OLUŞUM ROMANI VE ŞANS OLGUSU ÜZERİNE: THOMAS MANN’IN DOLANDIRICI FELIX KRULL’UN İTİRAFLARI/ On the Fact of Bildungsroman and the Luck in the “Confessions of the Swindler Felix Krull” by Thomas Mann

Yıl 2018, Sayı: 60, 13 - 24, 28.06.2018

Şenay Kayğın

Öz

Öz Alman Edebiyatına özgü bir roman türü olan oluşum romanı / Bildungsroman bu çalışmada Thomas Mann’ın ”Dolandırıcı Felix Krull’un itirafları” romanı çerçevesinde ele alınarak incelenmeye çalışılacaktır. Thomas Mann,  20. Yüzyıl Alman yazınına damgasını vurmuş Nobel Edebiyat Ödüllü en önemli yazarlardandır. Yazar ‘oluşum romanı’ özellikleri taşıyan “Dolandırıcı Felix Krull’un itirafları” romanında Alman yazınının Klasik Dönem ustalarından Johann Wolfgang von Goethe’yi örnek almaktadır. Önemli bir Alman ‘oluşum romanı’ olan Goethe’nin ‘Wilhelm Meister’in Çıraklık Yılları’  Thomas Mann’ın son romanı “Dolandırıcı Felix Krull’un itiraflarına” esin kaynağı olmuştur. Thomas Mann’ın bu yapıtı ‘oluşum romanı’ çerçevesinde çeşitli örnekler ve alıntılarla çözümlenmeye çalışılırken, aynı zamanda bir dolandırıcının toplum içindeki konumuna yön veren şans olgusunun etkileri de irdelenecektir. Ünlü Romanyalı dolandırıcı Manolescu’nun otobiyografisiden yola çıkılarak yazılmış olan roman, bir kurmaca kişi olan Felix’in bakış açısından incelenecektir.          Anahtar Kelimeler:  Thomas Mann, Bildungsroman, Pikaresk Roman, Alman Yazını.  Abstract The ‘bildungsroman’, a novel typical of German Literature, will be discussed in this study within the framework of the novel The Confessions of the Swindler Felix Krull by Thomas Mann. Thomas Mann, who left his mark on the 20th century German literature, is among the most important writers with the Nobel Literature Price. The author took as the example Johann Wolfgang von Goethe, one of the masters of the classical period of German literature, in The Confessions of the Swindler Felix Krull bearing the features of bildungsroman. Wilhelm Meister's Apprenticeship by Goethe wich is an important German bildungsroman inspired Thomas Mann’s latest novel The Confessions of the Swindler Felix Krull. This work of Thomas Mann’s will be analyzed with various examples and quotations within the framework of ‘bildungsroman’ and also the effects of the fact of chance directing the position of a swindler inside society will be examined. The Confessions of the Swindler Felix Krull written setting off the famous Romanian swindler Manolescu’s autobiography will be examined in terms of Mann’s fictional hero Felix’s perspective.  Keywords: Thomas Mann, Bildungsroman, Picaresque Novel, German Literature. 

Anahtar Kelimeler

Thomas Mann, Bildungsroman, Pikaresk Roman

Kaynakça

• Arak, Hüseyin. (2009). Thomas Mann‘ın Venedik’te Ölüm Başlıklı Eserinde Sanatçı İmajı, Bilim-nâme XVII, 2009/2, s. 281–292.
• Asutay, Hikmet. (2012). Oluşum Romanı Geleneği İle Günümüzdeki İzleri Üzerine. Zeitschrift für die Welt der Türken, Vol.4, No. 2, s. 27-36.
• Aytaç, Gürsel. (1994). Çağdaş Alman Edebiyatı, Ankara: Dördüncü Basım. Gündoğan Yayınları.
• Aytaç, Gürsel. (2003). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
• Aytaç, Gürsel. (2003). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları. Aytaç, Gürsel. (2010). Thomas Mann’ın Edebiyat Dünyası. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Beutin, Wolfgang; Beilein, Matthias; Ehlert, Klaus; Emmerich, Wolfgang; Kanz, Christine; Lutz, Bernd; Meid, Volker; Michael, Opitz; Opitz, Wiemers; Carola, Schnell; Ralf, Peter; Stein. Stephan; Inge. (2013). Deutsche Literaturgeschichte von den Anfängen bis zur Gegenwart. Stuttgart– Weimar: Achte Auflage, J. B. Metzler.
• Federhofen, Marie Theres. (2013). Jutta Weber, Korrespondenzen und Transformationen Neue Perspektiven auf Albert von Chamisso. Göttingen: V&R unipress.
• Hartwig, Th. (1954). Antitheologisches in dem Roman "Doktor Faustus" von Thomas Mann. Zürich: Zeitschrift Befreiung. Band Heft 2.
• Hirsch, Marianne. (1979). The novel of formation as genre: Between Great Expectations and Lost Illusions, Genre 12, No: 3.
• Hoffmeister, Gerhart. (1986). Der moderne deutsche Schelmenroman Interpretationen. Amsterdam: Radopi Verlag.
• Hogen, Hildegard, Bode, Eva Beate. (2004). Der Brockhaus Literatur: Schriftsteller, Werke, Epochen, Schbegriffe. Mannheim: Brockhaus.
• Kny, Steffi. (2003). Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull- Der Memoiren erster Teil – der Aspekt des Künstlermotivs vın Thoman Mann. München: Grin Verlag.
• Kurwinkel, Tobias. (2011). Apollinisches Aussenseitertum: Kongigurationen von Thomas Manns “Grundmotiv” in Erzähltexten und Filmadaptionen des Frühwerks. Würzburg: Königshausen & Neumann GmbH.
• Kurze, Hermann. (2009). Ein Porträt für seine Leser. München: Verlag C.H.Beck oHG.
• Mann, Thomas, (1954). Dolandırıcı Felix Krull’un İtirafları. Kasım Eğit, Yadigar Eğit. (Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Mann, Thomas. (1981). Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull,. Frankfurt: S. Fischler Verlag GmbH.
• Schade, Richard E. (1994). Lessing Yearbook / Jahrbuch XXV. Michigan: Wayne State University Press.
• Şklovski, Victor. (2017). Don Kişot Nasıl Yapıldı Modern Kurgu Tekniğinin İcadı. Alper Çeker (Çev.). İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Wenndorf, Carolin John. (2014). Der öffentliche Autor über die Selbstinszenierung von Schriftstellern. Bielefeld: Transcript Verlag.