2000 YILI SONRASI ÜLKE İÇİ GÖÇLERDE KÜTAHYA İLİNİN YERİ

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 45, 235 - 256, 30.06.2021

Hüseyin Şahbaz

https://doi.org/10.17295/ataunidcd.885546

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki iç göç hareketinde Kütahya ilinin yerini ortaya koymaktır. Çalışmada, TÜİK’in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2020 yılı verileri kullanılmıştır. Bu verilerden Kütahya’nın, göç açığı ve göç fazlası verdiği iller saptanmıştır. Buna göre ulaşılan sonuçlar şunlardır: Kütahya’nın göç açığı verdiği iller sırasıyla; İzmir, İstanbul, Bursa, Manisa, Uşak, Eskişehir, Antalya, Ankara, Kocaeli, Bilecik, Muğla, Aydın, Balıkesir, Tekirdağ, Denizli, Sakarya, Çanakkale, Yalova, Şırnak, Edirne, Kırklareli, Düzce, Hakkâri, Burdur, Bolu ve Tunceli’dir. Tunceli, Şırnak ve Hakkâri hariç tutulursa araştırma alanının göç açığı olduğu illerin, Antalya’dan başlayıp saat yönünde Ankara’ya kadar uzanan, ülkenin batı illeri olduğu görülmektedir. Bu durum araştırma sahasına kayıtlı olanların, sosyo-ekonomik açıdan gelişmiş illerde yaşamak istediğini göstermektedir. Buna karşın Kütahya ilinin; Afyonkarahisar, Konya, Erzurum, Sivas, Van, Niğde, Trabzon, Samsun ve Tokat başta olmak üzere ülkenin diğer illerine karşı göç fazlası bulunmaktadır. Ancak Kütahya ilinin illere göre göç bilançosu incelendiğinde, onun 164.331 kişi açık verdiği görülmektedir. Bu da Kütahya’nın ülkenin göç veren illerinden birisi olduğunu göstermektedir. Araştırma sahasının göç açığı vermesinde, Kütahya ilinde binlerce kişiye istihdam sağlayan kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesinin büyük bir etkisi olmuştur. Nitekim nüfusun dönemsel değişim oranının, 2000-2007 yılları arasında % -11,1 ile negatif yönde zirve yaptığı süreçte Kütahya ilinde 4 büyük kamu iktisadi teşebbüsü özelleştirilmiştir. Bundan başka nüfusun dönemsel değişim oranının % -3,2 oranında gerçekleştiği 2010-2015 yılları arasındaki zaman diliminde de araştırma sahasında 3 büyük özelleştirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kütahya İli, Göç, İç Göç

The Place of Kütahya Province in Domestic Migrations After 2000

Öz

While the population of Turkey increased approximately 6.13 times between 1927 and 2020, the population of Kütahya increased only 2.17 times. According to the exact number of immigrants between 1975-2020, Kütahya is the second province in the Aegean Region with the highest number of immigrants after Afyonkarahisar. In addition, as of December 31, 2020, considering the difference between the population living in the research area although registered to another and the population living in other provinces although registered to the area in which the study is conducted, it is seen that Kütahya has a migration deficit of 164,331 people. In the population movements that occur within the research area and the migration to other places, respectively; there are reasons such as unemployment and economic problems, difficulties in accessing education and health services, and the social and cultural attractiveness of large settlements. Since these reasons that push people to migrate are mostly seen in rural areas, it is possible to say that the direction of migration in the province is towards cities both within and outside the study area. As a matter of fact, if we look at the history of the province in the Republic Period in terms of rural and urban population, the decrease in the ratio of rural population from 85.8% in 1950 to 28.1% in 2020 confirms that the direction of migration in the province is towards cities both within and outside the study area. Accordingly, due to migrations occurring in the field; the population of cities such as Kütahya, Tavşanlı, Simav, Emet and Gediz has increased. As a result, the urban population ratio in the research area increased from 14.2% in 1950 to 71.9% in 2020. Migrations outside the research area were mostly made to provinces such as Izmir, Istanbul, Bursa, Manisa, Uşak, Eskişehir, Antalya, Ankara and Kocaeli. The main reason for these migrations is that industrial investments in the field cannot adequately meet the employment needs of the increasing province population. Moreover, the privatization of state-owned enterprises that employed thousands of people in the province since 2004 has significantly increased the pace of these migrations.

Anahtar Kelimeler

Kütahya Province, Migration, Internal Migration.

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (t. y.). Küreselleşme Çağında Göç. İstanbul Üniversitesi AUZEF. 21 Şubat 2021 tarihinde http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/sosyoloji_lisans_ao/kuresellesme_caginda_goc.pdf adresinden erişildi.
• Akgüngör, S., Kumral, N., Çelik, N. (2017). Ekonomik ve Demografik Göstergelerle İzmir. İzmir: EGİAD.
• Aktaş, H. ve Karğın M. (2019). Manisa ekonomik görünüm raporu. Manisa: TOBB-Manisa Oda ve Borsalar Akademik Danışmanlık Projesi. Erişim adresi https://www.manisatso.org.tr/dosyalar/suresiz-yayinlar/Manisa-Ekonomik-Raporu.pdf
• Ankara Kalkınma Ajansı. (2018). Ankara el kitabı, Ankara: Ankara Kalkınma Ajansı.
• Aydemir, B. (2005, Kasım). Balıkesir ekonomisi; sektörel gelişmeler, uygun yatırım alanları, gelişme için çözüm önerileri. Balıkesir 2005 Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Balıkesir.
• Ayhan, F. (2020). Afyonkarahisar’ın nüfus coğrafyası özellikleri. Journal of Awareness, 5(3), 401-426. doi: https://doi.org/10.26809/joa.5.030
• Balcı, Y., Tarkan, H. M., Umut, B., İrkören, E. (2016). Afyonkarahisar İli Yerel Ekonomik Gelişme Programı 2017-2019. Zafer Kalkınma Ajansı.
• Barış, S. (2019). 21. Yüzyılda Tokat’ın ekonomik görünümü: TR83 ve Türkiye geneli ile bir karşılaştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 111–124.
• Bozkurt, Y. (2011). Türkiye’de nüfus hareketliliği ve Kütahya örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 291-300.
• Bozyiğit, R. ve Güngör, Ş. (2011). Konya Ovası’nın toprakları ve sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 169-200.
• Çavuş, V., Kurt, R., Tomak, E. D., Karademir, A. ve Ertaş, M. (2013, Haziran). Mobilya sektörünün Bursa ekonomisindeki yeri ve önemi. Bursa 4. Kent Sempozyumu, Bursa.
• Çetintaş, E. (2017). Cumhuriyetten Bu Yana Kütahya’da Sanayi Devrimleri. 9 Şubat 2021 tarihinde https://www.kutso.org.tr/wp-content/uploads/2017/06/sanayi-devrimleri.pdf adresinden erişildi.
• Darkot, B. (1967). Şehir ayrımında nüfus sayısı ve fonksiyon kriterleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 8(16), 3-8.
• Deniz, M. (2014). Ulaşım sistemleri ve Uşak. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(32), 1-26. doi: 10.17295/dcd.71556
• Dönmez, Y. (1972). Kütahya Ovasının ve Çevresinin Fiziki Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Efe Güney, M. (2018). Bilecik ili mekânsal strateji planı raporu. Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA). Erişim adresi https://www.bebka.org.tr/admin/datas/yayins/213/bilecik-mekansal-strateji-plani-06112019_1573110982.pdf
• Elmastaş, N. ve Yılmaz. S. (2015). Van ilinde göçler. Turkish Studies, 10/10, 403-428. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8540
• Erkan, R. ve Aydın, D. (2010). Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinde bölge içi ve bölge dışı göç eğilimleri. Aile ve Toplum, 6(22), 31-46.
• Karaman, S., Aydemir, B., Kılıç, S. N. (2019). Balıkesir turizm envanteri ve strateji çalışması. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi. Erişim adresi https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/Balikesir-Turizm-Envanteri-Strateji-Calismasi.pdf
• Karbuz, İ. (2015). Kütahya’nın İklimsel Özellikleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(17), 416-428.
• Küçükali, A. (2018). Akademisyenlerde göç etme niyeti: Erzurum ili örneği. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi,7(19), 588-608. doi: 10.31199/hakisderg.471253
• Meçik, O., Genç, E., Karabacak, M., (2013). Uşak ekonomisi ve yerel dinamiklerin rolü. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 48-69.
• Mert, Z. G., Albayrak, A. N., Karabulgu, S., Uluer Topuz, Ö. (2005). Kocaeli’nde sanayinin gelişimi. Mimarizm Kocaeli Mimarlar Odası Dergisi, 43-48.
• OECD. (2008). Istanbul, Turkey. OECD Territorial Reviews.
• Özaslan, M. (2011). Ankara ekonomisinde gerileme eğilimleri ve yeni yol arayışları. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 331-364.
• Özav, L. (2013). Simav Depresyonu ve Çevresinde Geçici Yerleşme Şekilleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 99-114.
• Özgür, E. M. (1994). Bilecik ilinde farklı karakterde iki şehir: Bilecik ve Bozüyük. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, 179-191.
• Resmî Gazete. (2013, 15 Mart). Seyitömer Termik Santrali. 9 Şubat 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130319-38.htm adresinden erişildi.
• Resmî Gazete. (2015, 17 Mart). Orhaneli ve Tunçbilek Termik Santralleri. 9 Şubat 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/03/20150324-4.htm adresinden erişildi.
• Şahbaz, H. (2020). Ülke içi göçlerde Eskişehir ilinin yeri. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(44), 107-124.
• Şen, M. (2014). Trabzon’dan İstanbul’a göç edenlerin sosyo-ekonomik analizi. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 2(3), 46-61.
• TBMM. (2013, 22 Mayıs). TBMM Genel Kurul Tutanağı 24. Dönem 3. Yasama Yılı 108. Birleşim. 9 Şubat 2021 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tutanak_g_sd.birlesim_baslangic?P4=21952&P5=H&page1=18&page2=18 adresinden erişildi.
• Toksöz, G. (2011). Antalya ili işgücü piyasası analizi. Ankara: Uluslararası Calışma Orgutu (ILO) Turkiye Ofisi. Erişim adresi http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro /ankara/info/antalya-isgucu.pdf
• TÜİK. ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) Sonuçları. 6 Şubat 2021 tarihinde, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden erişildi.
• TÜİK. Ulusal Eğitim İstatistikleri Veritabanı. 6 Şubat 2021 tarihinde, http://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr adresinden erişildi.
• Ulukapı, K. ve Şener, S. (2017). Antalya ilinin organik bitkisel üretim potansiyelinin dünya ve Türkiye ile kıyaslanması ve gelişmesine yönelik öneriler. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6, 271-279. doi: 10.17100/nevbiltek.322983
• Yakar, M., Saraçlı, S., Yazıcı, H. (2010). Afyonkarahisar İlinde İller Arası Göçlerin Gelişmişlik Endeksleriyle Analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 15(24), 255-271.
• Yavuz, O. (1993). Erzurum’dan Göç Sorunu, Nedenleri, Sonuçları ve Çözüm Yolları. Tarım Ekonomisi, 2, 10-21.
• Yılmaz, C. ve Zeybek, H. İ. (2016). Samsun Coğrafyası. Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yayınları.