MESNEVİ’DE VEFA

Yıl 2020, Sayı: 65, 111 - 145, 18.12.2020

Veyis Değirmençay

Öz

Büyük mutasavvıf, fakih, şair ve düşünür Mevlâna Celâleddin-i
Rûmî (1207-1273), Mesnevi’sinde birçok konuyu ele aldığı gibi vefa konusunu da bazen bir hikâyede bazen de bir hikâyenin içinde birkaç beyitte
işlemiştir.
Mevlâna’ya göre; vefa aşkı artırır. Akıllının cefası ve düşmanlığı, cahilin vefasından ve sevgisinden daha iyidir. Ahmağın vefası olmaz. Münafık dinde vefalı değildir; o yüzden her an yeminini bozar;
ona güvenilmez. Allah Teâlâ, verdiği söze sadakatiyle ve vefakârlığıyla
övünür. Allah’tan başkası vefalı değildir. Akrabadan, tanıdıktan gelen bir
cefa, yabancının binlerce cefasına eşittir. Nefse eziyet etmeden uslanmaz, vefalı olmaz. Nefis, sözünde durmaz; o yüzden öldürülmesi gerekir.
Sonsuz devlet ve ikbal, uhrevî saadet vefalı olanlarındır. Kötü ahit, vefasızlık, çürümüş kök gibidir; meyveden ve güzellikten kesilmiştir. İnsan,
Allah’a verdiği sözde durursa Allah da ona verdiği sözde durur. Miras
malının vefası yoktur.
Bu çalışmada, Mevlâna’nın Mesnevi’sinde vefa ve ahde vefa ile
ilgili sözleri tespit edildi. İlgili sözler veya beyitler, Türkçe manzum çevirileri ile birlikte yorumlanmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Mevlana, vefa, ahde vefa

Kaynakça

• Abdurrahman Küçük, “Ahid”, DİA, İstanbul 1988, I, 532-533.
• Fürûzanfer, Bedî‘uzzaman, Ehâdîs-i Mesnevî, Tahran 1370 hş.
• ------, Meâhız-ı Kasas ve Temsîlât-ı Mesnevî, Tahran 1362 hş.
• Gölpınarlı, Abdülbâki, Mesnevî ve Şerhi I-VI, İstanbul 1985.