EKSPRESYONİZM AKIMININ KÖPRÜ VE MAVİ ATLI GRUPLARINA YANSIMALARININ BEDEN OLGUSU ÜZERİNDEN SORGULANMASI

Yıl 2018, Sayı: 31, 6 - 18, 30.10.2018

Selma Taşkesen

Öz

Hayallerin,
duyguların, dışavurumsal ifadesi olan sanat; insan ile doğal gerçekler
arasındaki estetik ilişkidir.  Sanat,
insanların duygu ve düşüncelerini, ses, söz, ritim, çizgi, renk ve biçim gibi ögelerle en güzel ve en etkili biçimde ifade
etme çabasıdır.. Bu çabanın en belirgin özelliği ise anlatımcılıkla
bütünleşmesidir. Anlatımcılık, kişinin içgörüşünün, düşüncelerinin ve duygularının
hayat bulmasıyla ortaya çıkmasıdır. Bu oluşumun sonucu
ortaya  çıkan bazı görüşler vardır ki
Bunlardan birisi de 20. yüzyı­lın başlarında, Birinci Dünya Savaşının vahşeti yaşanırken
Avrupa’da, resim ve heykel gibi tasvir sanatlarının beraberinde sinemada, mü­zikte
ve tiyatroda da Alman Ekspresyonizminin etkisi farkedilir. Özellikle toplumda
genel olarak kabul edilmiş biçimlere ve geleneklere bir karşı tavır niteliği
taşıyan bu akım, yaratıcı sanatçılarla, yeni bir sanat anlayışının ve yeni bir
insanın yüzünün yaratılmasında etkili olur. Yüz
değiştiren kentlerin insanlarda sebep olduğu içe dönüşün tesirlerinin sanata
etkileri surrealist (Gerçeküstücülük) ve ekspresyonist (Dışavurumculuk)
akımlarını ortaya çıkarmıştır.

Araştırmada ekspresyonizm
akımıyla değişen sanat anlayışının geldiği noktada ekspresyonizmin çıkış ve
varoluş noktaları incelenerek köprü (die brücke) ve mavi atlı (der blaue reiter)
gruplarına yansımalarını ortaya koymak ve beden olgusunun bu dönem anlayışıyla
nasıl vücut bulduğunu ifade etmek amaçlanmıştır. Yöntem olarak belgesel
taraması yöntemi kullanılmış, Eser incelemesinde ise döneme ait resim
örneklerine yer verilmiştir. Araştırmadan ortaya çıkan bulgular sonucunda,
sanatın ifadesel biçiminin her dönem sanatında nasıl şekil değiştirdiği ve
birbirinden etkilenerek dönüşümünü nasıl tamamladığı ve tüm bu karmaşa
içerisinde kendini nasıl ortaya koyduğu ayrıca bunları da amacına uygun
olarak  aktardıkları sonucuna
varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Dışavurumculuk, köprü (diebrücke), mavi atlı (Der blaue reiter), ekspresif bedenler

Kaynakça

• ANTMEN, Ahu; 20 yy Batı sanatında akımlar, Birinci Basım, Sel Yayıncılık, İstanbul
• BAHR, Hermann; (1989)‘‘Dışavurumculuk’’, Çev: Doğan Şahiner,
• BATUR, E. 1998. Modernizmin Serüveni. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• BAYL, F.(1997)‘‘Resimde Dışavurumculuk’’ Modernizmin Serüveni, Haz. Enis Batur, İstanbul.
• BEKSAÇ, E.(1994); Avrupa Sanatı,1.Basım, Troya Yayıncılık, İstanbul
• CREPALDİ, G. (2004),Artbook Ekspresyonizm, (çev: Durdu Kundakçı) Ankara: Dost Kitapevi
• ERGÜVEN, M. (1992). Yoruma Doğru. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. İPŞİRPOĞLU N.(2006) Resimde Müziğin Etkisi, s:43 / 2
• KANDINSKY, W.(2001). Sanatta Ruhsallık Üzerine, İstanbul; Altıkırkbeş Yayınları.
• KARASAR, N. (2011), “Bilimsel Araştırma Yöntemi”.Nobel Yayınları,22. Baskı,
• LYNTON, N.(2015) Modern Sanatın Öyküsü, Remzi Kitapevi, İstanbul
• RAGON, M. (2009). Modern Sanat. (Çeviren: Vivet Kanetti). Cem Yayınevi, İstanbul.
• READ, H.(1960) Sanatın Anlamı, (Çev: Güner İnal, Nuşin Asgari), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1960, 74s.
• RİCHARD, L.(1991). Ekspresyonizm Sanat Ansiklopedisi. (Çeviren: Beral Madra, Sinem Gürsoy, İlhan Usmanbaş). Remzi Kitapevi, İstanbul. RİCHARD, L.(2005). Ekspresyonizm Sanat Ansiklopedisi, (çev: Beral Madra, Sinem Gürsoy), İstanbul: Remzi Kitapevi
• TUNALI, İsmail;(1993). Marksist Estetik, Altın Yayıncılık, İstanbul.
• TURANİ, A. (1998).Çağdaş Sanat Felsefesi. Remzi Kitapevi, İstanbul.
• TURANİ, A.(2000). Dünya Sanat Tarihi, Remzi Kitapevi,İstanbul
• WOLF, N. (2005).Dışavurumculuk (Ekspresyonizm). (Çeviren: Mehmet Tahsin Yalım). Remzi Kitapevi, İstanbul.
• YAŞAYANLAR, SAĞLAM. G.(1992)‘‘Batı Avrupa ve Türk Resminde Yeni Dışavurumculuk’’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)