CENGİZ DAĞCI’NIN “DÖNÜŞ” ROMANINA TEKNİK VE TEMATİK AÇIDAN BİR YAKLAŞIM /A Technical and Thematic Approach to Cengiz Dağcı’s Dönüş

Yıl 2017, Sayı: 59, 83 - 99, 08.06.2018

Esra Yalçıntaş

Öz

Cengiz Dağcı, Türk dünyasının toplumsal gerçekçi konularını ele alan önde gelen yazarlarından biridir. Türkiye dışında yaşamasına rağmen eserlerini Türkiye Türkçesi ile yazması onu daha da değerli kılmaktadır. Milliyetçi bir yazar olan Dağcı, romanlarında Kırım Türklerinin hayatlarını okurlarına kendine has akıcı ve etkili bir dille aktarmıştır. Kırım Türklerinin maruz kaldığı Rus zulmünü, savaş anındaki yaşantılarını ve psikolojik durumlarını gözler önüne sermiştir. Bir sürgün yazarı olan Cengiz Dağcı kaleme aldığı eserleriyle İkinci Dünya Savaşında yaşanan acı olayların unutulmamasını sağlamıştır. Vatanından ayrı kalması üslubuna da yansıtan yazar, İkinci Dünya Savaşı esnasında ayrılmak zorunda kaldığı vatanına duyduğu hasreti romanlarının kahramanları üzerinden okuyucuya hissettirmektedir. Cengiz Dağcı’nın İkinci Dünya Savaşına yer verdiği önemli yapıtlarından biri de Dönüş romanı’dır. Bayırdaki Ev, Dönüş,  Cenaze,  Anna Arkadiyevna, Yabancı’nın Karısı, O Günün Akşamı, Niyazi Efendi’nin Mektubu, Dönüşten Sonra başlıklı sekiz bölümden oluşan ve 1968 yılında yayınlanan Dönüş romanında da Dağcı, Kırım’ın işgalini, savaşı, insanların içinde bulunduğu ruh hallerini yansıtmaktadır. Çalışmada Cengiz Dağcı’nın Dönüş romanı teknik ve tematik açıdan incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Cengiz Dağcı, Savaş, Kırım, Roman. Abstract Cengiz Dağcı is one of the leading figures of social realist authors in the Turkish world. Although he lived outside of Turkey, the fact that he has written his works in Turkish made him a very significant writer. As a nationalist author, Dağcı mentioned the lives of Crimean Turks and told this through his fluent and influential language. The Russian cruelty suffered by the Crimean Turks, their lives during the war and their psychological states have been touched upon. As an expatriate author, Cengiz Dağcı reminded all the sufferings of the Second World War thanks to his works. The fact that he became distance from his country has been obvious in his language and his longing which appeared as a result of staying away from his country during the Second World War has been reflected to the readers. Cengiz Dağcı’s Dönüş is one of his prominent works in which he mentioned the Second World War. In his novel Dönüş which consists of 8 chapters titled Bayırdaki Ev, Dönüş, Cenaze, Anna Arkadiyevna, Yabancı’nın Karısı, O Günün Akşamı, Niyazi Efendi’nin Mektubu, Dönüşten Sonra and published in 1968, Dağcı reflects the siege of Krym, the war, and the psychological states of the people. In this study, Cengiz Dağcı’s novel Dönüş will be discussed and analyzed in terms of its technique and themes. 

Anahtar Kelimeler

Cengiz Dağcı, Savaş, Kırım

Kaynakça

• Adıgüzel, Sedat. (1999). “Anneme Mektuplar Romanının Edebiyat Sosyolojisi Açısından İncelenmesi”. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (11), s. 317-324.
• Aktaş, Şerif; Gündüz, Osman. (2003). Yazılı ve Sözlü Anlatım Kompozisyon Sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çetin, Nurullah. (2015). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Akçağ Yayınları. Çetişli, İsmail. (2016). Metin Tahlillerine Giriş I-II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çonoğlu, Salim. (2012). “Cengiz Dağcı’nın Romanlarında Ata Mirası Toprağa Bağlılık”. Karadeniz, (13), s. 11-25.
• Dağcı, Cengiz. (2006). Dönüş. İstanbul: Ötüken.
• Demiryürek, Meral. (2013). “Kurgusal Metinlerde İkinci Kişili Anlatıcı ve Bakış Açısı”. Fatih Sultan Mehmet İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, (2), s. 121-139.
• Köker, Mustafa. (2014). “Yurdunu Kaybeden Adam”. Kardeş Kalemler, (88), s. 30-38.
• Karatay, Zafer. (2014). “Cengiz Dağcı Belgeselinin Yayınlanmayan Olağanüstü Son Bölümü”. Kardeş Kalemler, (88), s. 92-97.
• Kayğın, Şenay. (2014). “Günter Grass’ın Yengeç Yürüyüşü Nuveline Anlatım Teknikleri Açısından Bir Yaklaşım”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), s. 3-12.
• Kültür Bakanlığı. (1999). Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Cilt: 13, s. 542-546, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Şahin, İbrahim. (1996). Cengiz Dağcı’nın Hayatı ve Eserleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Şahin Yılmaz, Zennube. (2017). Uwe Timm’in Morenga Romanı Örneğinde Alman Edebiyatında Postkolononyalizm. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tekin, Mehmet. (2004). Roman Sanatı (Roman Unsurları) I. İstanbul: Ötüken.
• Yaman, Ertuğrul. (2016). Başlangıçtan Günümüze Türk Dünyası Edebiyatı Seçmeler. Ankara: Grafiker Yayınları.