GÜMÜŞHANE’DE AHŞAP TAVANLI CAMİLER

Yıl 2010, Sayı: 18, 63 - 80, 25.03.2011

Haldun Özkan

Öz

İpek Yolu duraklardan biri olan ve stratejik konumundan dolayı İlkçağdan Cumhuriyet dönemine kadar yapılaş-
manın izlerinin takip edildiği Gümüşhane’de, maalesef Osmanlı dönemi öncesine ait cami günümüze ulaşmamıştır. Mevcut
Osmanlı dönemi camileri de bölgesel özelliklerle şekillenmiş ahşap tavanlı camilerdir. Gümüşhane’de geleneksel cami
mimarisinin temsilciliğini yapan bu tipte 12 cami bulunmaktadır.
Gümüşhane Ahşap tavanlı camilerini plan kuruluşu itibari ile iki grup altında değerlendirmek mümkündür.
Bunlardan ilki ortasında ahşap taşıyıcıları bulunan camiler, ikincisi ise örtünün doğrudan duvara oturtulduğu tek mekânla
camilerdir. Gümüşhane’deki cami ve mescitlerin bir kısmı son yıllardaki onarımlarda betonarme malzeme ile yenilenmiştir

Anahtar Kelimeler

Gümüşhane, ahşap, tavan, cami

Kaynakça

• AKAGÜN USLU, G., “Gümüşhane’nin Tarihçesi ve Turistik Değerleri”, Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane, Ankara, 1991, s. 141-153.
• AKAGÜN USLU, G., Gümüşhane ve Çevresinin Tarihi-Sanat Eserleri, İstanbul, 1980.
• ALTUN, A., “Kütahya’nın Türk Devri Mimarisi Bir Deneme”, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılına Armağan Kütahya, İstanbul, 1981–1982, s. 265–266.
• ARIK, R., Batılılaşma Dönemi Anadolu Türk Mimarisi Örneklerinden Anadolu’da Üç Ahşap Camii, Ankara, 1973.
• BOZKURT, T., Beypazarı’ndaki Türk Devri Yapıları, Ankara, 2004
• CAN, Y., Samsun Yöresinde Bulunan Ahşap Camiler, İstanbul, 2004.
• ÇAL, H., Niğde Şehrindeki Ahşap Tavanlı Cami ve Mescitler, Ankara, 2000.
• ÇAL, H., Niksar’da Türk Devri Eserleri, İstanbul, 1989.
• DENİZLİ, H., Sivas Tarihi ve Anıtları, Sivas, (Tarihsiz). DENKTAŞ, M., “Altınyayla Ulu Camisi”, Sanat Tarihi Araştırmaları Prof. Dr. Haşim Karpuz Armağanı, Kayseri, 2007, s.165-186.
• DENKTAŞ, M., “Şıhlı Kasabası Yusuf Ağa Camii”, Prof. Zafer Bayburtluoğlu Armağanı Sanat Yazıları, Kayseri, 2001, s. 201–206.
• DENKTAŞ, M., Divriği’deki Osmanlı Camileri, Kayseri, 2005, s. 76.
• KARPUZ, H., Trabzon, Ankara, 1990.
• KIRZIOĞLU, M. F., “Osmanlı “Tapu-Tahrir” ve “Mühime” Defterlerinde Gümüşhane Bölgesi Türk Boy/Oymak Hatıraları ve Madenler Üzerine “Hükümler” den Örnekler”, Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane, Ankara, 1991, s. 69-77.
• KÖŞKLÜ, Z., I. Abdülhamid Dönemi (1774–1789) Osmanlı Dini Mimarisi, Atatürk Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim Dalı (Yayımlanmamış )Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 1993.
• KÖŞKLÜ, Z.-TALİ, Ş., “Geleneksel Erzurum Evlerinde Tandırevi (Mutfak) ve Mimarisi”, Sanat Dergisi, S.11,Erzurum, 2007, s.97-113.
• KURAN, A., “Anadolu’da Ahşap Sütunlu Selçuklu Mimarisi”, Malazgirt Armağanı, Ankara, 1972, s. 179-186.
• KUTLUTAN, R., “Geçmişten Bugüne Gümüşhane ve Geleceğe Ait Düşünceler”, Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane, Ankara, 1991, s. 55-67.
• ÖNEY, G., Ankara Arslanhane Camii, Ankara, 1998.
• ÖNEY, G., Ankara’da Türk Devri Dini ve Sosyal Yapıları, Ankara, 1971.
• ÖNEY, G., Ankara’da Türk Devri Yapıları, Ankara, 1971.
• ÖZKAN, H., “Bayburt Konursu Ulu Camii ve Çeşmesi”, Sanat Dergisi, S. 13, Erzurum, 2008, s. 57
• ÖZKAN, H., “Seydibaba Köyü Cami, Mezarlığı ve Mezar Taşları” Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, S.34,C.5, Erzurum 2005, s.117-135.
• TOPÇU, S., Develi’deki Türk Eserleri, (Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri, 2005.
• TUNCEL, M., “Gümüşhane” Mad., TDV İslâm Ansiklopedisi, C.14, İstanbul, 1996, s.273-275.
• YURTTAŞ, H., “Gümüşhane Süleymaniye (Ulu) Camii, Çeşmesi, Haziresi ve Hacı Tahir Efendi Türbesi, Sanat Dergisi, S. 12, Erzurum, 2007, s. 61-72.
• YURTTAŞ, H., “Gümüşhane/Torul-Uğurtaşı Köyü Camii ve Kilisesi”, IX. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat tarihi Araştırmaları Sempozyumu (21-23 Nisan 2005), Erzurum, 2006, s.483
• YURTTAŞ, H.,-ÖZKAN, H.–KÖŞKLÜ, Z.-vd., Yolların Suların ve Sanatın Buluştuğu Şehir Erzurum, Erzurum, 2008.
• YÜKSEL, M., Gümüşhane Kitabeleri, İstanbul, 1997. ÇİZİMLER