Karagöz Perdesinde Osmanlı Tasviri

Yıl 2014, Sayı: 26, 73 - 90, 03.02.2016

İşınsu Ersan

Öz

ÖZET
Gölge tiyatrosu iki boyutlu figür, tasvir ya da siluetlerin beyaz bir perde arkasından oynatılmasıyla gerçekleşen bir kukla tiyatrosudur. Diğer kukla biçimlerinden farklı olarak gölge kuklasının kendisi yerine onun perdede yaratmış olduğu etki izlenilmektedir. Bu bağlamda gölge tiyatrosunda baş aktör figür ya daTürkiye’de adlandırıldığı üzere tasvir olmaktadır. Figürlerin biçimlendirilmesinde yerel özellik ve kültür baskın tutularak kuklalar stilize yapılmıştır. Bu çalışma gölge tiyatrosu geleneğini, bu sanatın en önemli
öğesi olan figür temelinde ele almakta; Karagöz’ün tasvirlerinin biçimsel özellikleri Osmanlı toplumu ileolan bağı tasarım yönünden değerlendirmektedir.

Anahtar kelimeler: Gölge oyunu, Tasvir, Karagöz, Osmanlı, Giysi

ABSTRACT
The shadow theatre is a puppet theatre which is realized by moving two dimensional figures or silhouettes behind a white screen. Different from the other puppet forms, not the figure itself but its projection on
the screen is watched. Therefore, the main actor is the figure or “tasvir” as it is called in Turkey. Shadow theatre is formed and puppets are stylized in accordance with characteristics of its local culture. This study takes the shadow theatre tradition, considering the figures are the most important factor of this art and the connection between Karagöz figures and Ottoman society is explored from the perspective of design.

Keywords: Shadow Play, Figure, Karagöz, Ottoman, Garment