KUZGUN ACAR'IN HEYKELLERİNDE KONSTRÜKTİVİST YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Yıl 2020, Sayı: 36, 103 - 116, 24.10.2020

Ömer Emre Yavuz

https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.741974

Öz

Bu çalışmada heykeltıraş Kuzgun Acar’ın 1957 ve 1962 yıllarında sergilediği kafes teli heykelleri ile bazı Konstrüktivist heykeller arasında görülen paralellikler üzerinde durulmaktadır. Sanatçının eserleri, özellikle 1920’lerden itibaren Rus Konstrüktivist sanatçılarının yapıları ve Konstrüktivizm akımının temel kuramları üzerinden gidilerek değerlendirilirmiştir. Kuzgun Acar’ın heykellerinde kullanmak üzere seçtiği malzemeler ve biçimlendirme prosedürleri değerlendirmede yol gösterici olmuştur. Makalenin ilk bölümünde Kuzgun Acar’ın Konstrüktivizm ile ilişkisinde dönemsel farklılıklara değinilmiş, kafes teli meselesine odaklanılan ikinci, üçüncü ve dördüncü bölümlerinde ise heykeller, uzamsal form, faktura ve soğuk strüktür gibi Konstrüktivist kavramlar ışığında ele alınmıştır. Bu bağlamda Acar’ın kafes teli heykelleri ile onlara sıklıkla benzetilen Gabo ve Pevsner gibi batıya göç eden sanatçıların yapıtlarının aksine özellikle Rus Konstrüktivist sanatçıların yapıtları arasında gözlemlenen formel ve kavramsal benzerlikler dikkat çekicidir. Diğer yandan Kuzgun Acar’ın heykel serüveni içerisinde Rus Konstrüktivizminin farklı yönelimlerinin de izlerini sürmek mümkündür. Bu yönelimler Kuzgun Acar’ı döneminin Türk heykeltıraşlarından ayrı değerlendirmek gerektiğini açıkça göstermektedir. Araştırmada, yukarıda söz edilen kavramlar ile Kuzgun Acar’ın kafes teli heykelleri arasında kurulan analojiler doğrultusunda bu heykellerin birer uzamsal konstrüksiyon olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla beraber Ferit Edgü, Murat Ural, Maria Gough, Yves-Alain Bois, Benjamin H. D. Buchloh ve Nikolai Tarabukin gibi eleştirmen ve yazarların kitap ve makaleleri çalışmamızın kavramsal arka planını oluşturmaya yardımcı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Heykel, Konstrüktivizm, Uzamsallık, Faktura, Soğuk strüktür

Kaynakça

• Ural, M. (1997) Kuzgun Acar, Milli Reasürans T.A.Ş.
• Gough, M. (1998), "In the Laboratory of Constructivism. Karl Ioganson's Cold Structures", October 84.
• Tarabukin, N. (1972), Le Dernier tableau, Editions Champ Libre, Paris.
• Alain-Bois, Y. (2016), Art Since 1900, Modernism, Antimodernism, Postmodernism (Third Edition). Thames &Hudson Press, London
• Edgü, F. (2004), Yarım Yüzyıllık Kopuk Sayfalar, Kuzgun Acar, Türkiye İş Bankası Sergi Kataloğu
• Sanouillet, M., Peterson, E. (Ed), (1975), The Essential Writings of Marcel Duchamp, Thames & Hudson Ltd., London,
• H. D. Buchloh, B. (1983), Michael Asher and The Conclusion of Modernist Sculpture, Art Institute of Chicago Museum Studies Vol. 10, The Art Institute of Chicago Centennial Lectures
• Köksal, A. (2020), İlhan Koman’ın 1947-1970 Arasındaki Üretimi ve Kaynakları, Açık Alan Sanat ve Tasarım Yazıları, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları, Cilt:1, Sayı: 0, İstanbul