ESTETİĞİN İDEOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ

Yıl 2020, Sayı: 35, 65 - 69, 25.03.2020

Nusret Polat

Öz

Bu
makalede Kantçı estetiğin sosyolog Pierre Bourdieu tarafından sosyolojik bir perspektiften
yapılan eleştirisi ele alınmaktadır. Bourdieu’ye göre Aydınlanma’nın evrensel
insan anlayışının bir uzantısı olan Kantçı estetik beğeni anlayışı, toplumsal
sınıfların estetik beğenideki rolünü görememektedir. Dahası, Kantçı yaklaşımın
evrensel saf beğeni anlayışının kendisi de sınıfsal bir karakter arz
etmektedir; burjuvaziye ait bir estetik beğeni tarzı evrenselleştirilerek
ideolojik bir maskelemeyle tüm toplumsal sınıflar için normatif kılınmaktadır. Böylece,
aslında ayrıcalıklı sınıfların ulaşabildiği bir kültürel kazanım, sanki doğal
olarak, sınıfsal konumlarından bağımsız, her bireyin sahip olabileceği bir
gerçeklikmiş gibi sunulmaktadır. Bourdieu sosyolojisi, estetik beğeni
yargısının kültürel ve sosyolojik doğasını açığa çıkararak, sadece sosyolojik bir
söylemi değil, aynı zamanda etik bir söylemi de dile getirmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kantçı estetik beğeni, Pierre Bourdieu

Kaynakça

• Eagleton, Terry (2010). Estetiğin İdeolojisi, (çev. Hakkı Hünler), İstanbul: Doruk Yayınları.Bourdieu, Pierre (2016). Akademik Aklın Eleştirisi – Pascalca Düşünme Çabaları, (çev. P. Burcu Yalım), İstanbul: Metis Yayınları.Bourdieu, Pierre (2015). Ayrım – Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi, (çev. Derya Fırat Şannan, Ayşe Günce Berkkurt), Ankara: Heretik Yayınları. Kant, Immanuel, (2011). Yargı Yetisinin Eleştirisi (çev. Aziz Yardımlı), İstanbul: İdea Yayınevi.Swartz, David (2013). Kültür ve İktidar – Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi (çev. Elçin Gen), İstanbul: İletişim Yayınları, Arendt, Hannah (2018). Zihnin Yaşamı (çev. İsmail Ilgar), İstanbul: İletişim Yayınları.