ÖZNENİN ‘BEN’ İNŞASININ GÜNCEL SANAT ÖRNEKLERİ ÜZERİNDEN ANALİZİ

Yıl 2015, Sayı: 28, 5 - 22, 02.05.2016

Ceren Selmanpakoğlu

Öz

ÖZET
Bu çalışmada, öznenin, ‘ben’ kurgusunu, gözlendiği yerle özdeşleşerek kuruyor olmasının ve bu özne
yapısının aslında bir imkânsızlık üzerine kurulu olduğunun temsilî sanatsal örnekler üzerinden analiz
edilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, öncelikle, ‘ben’in kurulumunun psikanalitik olarak nasıl gerçekleştiği
incelenecek, daha sonra temsilî sanatsal örnekler üzerinden bu olgunun yansıması değerlendirilecektir.
‘Ben’in bir imkânsızlık üzerine kurulmuş olmasını, ‘ben’in bu kurgusal imgesinin çözümlenmesiyle
mümkün kılınan kimliğin ölümünü ve öznenin kurucu unsur oluşunu István Orosz’un çizimlerinde; ‘ben’in
‘ben olmayan’la ilişkili olarak bir fantezi kurgusu olduğunu ve parçalanmış yapısını Barbara Kruger’ın
kolajında; bu fantezi kimliğin yerine yeni bir fantezi kurgulanması girişiminde nasıl yine öznenin
kendini gözlendiği yer üzerinden, yani toplumsal gerçekliğin bakışı üzerinden kurguladığını da Orlan’ın
çalışmalarında okumak mümkün olduğundan bu çalışmalar temsilî olarak seçilip incelenecektir. Böylece
bu inşa sürecinin nasıl sanatsal olarak aktarıldığının sanat eseri inceleme ve analizi bağlamında örneklemesi
yapılacaktır.

Anahtar kelimeler: Özne, imkânsızlık, István Orosz, Barbara Kruger, Orlan
ABSTRACT
In this article, through symbolically selected artworks, how subject constructs ‘I’ through identifying
with the place they are being observed and how the structure of subject is actually constructed around
impossibility have been analyzed. For this reason, initially, how psychoanalytically ‘I’ is constructed has
been examined, and then through symbolically selected artworks, the reflection of this phenomenon will
be evaluated.
Since it is possible to read; how ‘I’ is constructed on impossibility, how the death of the identity is
made possible by the dissolution of this constructed image of the self, and how the subject is the constructer
in the drawings of István Orosz; how ‘I’ is a fantasy construction in relation with ‘not I’ and how it has a
scattered structure in the collage of Barbara Kruger; how in the task of recreating a new fantasy instead of
this fantasy identity the subject still constructs this identity through the place they are being observed, in
other words through the gaze of social reality in Orlan’s works, these symbolic artworks are selected to be
analyzed. Thus, how this construction process is transferred artistically will be illustrated in the context of
artwork review and analysis.
Keywords: Subject, impossibility, István Orosz, Barbara Kruger, Orlan