Ankara'da Yaşayan Geleneksel Türk Kitap Sanatları Ustalarının İncelenmesi

Yıl 2014, Sayı: 25, 107 - 123, 02.02.2016

Pınar Toktaş

Öz

Geleneksel kitap sanatları olarak adlandırdığımız hat, tezhip, minyatür, ebru, cilt ve kat’ı sanatları geçmişi oldukça eskilere dayanan, kutsal kitap Kur’an-ı Kerim’in en iyi şekilde hazırlanması düşüncesiyle ortaya çıkmış ve zamanla gelişme göstermiştir. İstanbul geçmişte olduğu gibi günümüzde de
hem akademik anlamda, hem belediyelerin, çeşitli resmi ve özel kurumların yürüttüğü kurslarla, hem de bu alanda kendini kanıtlamış olan usta ve sanatçılarla önceliğini korumakta ve yaşatmaktadır. Buna karşın
gerek Anadolu’da gerekse yurdun çeşitli illerinde bu sanat dalları varlığını sürdürmektedir. Ankara başkent olması ile birlikte diğer birçok alanda olduğu gibi sanat alanında da gelişmeler göstermiştir. Araştırmada günümüzde Ankara’da yaşayan geleneksel kitap sanatları ustaları incelenerek, sanatçıların çalışmaları ve eserleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda tezhip alanında Memnune Birkan, minyatür alanında Nurten Ünver, hat alanında Kadir Sakoğlu ve ebru alanında Bahtiyar Hıra araştırma örnekleminde incelenmiştir. Araştırmada sanatçıların bu sanat dallarına ilişkin görüşleri, eserleri, kullandıkları teknikler ve çalışmaları incelenmiştir.

Anahtar kelimeler: Kitap sanatları ustaları, Ankara’daki sanatçılar, kitap sanatları.

Known as traditional book arts, calligraphy, illumination, miniature, ebru (marbling), binding and kat’ı date back to very early ages, emerging with the idea of preparing the holy book Kur’an in the best way and have improved in time. With its courses carried out both academic sense and through the courses
of various official and private institutions and also through masters and artists noted in this field, Istanbul has come to the forefront as in the past. On the other hand, these branches of art have existed in various parts of Anatolia. Together with the declaration of Ankara as the capital city, these arts have improved as in other arts. In the current study, it was aimed to investigate the traditional book art masters currently living in Ankara and to introduce their works of arts. In this sense, Memnune Birkan the artist of illumination, Nurten Ünver the artist of miniature, Kadir Sakoğlu the artist of calligraphy and Bahtiyar Hıra the artist of ebru were investigated in the research sampling. The views, works of art of the artists were investigated together with their works and the techniques they used.

Keywords: Book Art Masters, Artists in Ankara, Book Arts.