KUBA GRUBU AZERBAYCAN HALILARI

Yıl 2009, Sayı: 16, 53 - 59, 24.08.2010

Ümmülbanu Hamidova

Öz

Kuba (Quba-Guba), Büyük Kafkas sıradağlarının kuzeydoğu eteklerinde yer almış, Azerbaycan’ın eski halı merkezlerinden
birisidir. Kuba halı üslûbunun daha erken (XIII. y.y.) devirlerde geliştiği tahmin edilmektedir. XIII.-XV. yüzyıllarda
halı sanatı Azerbaycan Geleneksel El Sanatlarının önemli ve başlıca dallarından biri olmuştur. Teknik ve estetik kaliteye
göre Azerbaycan halıcılık sanatı dörde ayrılır: Kuba-Şirvan, Gena-Kazak, Karabağ ve Tebriz.
Kuba-Şirvan halı türleri; Kuba, Şirvan, Bakü gruplarına ayrılır. Bu grup içinde değerlendirilen Kuba Halıları
dokundukları yerlere göre Kuba, Deveci, Haçmaz, Kusar gruplarına ayrılmaktadır.
Kuba halılarının asıl karakteristik özelliklerinden biri bordürlerinin geniş olmasıdır. Bordürler bazen halının büyük
bölümünü kapsamaktadır.
Geometrik desenli Kuba halılarının orta zemin kompozisyonunda, “göl” denilen madalyon şeması hakimdir.
Geometrik şekilli madalyonlar yanında bitki ve hayvan motiflerine de yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuba Grubu, Kuba Halıları, Kompozisyon, Kenar suyu, Halıda kalite

Kaynakça

• liyarlı Süleyman , Azerbaycan Tarihi, Uzak Geçmişten 1870’li yıllara,Bakı, 1996.
• Aliyeva Kübra- İbrahimov Eldeniz, Latif Kerimov Hayat ve Yaratıcılığı, Bakı, 2007.
• Aliyeva Anahanım, “Havsız Halılar”, Gobustan Dergisi, S. 4, Bakı, 1970, s.38-41.
• Azerbaycan Tarihi, En Kadim Zamanlardan XX. esredek, I. cild, Bakı, 1994.
• Azerbaycan Devlet İncesanat Üniversitesi, Ressamlık Fakültesi, Halı Sanatı Tedris Ders Programı, Bakı, 1979.
• Cafer Müciri, Azerbaycan Halçaları, Bakı, 1981.
• Cafer Müciri, Azerbaycan Halçacılığının Teknoloji Usülleri, Bakı, 1987.
• Ferzelibeyli Şahin Fazil, Kuba Tarihi, Bakı, 2001.
• İmran Baba, “Rüya Tağıyeva ile Bir Sohbet”, Arış Dergisi, S. 4, Ankara, 1998, s.72-78.
• Kerimov Kerim-Efendiyev Rasim-Rızayev Nesir-Habibov Nureddin, Azerbaycan İncesanatı, Bakı, 1992.
• Kerimov Latif, Azerbaydjanskiy Kover, II. tom, Bakı, 1983.
• Kerimov Latif, Azerbaydjanskiy Kover, I. tom, Baku-Leningrad, 1961.
• Kerimov Latif,” Büyük Sanat Tarihine Kısa Nezer”, Gobustan Dergisi, S 4, Bakı, 1970, s.34-36.
• Mehmethanova Mira,” Azerbaycan’da Halıcılık Sanatının Gelişimi”, Arış Dergisi, S .4, 1998, s. 78-80.
• Neriman Görgünay - Kırzıoğlu, Altaylar’dan Tunaboyu’na Türk Dünyası’nda Ortak Yanışlar ( Motifler ), Ankara, 2001.
• Rasim Efendi, Azerbaycan Halk Sanatı, Bakı, 1984.
• Volkmar Gantzhorn, Oriental Carperts, Köln, 1998.