Öğrencilerin Japoncadan Türkçeye Yaptıkları Çevirilerde Sorunlu Noktalar ve Öneriler

Yıl 2020, Sayı: 64, 141 - 164, 26.06.2020

Ayşegül Atay

Öz

Bu araştırmada amaç, öğrencilerin yaptıkları çevirilerde görülen sorunları tespit etmek ve bu sorunlar doğrultusunda çeviri dersi etkinliğinde öğrencilerin çeviri hatalarını azaltmaya yönelik öneriler sunmaktır. Araştırmada Erciyes Üniversitesi Japon Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalına ait 4. sınıf çeviri II dersini alan 27 öğrencinin çevirileri örneklem olarak kullanılmıştır. Çevirilerde tespit edilen hatalar sorunlu nokta olarak incelenmiş ve bu sorunların ortak özelliklerinin 1) Öğrencilerin ana dillerinde ifade gücünün yetersiz ya da zayıf olması, 2) Kaynak dille ilgili (Japonca) kültürel bağlamda sözcük bilgisinin yetersizliği, 3) Kaynak dildeki sözcüğün karşılığının erek dilde (Türkçe) birden fazla olması ve uygun olan sözcüğün seçimindeki güçlükler, 4) Anlam ve / veya yapıdan kopmalar olduğu tespit edilmiştir. Bu tespitler doğrultusunda çeviri dersinin işlenmesiyle ilgili aşağıdaki önerilerde bulunulmuştur: Dersin kazanımlarına; çeviri edincinin, çeviri işinin ve çevirmenlik meslek bilincinin çok önemli olduğu konusunda öğrencilere farkındalık kazandırılması, şeklinde ekleme yapılmalıdır. Bu kazanımlara ulaşmak için dersin müfredatına “çeviri kuramları” eklenmesi ve bu müfredatın uygulanması için çeviri dersinin 1 yıl erken başlatılarak 3. sınıftan itibaren 2 yıl (4 dönem) boyunca verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

çeviri hatası, Japonca’dan Türkçe’ye çeviri, kaynak dil Japonca, erek dil Türkçe, Japonca çevirmenlik

Kaynakça

• 5. KAYNAKÇA Akbulut, Ayşe, Nihal. (2016). Türkiye’de Çeviribilim. İstanbul:Sözcükler Yayınları 44. Baykara, Oğuz. (2002). Japonca’dan Türkçe’ye Yolculuk, Ankara:Aytaç Yayınevi. Baykara, Oğuz. (2012). Taisho Edebiyatından Özgün bir Çeviri “Kappa”. Türkiye’de Japonya Araştırmaları Konferansı I. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi. Baykara, Oğuz. (2014). “Türkçe Çevirileriyle Kadim Japon Şiiri. Türkiye’de Japonya Araştırmaları Konferansı II. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi. Çiftçi, Ümmühan (2017). “Japoncadan Türkçeye yapılan Çevirilerde Ortaya Çıkan Sorunlar: Dilbilimi Açısından Farklılıklar Üzerine”, Japon Dili ve Kültürü İncelemeleri, JDİ Serisi III. London: Transnational Press. Demirci, Muhammed.1999. Japonca Türkçe Sözlük. İstanbul: J.K.E.M. Yayıncılık. Erkin, Can H. (2003). “Japonca Türkçe Çeviri Eğitiminin Sorunları”. II. Japonca Öğretmenleri Toplantısı Bülteni, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi. Esen-Eruz, S. (2008), Akademik Çeviri Eğitimi. İstanbul: Miltilingual. Esen, Esin. (2013). Manyōshu’da Kadın Şairler ve Şiirleri- Bilişsel Poetika Açısından “Okuyucu-dinleyici sorumluluğu”, Ankara Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara. Esen, Esin. (2014). “Japon Edebiyatından Türkçeye Çeviriye ‘Okuyucu-Dinleyici Sorumluluğu’ Yaklaşımı- Sasame Yuki Örnekleminde”, 3. Asya Dilleri ve Edebiyatları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s.461-483. Kayseri: Erciyes Üniversitesi. Gürçağlar, Şehnaz,.Tahir. (2016). Çevirinin ABC’si, İstanbul: Say Yayınları. İnce, Ülker;.Dizdar, Dilek. (2017). Çeviri Atölyesi- Çeviride Tuzaklar. İstanbul:Can İnceleme. Korkmaz, Zeynep. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri. Ankara: TDK 827. Paul Kuβmaul. Çev:Dilek Altınkaya Nergis. (2013). “Erek Metin Kaynak Metne Ne Kadar Sadık kalmalıdır?”, Çeviribilimin Paradigmaları. Çanakkale: Çanakkale Kitaplığı Akademi. Rifat, Mehmet (Haz.). (2012). Çeviri Seçkisi II, İstanbul: Sel Yayıncılık. Tekmen, Ayşe. Nur. (2011). “Japon Edebiyatı Örnekleminde Çeviri Sorunu”, Lacivert Öykü ve Edebiyat Dergisi. No. 40. s.87-90.. Yazıcı, Mine. (2010). Çevribilimin Temel Kavramları ve Kuramları, s.32-33. İstanbul: Multilingual. ,
• Japonca Metinlerin Web Sayfaları Köşe yasızı, 02.03.2019 tarihinde https://gendai.ismedia.jp/articles/-/60066 Kültürel haber, 19.03.2019 tarihinde. https://bqspot.com/tokai/gifu/63 Turkish Air Travel adlı turizm acentasının haberi 03.03.2019 tarihinde. https://turkish.jp/turkish_year/ Diğer Web Sayfalar Japoncadan Latin Alfabesine Çeviriyazı konusunda. 12.09.2019 tarihinde https://esinesen.com/2017/01/16/japonca-sozcuklerin-turkce-yazilisina-dair/ Türk Dil Kurumu Sözlük, 12.09.2019 tarihinde. https://sozluk.gov.tr/?kelime=ETK%C4%B0N Japonca Sözlük. 09.09.2019 tarihinde. https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%B3%E4%BA%BA　 Kültür Bakanının Konuşması. 09.09.2019 tarihinde. https://www.ntv.com.tr/sanat/kultur-ve-turizm-bakani-mehmet-ersoy2019-japonyada-turkiye-yili-olacak,p7ApoacKZkWrpoaWRqbDkw