kullanma durumlarına göre sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans tezi). ). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Hendriks, N. (2009, Ekim). Xios Üniversite ve Koleji, (F. Uyanık, Röportajı Yapan)Belçika.
• Kadri, C. (2018). Değer Eğitiminde Öğretmenin Rolü. http://www.kar360.com/degerler-egitiminde-rol-model-olarak-ogretmen_m830. adresinden 11.07. 2018 tarihinde edinilmiştir.
• Karaduman, H., Köse, T. & Eryılmaz, Ö. (2015). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarına göre sosyal medyada değerler. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 250-271.
• Kirschenbaum, H. (1995). Enhance values and morality. Boston: Allyn and Bacon.
• Kluckhohn, C. (1951). Values and value orientations in the theory of action: An exploration in definition and classification. In T. Parsons, & E. Shils (Eds.). Toward a general theory of action (pp. 388-433). Cambridge, MA: Harvard University Press
• Kocadaş, B. (2002). Görsel medya ve şiddet kültürü (orta öğrenim çağı gençliğinin şiddet eğiliminde görsel medyanın etkisi -Malatya ili uygulaması- (Doktora tezi). ). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Köse, M. & Demir, E. (2014). Öğretmenlerin Rol Modelliği Hakkında Öğrenci Görüşleri. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4 (1), 8-18.
• MEB (2017). Hayat bilgisi dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326 adresinden 11.07.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Meydan, A. & Bahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 20-37.
• Önal, H. İ. (2007). Medya Okuryazarlığı: Kütüphanelerde Yeni Çalışma Alanı. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 21 (3), 335-359.
• Poyraz, H. (2011). Medyada “Ahlak”ı Aramak. İş Ahlakı Dergisi, 4 (8), 115-128.
• Sanchez, Tony R. (1998). Heroes, values, and transcending time: using trade books to teach values. www.eric.ed.gov ERIC Document No: ED 426 923.
• Solmaz, B, Tekin, G, Herzem, Z, & Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (4).
• Şendeniz, Ö. (2014). Toplumsal hareketler repertuvarı ve sosyal ağlar: HES muhalefeti örneği, E. Baştürk Akca (Ed.), Yeni medya pratikler olanaklar içinde (s.155-174). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• TDK (2018). “Medya”. http://www.tdk.gov.tr/ adresinden 11.07.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Uluç, G. (2002). Toplumsal bir gruba yönelik şiddet türü: medya, şiddet ve çocuklar. Selçuk İletişim Dergisi. 2 (2).
• Usta, A. (2009) Medyatik Eylemlerin Sosyo-Psikolojik Etkisi. Medya ve etik sempozyumu kitabı, Elazığ.
• Uyanık, F. (2013, Mayıs, 7). Sosyal medya: kurgusallık ve mahremiyet. Yeni Medya Kongresi’nde sunulan bildiri, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Veugelers, W. & Vedder P. (2003). Values in teaching. teachers and teaching. Theory and Practice, 9, 377-389.
• Yazıcı, K. (2004). Değerler Eğitimi’ne genel bir bakış. Kanat Dergisi, Sayı (19).
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.