Three Star Analysis of the Manufacturing Sector in Corum

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 51, 41 - 49, 30.06.2024

Emre Duran

https://doi.org/10.17295/ataunidcd.1448869

Öz

The developments in global market have allowed the firms with high competitiveness at the local level to gain competitive advantages. This case has boosted interest in industrial agglomerations. The approach of clustering, which draws attention to the importance of local economy in the global economy, has been implemented by many countries as a development strategy. In the early years of the Republic, in Çorum, which is located on historical trade routes, production activities were carried out in houses or in workshops in the form of small businesses. Upon the inclusion of Çorum among the priority regions for development in 1972, industrialization activities accelerated in the province. With the transition from the policy of an import-substitution industrialization to an open growth model in 1980, the development of decentralization areas was encouraged in Turkey. Accordingly, thanks to the incentives provided, Corum rapidly industralized after 1980 and also became one of the provinces known as Anatolia Tigers. This study aims to determine the concentration level of the sub-sectors in the manufacturing class within the scope of the Statistical Classification of Economic Activity in Corum. In this purpose, the study utilized the data on the distribution of producers across provinces in the TOBB Industry Database. Three star analysis was conducted on the data obtained. According to the results of the three star analysis, while 13 out of 129 sectors operating in Çorum province on the basis of 4 codes in NACE code categorization were classified as mature clusters, 19 were categorized as potential clusters and 18 evaluated to be candidate clusters.

Anahtar Kelimeler

Clustering, three star analysis, Corum province

Çorum İli İmalat Sektörü Üç Yıldız Analizi

Öz

Küresel pazarda yaşanılan gelişmeler, yerel düzeyde rekabet gücü yüksek olan firmaların rekabet avantajı kazanmasını sağlamıştır. Bu durum endüstriyel yığılmalara olan ilgiyi artırmıştır. Yerel ekonomilerin küresel ekonomideki önemine dikkat çeken kümelenme yaklaşımı, birçok ülke tarafından kalkınma stratejisi olarak uygulanmaktadır. Tarihi ticaret yolları üzerinde bulunan Çorum ilinde Cumhuriyetin ilan edildiği yıllarda üretim faaliyetleri evlerde veya küçük işletmeler şeklinde atölyelerde yapılmaktaydı. 1972’de Çorum ilinin Kalkınmada Öncelikli Yöreler arasına girmesiyle ilde sanayileşme faaliyetleri hızlanmıştır. 1980’de ithal ikameci sanayileşme politikasından dışa açık büyüme modeline geçmesiyle Türkiye’de desantralizasyon alanlarının gelişimi teşvik edilmiştir. Çorum sağlanan teşviklerle 1980 sonrası hızlı bir şekilde sanayileşerek Anadolu Kaplanları olarak anılan iller arasında yer almıştır. Çalışma Çorum ilinde Ekonomik Faaliyet İstatistiki Sınıflaması (NACE kodu) kapsamında imalat sınıfında yer alan alt sektörlerin yoğunlaşma düzeyini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada TOBB Sanayi Veritabanı içerisinde yer alan illere göre üretici dağılımı verilerinden yararlanılmıştır. Elde edilen verilerle üç yıldız analiz yapılmıştır. Üç yıldız analizine göre Çorum ilinde NACE kodu sınıflamasında 4 kod bazda faaliyette bulunan 129 sektörden 13’ü olgun küme olarak sınıflandırılırken, 19’u potansiyel küme, 18’i ise aday küme olarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kümelenme, üç yıldız analizi, Çorum ili

Kaynakça

• Arguelles, M., Benavides, C. & Fernández, I. (2014). A new approach to the identification of regional clusters: Hierarchical clustering on principal components. Applied Economics, 46 (21), 2511-2519. https://doi.org/10.1080/00036846.2014.904491.
• Çelik, E. & Sandal, E.K. (2022). Türkiye imalat sanayii ve alt sektörlerinin bölgesel yoğunlaşma yapısı: 2011- 2020 yılı karşılaştırmalı yerelleşme katsayısı analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19(3) 1452-1468. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1122318.
• Çiftçi, M. (2018). Türkiye’ de bölgelerarası sektörel verimliliğin analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 551 – 580. https://doi.org/10.20491/isarder.2018.407
• Dikmen, F. H. & Bozdağ, E.G. (2018). Türkiye’de kamu şeker fabrikaları için bir etkinlik analizi: 2003-2016. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 452-470. https://doi.org/10.20491/isarder.2018.482.
• Doğanay, H. & Çavuş, A. (2016). Türkiye ekonomik coğrafyası. Pegem Akademi.
• Doğanay, H., Özdemir, Ü. & Şahin, İ. F. (2011). Genel beşeri ve ekonomik coğrafya. Pegem Akademi.
• Duran, E. (2022). Endüstri 4.0 kapsamında savunma sanayisi kümelenmeleri: Ankara ili örneği [Doktora tezi]. Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kaygalak, İ. (2014). Ekonomik coğrafya üzerine. Bekaroğlu, E. & Özdemir, A.R. (Ed.) Bir Disiplinin İç Dünyası içinde (205-219). İdil Yayıncılık.
• Kaygalak, İ. (2020) Mekan ve ekonomi. Ekonomik coğrafyada yeni yaklaşımlar. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• OKA (2012). Çorum savunma sanayi sektörel araştırma raporu. https://oka.ka.gov.tr/assets/upload/dosyalar/savunma-sanayi-arastirma-raporu-17-71.pdf. Erişim Tarihi: 17 Şubat 2024.
• OKA (2014). Çorum uygun yatırım alanları araştırması. https://www.kalkinmakutuphanesi.gov.tr/assets/upload/dosyalar/tr83-corum-potansiyel-yatirim.pdf. Erişim Tarihi: 05 Şubat 2024.
• Oral, M., Özdemir, Ü. & Duran, E. (2019). Türkiye’de sanayi bölgeleri oluşturma kapsamında organize sanayi bölgelerine ilişkin coğrafi bir değerlendirme. (164-171). Alanya: V. INES Human and Civilization Congress from Past to Future.
• Özalp, S. (2017) Kalkınma ve devlet algısı: Çorum örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2),1207-1234. https://doi.org/10.17218/ hititsosbil.321694.
• Özdemir, Ü., Kantürk Yiğit, G. & Oral, M. (2016). Cumhuriyetten günümüze ekonomi politikaları bağlamında Türk dış ticaretinin gelişimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35), 149-174. https://doi.org/10.17295/dcd.23130.
• Rocha, H. (2004). Entrepreneurship and development: The role of clusters. Small Business Economics, 23(5),363-400. http://dx.doi.org/10.1007/s11187-004-3991-8
• Sanayiportalı. (2024). Çorum organize sanayi bölgeleri. https://portal.sanayigazetesi.com.tr/osbler/%C3%87orum-ilindeki-osbler.htm Erişim Tarihi: 08 Şubat 2024.
• Seki, İ., Arslan, M. & Bektaş, S. (2018). TR22 Çanakkale bölgesi kümelenme analizi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 15-27.
• Sungur, O. (2015). TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) bölgesinde sektörel yoğunlaşmanın ve yoğunlaşma dinamiklerinin analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(3), 289-315. https://doi.org/10.11611/JMER695.
• Şahin, S. (2001). Türkiye’de tuğla-kiremit sanayiinin genel görünümü ve Çorum ili örneği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2) 19-41.
• Şahin, F. G., Karataş, N. & Ayhan Selçuk, İ. (2023). Yabancı sermayeli firmaların mekansal gelişimi, yer seçimi ve kümelenme potansiyeli – İzmir örneği. Eksen Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 4(1), 62-98. https://doi.org/10.58317/eksen.1239474.
• Şen, Ö. & Sandal E. K. (2017). Gaziantep ilinde üç yıldız analizi yöntemi ile endüstriyel kümelenme analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 39-62. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2020). Çorum il sanayi durum raporu 2020. https://www.sanayi.gov.tr/plan-program-raporlar-ve-yayinlar/81-il-sanayi-durum-raporlari/mu1602011624. Erişim Tarihi: 08 Şubat 2024.
• TİM. (2023). Türkiye'nin ilk 1000 ihracatçı araştırması. https://tim.org.tr/files/downloads/Ihracat1000/2022/ILK%201000%202022%20TR%20(1).pdf. Erişim Tarihi: 18 Şubat 2024.
• TOBB. (2024). İllere göre üretici dağılımı (NACE). https://sanayi.tobb.org.tr/kitap_nace.php. Erişim Tarihi: 05 Şubat 2024.
• Toprak, A. & Çetinyokuş, T. (2023). Bölgesel sanayi kümelenme potansiyelinin belirlenmesinde çevrim içi analitik işleme (OLAP) araçlarının kullanılması. Bölgesel Kalkınma Dergisi, 1(3), 257-270.https://doi.org/10.61138/bolgeselkalkinmadergisi.1329622.
• Torun, A. (2020). Tarihi süreç içinde Çorum Çarşısı’nın gelişimi [Yüksek lisans tezi]. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tüfekçi, İ. (2022). Çorum ilinin şehir pazarlama potansiyelinin belirlenmesi [Doktora tezi]. Hitit Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Wood, A. & Roberts, S. (2011), Economic geography-places, networks and flows. Routledge.
• Yılmaz, A. (2005). Çorum sanayii. Etüd Yayınları.
• Yılmaz, M. (2004). Çorum ilinde endüstrinin tarihsel gelişimi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(1), 57-71.