MARDİN MÜZESİ’NDE BULUNAN BEZEMESİZ CAM BİLEZİKLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME/ An Evaluatıon on Undecorated Glass Bracelets in Mardin Museum

Yıl 2017, Sayı: 59, 145 - 156, 08.06.2018

Gül Geyik Karpuz

Öz

Cam, MÖ III. binde keşfedilmiş, bilezik olarak kullanımı ise MÖ II. binden itibaren gerçekleşmiştir. Cam bilezikler kesit, süsleme ve renk olarak çeşitlilik gösteren kadın süs eşyalarıdır. Bu çalışmanın amacı Mardin Müzesi’nde bulunan 117 cam bileziğin teknik, kesit, renk ve süsleme bakımından incelenmesidir. Cam bileziklerde karşılaşılan en büyük sorun tarihleme konusudur. Özellikle sade bileziklerin cam yapımında hemen her dönem görülmesi bu tür eserlerin kesin bir tarihe verilmesini zorlaştırır. Çalışmamızda Müzedeki cam bileziklerin yapım tarihi için de önerilerde bulunulmuştur.  Anahtar Kelimeler: Cam, Bilezik, Mardin Müzesi, Tipoloji, Tarihlendirme. Abstract Glass was discovered in 3000 BC and it has been used as bracelets since 2000 BC. Glass bracelets are generally the women’s ornaments which vary in shape, ornament and colour. The aim of this study is to discuss 117 glass bracelets in Mardin Museum in terms of technique, shape, ornament and colour. The most important problem in the production process of glass bracelets is dating. The fact that especially the simple bracelets have been found in the construction of glass in almost every period makes giving a date to these kind of works difficult. In our study, the suggestions for the production dates of glass bracelets in the Museum have been offered.  

Anahtar Kelimeler

Cam, Bilezik, Mardin Müzesi, Tipoloji

Kaynakça

• Atilla, Cenker; Gürler, Binnur. (2009). Bergama Müzesi Cam Eserleri. İzmir: Bergama Kültür ve Sanat Vakfı.
• Canav, Üzlifat. (1985). Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Koleksiyonu. İstanbul: Türkiye Şişe ve Cam Fabrikası Anonim Şirketi.
• Çoruhlu, Yaşar; Oktay, J. Özlem. (2011) “2006-2009 Kars-Ani Kazılarında Ortaya Çıkarılan Cam Bilezikler Üzerine”. XIV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri 20-22 Ekim 2010. (155-171). Konya: Kömen Yayınları.
• Çömezoğlu, Özgü. (2007). Akdeniz Çevresi Ortaçağ Camcılığı Işığında Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Cam Buluntuları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Geyik Karpuz, Gül. (2013). “Cam Bilezik Araştırmaları Üzerine Bir Deneme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Prof. Dr. Hamza GÜNDOĞDU Armağanı, 6/(25), s. 249-255.
• Geyik Karpuz, Gül. (2014). Adıyaman, Elazığ, Hatay, Mardin, Şanlıurfa Müzelerinde Bulunan İslami Dönem Cam Eserler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Geyik Karpuz, Gül; Çibuk, Kemal. (2017) “Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde Bulunan Cam Bilezikler”, Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu-III. (283-296).
• Kocaeli: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Yayınları. Gürler, Binnur. (2000). Tire Müzesi Cam Eserleri. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Köroğlu, Gülgün. (2002). “Yumuktepe Höyüğü’nden Bizans Dönemi Cam Bilezikleri”, Ortaçağ’da Anadolu Prof. Dr. Aynur Durukan’a Armağan. (355-372). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Lightfoot, Christopher S.; Aslan, Melih. (1992). Anadolu Antik Camları: Yüksel Erimtan Koleksiyonu. Ankara: Ünal Offset.
• Oral Çakmakçı, Zeynep. (2012) “Kuşadası-Kadıkalesi Kazılarından Süs Amaçlı Cam Objeler: Boncuklar ve Bilezikler”, II. ODTÜ Arkeometri Çalıştayı /6-8 Ekim 2011 (Türkiye Arkeolojisinde Cam: Arkeolojik ve Arkeometrik Çalışmalar) Bildiriler Kitabı. (114-135).
• Ankara: ODTÜ Yayınları. Shindo, Yoko. (2001). “The Classification and Chronology of the Islamic Glass Bracelets from al-Tur, Sinai”, Cultural Change in the Arab World Senri Ethnological Studies No.55, s. 73-100.