BOĞA DANSI GELENEĞİ’NİN KÖKENİ

Yıl 2019, Sayı: 63, 201 - 213, 27.12.2019

İsmail Coşkun

Öz

Tunç Çağı ile
birlikte şehirli halkın artması ve yeni devletlerin kurulması ile topluluklar
önünde yapılan çeşitli gösteriler de devlet etkinlikleri haline getirilmiştir.
Boğa dansı geleneğinin de önemli törenlerde kullanıldığı anlaşılmaktadır. Tunç Çağı’nda
görülen göç dalgaları ve ticari etkinliklerin artışı ile birlikte bazı
geleneklerin de farklı bölgelere yayıldığını görmekteyiz. Boğa dansının
kökeninin Girit Adası olduğu düşünülmektedir. Nitekim Girit Adası’nda farklı
birçok sanat eseri üzerinde bu örnekleri görmek mümkündür. Boğa tasvirleri ise
Paleolitik Dönem’e kadar geri gitmektedir. Boğa ile birlikte yapılan ritüel
gösterisi ise ilk defa Çatalhöyük’te görülmektedir. Boğanın etrafında bulunan kadın
ve erkek figürler, dans eder şekilde resmedilmiştir. Ancak Tunç Çağı’na kadar boğa
dansı ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur. Tunç Çağı ile birlikte farklı
bölgelerde bu geleneğin yansımalarını görmekteyiz. Günümüzde dahi boğanın
üzerinden atlama ile ilgili etkinlikler dünyanın birçok yerinde görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Boğa Dansı, Knossos Sarayı, İndus Vadisi, Hüseyindede, Minos Uygarlığı

Kaynakça

• Allentoft, Morten; Sikora, Martin; Sjögren, Karl-Göran, Rasmussen, Simon, Rasmussen, Morten; Stenderup, Jasper; Vinner, Lasse. (2015). "Population Genomics Of Bronze Age Eurasia". Nature, 522(7555), 167. Aruz, Joan; Benzel, Kim; Evans, Jean. (2008). Beyond Babylon: art, trade, and diplomacy in the second millennium BC. London: Metropolitan Museum of Art:.Collon, Dominique. (1994). "Bull-leaping in Syria". Ägypten und Levante/Egypt and the Levant, 4, 81-88. Collon, Dominique. (2003). "Dance in ancient Mesopotamia". Near Eastern Archaeology, 66(3), 96-102. Crawford, Harriet. (2001). Early Dilmun seals from Saar: Art And Commerce in Bronze Age Bahrain. Cambridge: Archaeology International.Crowther, Nigel. (2007). Sport in Ancient Times. Greenwood Publishing Group.Eidem, Jasper; Højlund, Flemming (1993). "Trade or Diplomacy? Assyria and Dilmun İn The Eighteenth Century BC". World Archaeology, 24(3), 441-448. Evans, Arthur. (1921). "On A Minoan Bronze Group Of A Galloping Bull And Acrobatic Figure From Crete, With Glyptic Comparisons and A Note on The Oxford Relief Showing The Taurokathapsia". The Journal of Hellenic Studies, 41(2), 247-259. Evans, Arthur; Evans, Joan. (1930). The Palace of Minos: The Great Transitional Age İn The Northern And Eastern Sections of The Palace: The Most Brilliant Records Of Minoan Art And The Evidences of An Advanced Religion (Vol. 3), Canada: Macmillan and Company Limited.Groenewegen-Frankfort, Henriette Antonia; Ashmole, Bernard. (1971). Art Of The Ancient World: Painting, Pottery, Sculpture, Architecture from Egypt, Mesopotamia, Crete, Greece And Rome (Vol. 1), ABD: Prentice-Hall.Haak, Wolfgang; Lazaridis, Iosif; Patterson, Nick; Rohland, Nadin; Mallick, Swapan; Llamas, Batien, vd. (2015). "Massive Migration from the Steppe Was A Source For Indo-European Languages İn Europe". Nature, 522(7555), 207. Higgins, Reynold. (1981). Minoan And Mycenaean Art. Cambridge: Thames and Hudson Press.Hodder, Ion (2014). Çatalhöyük Leoparın Öyküsü, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Iversen, Rune. (2014). "Bronze Age acrobats: Denmark, Egypt, Crete". World Archaeology, 46(2), 242-255. Joshi, Pati; Parpola, Asko. (1987). Corpus of Indus seals and inscriptions. I. Collections in India. Russian: Paper presented at the Annales Academiae Scientiarum Fennicae. Series B.Kenoyer, Jonatan. (2010). "Master Of Animals And Animal Masters İn The İconography Of The Indus Tradition". Counts, DB And Arnold, B.(Eds.) The Master Of Animals İn Old World Iconography Archaeolingua(24),37-55. Kyle, Donald. (2014). Sport And Spectacle İn The Ancient World (Vol. 5). Malden: Blackwell Publishing.Lauber, Patricia. (1998). Painters of the Caves. Washington: National Geographic Soc Childrens Books.Lejeune, M.,Welte, A. (2004). L’art du Paléolithique supérieur. In: Lieja, éd. Oxford: Eraul.Mellaart, John. (1967). Çatal Hüyük: A Neolithic Town İn Anatolia. New York: McGraw-Hill.Misra, B. D. (2017). "Bull-Leaping: Did it spread from the Indus Valley to Syria, Egypt and Crete?" . eSamskriti, 1-8. Moortgat-Correns, Ursala. (1955). Altorientalische Rollsiegel in der staatlichen Münzsammlung München. München: Prestel Verlag.Narasimhan, Vagheesh; Patterson, Nick; Moorjani, Priya; Lazaridis, Losif; Mark, Lipson; Mallick, Swapan; vd. (2018). "The Genomic Formation Of South And Central Asia". bioRxiv, vol.292581. Özbek, Metin. (2000). Dünden Bugüne İnsan, Ankara: İmge Kitabevi.Potts, D. (1993). "Rethinking Some Aspects Of Trade İn The Arabian Gulf". World Archaeology, 24(3), 423-440. Preziosi, Donald; Hitchcock, Louise (1999). Aegean Art And Architecture. USA: Oxford University Press.Raney, Arthur; Bryant, Jennings. (2009). Handbook Of Sports And Media. Abingdon: Routledge.Seyrig, Henri. (1955). "Antiquités Syriennes". Syria, 29-48. Seyrig, Henri. (1956). "Cylindre Représentant Une Tauromachie". Syria. Archéologie, Art et histoire, 33(1), 169-174. Shapland, Aandrew. (2013). "Jumping To Conclusions: Bull-Leaping İn Minoan Crete". Society & Animals, 21(2), 194-207. Sipahi, Tunç. (2001). "New Evidence From Anatolia Regarding Bull Leaping Scenes in the Art of the Aegean and the Near East". Anatolica, 27, 107-125. Sipahi, Tunç. (2005). "Hüseyindede’den Hitit Tasvir Sanatı İçin Yeni Bir Sahne". V. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri, 661-678. Sipahi, Tunç; Yıldırım, Tayfun. (2004). Hüseyindede. Arkeo Atlas, 3, 53. Umesao, T. (2000). "Indus Civilization Exhibition". NHK, NHK Promotions: Tokyo.Ünal, Ahmet. (2003). Hititler Devrinde Anadolu II. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.Van Dijk, Ranefe. (2013). "Bull-Leaping in the Ancient Near East". Journal for Semitics, 22(1), 144-162. Vogt, Burkhard. (1996). "Bronze Age Maritime Trade İn The Indian Ocean: Harappan Traits on the Oman Peninsula". The Indian Ocean in Antiquity, 107-132. Younger, J. G. (1976). Bronze age representations of Aegean bull-leaping. American Journal of Archaeology, 125-137. Younger, J. G. (1983). A new look at Aegean bull-leaping.