The Geography of Civil War in the Axis of Natural Resources

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 45, 151 - 170, 30.06.2021

Muazzez Harunoğulları

https://doi.org/10.17295/ataunidcd.801329

Öz

DOĞAL KAYNAKLAR EKSENİNDE İÇ SAVAŞIN COĞRAFYASI

Öz

Dünyada yaşanan iç savaşlar, ülkelere özgü faktörler ve süreçlerle ilişkili olarak meydana gelir. Soğuk savaş sonrasında ulusal sınırlar içinde yaşanan iç savaşlar, aktörler, kaynaklar ve olaylar ulusal bir etken olarak dikkat çekmekle birlikte uluslararası etkiler de göz ardı edilmemelidir. Her ne kadar iç veya yerel dinamikler iç savaş/sivil çatışma riskini belirlemede/arttırmada etkili olsa da aynı zamanda bir ülkenin diğer ülkelerle olan irtibatlarına bağlı olarak da devlet dışı aktörler ve bölgesel faktörler de bu riskin belirlenmesinde/artmasında rol oynayabilmektedir. Bu çalışmada iç savaş yaşanan coğrafyalarda ülke içi ekonomik ve toplumsal dinamikler yanında bu ülkelerde yer alan zengin doğal kaynakların/ enerji kaynaklarının da etkili olduğu üzerinde durulmuştur. Ayrıca iç savaş yaşanabilecek ülkedeki toplumsal çatışmayı bir araç olarak kullanarak bu ülkelerdeki hegemonik amaçlarına ulaşmak isteyen dış aktörlerin/güçlerin şiddetli sivil çatışma riski üzerinde meydana getirdiği/getirebileceği etkiler ele alınmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada iç savaşı bütünüyle ulus içi bir olgu olarak ele almanın uygun olmadığı, çatışmanın gerçekleştiği her bir devletin sınırları dışındaki aktörlerin ve süreçlerin çatışma riskini etkilediği/ etkileyebileceği, buna neden olan ana faktörlerin doğal kaynak/ enerji kaynağı bakımından bölgelerin zengin olduğu görüşü savunulmuştur. Araştırma, nitel araştırmalar içinde yer alan durum çalışması yaklaşımıyla ve betimsel araştırma yöntemiyle ele alınmıştır. Yaşanan iç savaşlar sonucu bölgesel ve küresel güç odaklarının çıkar mücadelesi ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda doğal kaynaklar üzerinde yaşanan hegemonik güç mücadelesi, yeni siyasi oluşumların da meydana gelmesini sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

iç savaş, enerji, doğal kaynaklar, siyasi coğrafya, çatışma

Kaynakça

• Addison, T., Murshed, S. M. (2001). From conflict to reconstruction: reviving the social contract. Mimeo, UNU/WIDER, 11 July, http://www.wider.unu.edu/publications/dps/dp2001-48.
• Auty, R. M. (1998). ‘Resource abundance and economic development: ımproving the performance of resource-rich countries’, Research for Action 44, UNU/WIDER, Helsinki, http://www.wider.unu.edu /publications/rfa44.pdf.
• Bayram, M. (2016). Angola iç savaşının ana aktörleri ve uluslararası ramifikasyonları, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, s.365-383.
• Bearce, D. H., Fisher, E.O. (2002). Economic geography, trade, and war. Journal of Conflict Resolution, 46, 3365-93.
• Billon, P. L. (2001). The political ecology of war: natural resources and armed conflicts, Political Geography. 20 (5): 561–584.
• Boening, A. B. (2014). The Arab spring, re-balancing the greater Euro-Mediterranean?, Springer International Publishing, Switzerland, DOI 10.1007/978-3-319-04606-8_12014.
• Buhaug, H., Gates, S., Lujala, P. (2009). Geography, rebel capability, and the duration of civil conflict, Journal of Conflict Resolution, Volume 53, Number 4, 544-569, DOI: 10.1177/0022002709336457.
• Buhaug, H., Gates, S., Lujala, P. (2005). Geography, strategic ambition, and the duration of civil conflict, Paper prepared for presentation at the “Mapping the Complexity of Civil Wars” International Conference, September 15-17, 2005, Zurich, Switzerland. A previous version of the paper was presented at the 2005 APSA Annual meeting, September 1-4, 2005, Washington, D.C.
• Buhaug, H., Gates, S. (2002). The geography of civil war, Journal of Peace Research, vol. 39, no. 4, 2002, pp. 417–433.
• Do, Q.-T., Iyer, L. (2010). Geography, poverty and conflict in Nepal, Journal of Peace Research, 47(6) 735–748, DOI: 10.1177/0022343310386175.
• Eslen, N. (2008). Çok kutuplu düzene doğru. İstanbul: Truva yayınları.
• Fearon, J. D., Laitin. D. D. (2003). Ethnicity, insurgency and civil war. American Political Science Review 97 (1): 75-90.
• Gleditsch, K.S. (2007). Transnational dimensions of civil war, Journal of Peace Research, vol. 44, no. 3, pp. 293–309, DOI 10.1177/0022343307076637.
• Khalaf, R. (2015). Governance without Government in Syria: Civil society and state building during conflict, Syria Studies, 37-72.
• Klare, M. T. (2001). Natural resources wars: The new landscape of global conflict. New York: Metropolitan Books.
• Köseoğlu, A. M., Demiray, E. (2014). The Evaluation of the humanitarian assistance provided to Syrian Refugees within the scope of sphere project: The case of Turkey, The Macrotheme Review, 3(7), 46-54.
• O’Loughlin, J., Witmer, F. (2005). Taking ‘Geography’ seriously: disaggregating the study of civil wars, Paper presented at the conference on “Disaggregating the study of civil war and transnational violence”, University of California Institute of Global Conflict and Cooperation, La Jolla, CA.
• Raleigh, C., Witmer, F., O’Loughlin, J. (2010). A review and assessment of spatial analysis and conflict: The geography of war. In: Denemark, Robert A (ed.) The International Studies Encyclopedia, Vol. X. Oxford: Wiley- Blackwell, 6534–6553.
• Şahin, B. (2014). Adı konulmamış bir soykırım: Liberya İç Savaşı, 20. Yüzyılda Soykırım ve Etnik Temizlik adlı kitapta bölüm. (Ed: Çakmak, C., Güneysu, G. ve Çolak, F.G.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Vehnämäkı, M. (2002). Diamonds and warlords: The Geography of War in the Democratic Republic of Congo and Sierra Leone, Nordic Journal of African Studies, 11(1): 48-74.