BURSA İPEK BÖCEKÇİLİĞİNİN ZİRVEDEN DÜŞÜŞÜ: I. DÜNYA SAVAŞI/Bursa Sericulture Losıng Popularity: World War I

Yıl 2019, Sayı: 62, 339 - 350, 27.06.2019

Yücel Öztürk

Öz

Öz

Anadolu’daki serüveni İstanbul ile başlayan ipekçilik zamanla Marmara ve Akdeniz Bölgesine yayılmıştır. Özellikle Bursa, 15. yüzyılda sadece Osmanlı’nın değil dünya ipek ticaretinin de merkezi haline gelmiştir. 16. yüzyılda büyük bir üne ve ticari kazanca kavuşan Bursa ipekçiliği dünyadaki gelişmelere bağlı olarak belli dönemlerde gerilemeler yaşasa da I. Dünya Savaşı yıllarına kadar ipek ticaretinde en ön sıralarda yer almayı başarmıştır. Diğer bir ifade ile Anadolu ve Bursa ipekçiliğinin en büyük düşüş ve kayıpları, I. Dünya Savaşı ile başlamıştır.15. Çalışmada Bursa ipekçiliğinin I. Dünya Savaşı öncesinde hangi aşamada olduğu, savaş esnasında görülen gerilemenin sebepleri ve sonraki yıllardaki gelişimi istatistiki veriler ışığında değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: İpek böceği, Bursa, I. Dünya Savaşı, Koza, İpek

Abstract

This adventure of silk which started with Istanbul in Anatolia, spread over Marmara and Mediterranean regions. Especially in the 15th century, Bursa became the center of not only the Ottoman Empire but also the world silk trade. Bursa silk trade, which gained great reputation and commercial gain in the 16th century, achieved to be at the forefront of the world silk trade until the World War I period even though there were some recessions in certain periods due to the developments in the world. In other words, the greatest losses of the Anatolian and Bursa silk art began with the First World War. In this study, Bursa sericulture will be evaluated in terms of its place in the years of World War I and the reasons of losing value, and its situation in the pre-war period and in the following years in the light of the statistical data.

Keywords: Silkworm, Bursa, World War, Cocoon, Silk

Anahtar Kelimeler

İpek böceği, Bursa, I. Dünya Savaşı

Kaynakça

• Akıncı, Ersoy. (1986). Doğal İpekte Sermaye Birikimi (Bursa Örneği). Ankara: Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları. Akkuş, Mine. (2008). “19. Yüzyılda Bursa’daki İpek Ticaretini Geliştirmeye Yönelik Bir Kurum: Vapur Kumpanyası ve Nizamnamesi”. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, Sayı:24, s. 1-20. Akkuş, Turgay. (2008). “Birinci Dünya Savaşı Sürecinde Bursa’da Sevk ve İskân Uygulamaları ve Sonuçları”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, Sayı: 23/23, s. 1-52. Atav, Rıza; Namırtı, Osman. (2011). “İpek Liflerinin Dünü Bugünü”. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarımı Dergisi, Sayı: 1/3, s. 112-119. Aykurt, Asım. (Kasım 1927). “Böcekçilik”. Asri Çiftçi, Sayı: 4, s. 10-15. Bayram, Nuran. (2013). “1837-1923 Sürecinde Bursa’da İpekçilik Sektörünün Sosyo-Ekonomik Analizi”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 24, s. 45-58. Çiftçi, Cafer. (2012). “Hudâvendigar Vilayetinde İpekböcekçiliğinin Canlandırılmasında Düyûn-u Umumiyye İdâresinin Rolü”. Belleten. Sayı: 76/277. Çolak, Melek. (2002). “Cumhuriyet Döneminde Muğla’da İpekböcekçiliği ve İpekli Dokumacılık”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 8.