SANATÇI ENGİN GÜNEY’İN RESİMLERİNDE KULLANDIĞI METAFORLAR VE ANLAMLARI ÜZERİNE BİR İNCELENME

Yıl 2020, Sayı: 36, 275 - 298, 24.10.2020

Ruhi Çay Meltem Katıracı

https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.779949

Öz

Değişen dünya düzeni, teknolojik gelişmeler, yeni medyatik ortamlar, yeni tekno-kültür ve tekno-konformist yapıların oluşması sanatın içeriğini değiştirmiştir. Zaman ve mekan ile bağlantılı olarak sanat anlayışındaki değişkenliklerin, sosyokültürel süreçlerle paralellik gösterebileceğini ifade eden sanatçı Engin Güney, yeni medya teknolojilerinin gelişimi ve tekno-kültürel değişimlerin, sanatın içerik ve ifade ediliş biçimini etkilediğini nitelendirmiştir. Karışık teknikte eserler üreten Güney, toplumdaki kültürel değişimi, kimlik bunalımını, sanal ortamların insanları sürüklemiş olduğu psikolojik durumu eserlerinde incelemiştir. Bu bağlamda araştırmada, Güney tarafından ‘‘çıkmazlara doğru, dijitalizasyon’’ serileriyle oluşturulmuş eserlerdeki metaforların belirlenmesi ve metaforların hangi düşünceyle kullanıldıklarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Ayrıca Güney’in eserlerinde saptanan metaforlar ve anlamlarının farklı sanatçıların eserlerindeki benzer metaforlar ile karşılaştırılarak nitelendirilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışmaları deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış sorulardan elde edilerek betimsel analiz ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Güney’in, teknolojik gelişmeye bağlı olarak toplumun kültürel değişimindeki psikolojik yapısı, manevi değerlerin azalması, sanal ortamlara olan bağlılığın artması gibi durumları ‘‘karınca, insan, labirent, 1-0’’ metaforları aracılığıyla ifade ettiği belirlenmiştir. Metaforlar farklı anlamlar taşırken hepsinin ortak özelliği birey ve toplumu esas almasıyla ön plana çıkmıştır. Bu noktada sanatçı, yaptığı çalışmalarda günümüzün toplumsal problemleri üzerine yoğunlaşarak sanatçı ve toplum arasındaki bağın önemine vurgu yapmıştır.

Anahtar Kelimeler

Engin Güney, Dijitalizasyon, Yeni medya, Metafor, Nitel Araştırma

Kaynakça

• Artut, S. H. (2014). Teknoloji-İnsan Birlikteliği. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aslıtürk E. G. ve Küçükgüney, E. (2016). ‘‘20. Yy Resim ve Heykellerinin Yunan Mitolojisi ve İkicilik Kavramı Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma’’. Ulakbilge. Ankara: S8. 263-298.
• Boynukalın, R. A. (2017). ‘‘Çağdaş Sanatta Doğanın Metaforik Dönüşümü’’. İdil Sanat ve Dil Dergisi. Ankara: S6. 1319-1335.
• Cançat, A. (2018). ‘‘Yeni Medya Sanatı Üzerine’’. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi. Erzurum: S40. 165-178.
• Çambay, S. (2015). ‘‘Bir Toplumsallaşma Aracı Olarak Yeni Medya: Kuramsal Bir Değerlendirme’’. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Karabük: S5. 237-247.
• Çelikten, M. (2006). ‘‘Kültür ve Öğretmen Metaforları’’. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Kayseri: S21. 269-283.
• Çokokumuş, B. (2012). ‘‘Dijital Ortamda Kültür ve Sanat’’. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education. İzmir: S3. 51-66.
• Demirci, K. (2016). ‘‘Metafor: Bir Anlatım ve Üretim Mekanizması’’. Sarıca, M., Sarıca, B. (Ed.), Dil Bilimleri Kültür ve Edebiyat içinde, (s. 330-343). Ankara: Padam Yayınları. Gökel, Ö. (2020). ‘‘Teknoloji Bağımlılığının Çeşitli Yaş Gruplarındaki Çocuklara Etkileri Hakkındaki Ebeveyn Görüşleri’’. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi. Kıbrıs: S1. 41-47.
• Güney, E. (2019). Görüşme Yeri: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Görüşme Süresi: 180 Dakika, 05.11.2019, Samsun.
• Güney, E. (2018). ‘‘Hegemonik Unsurların Teknolojik Bağımlılık Motivasyonları İlişkisinde Tekno- Konformizm’’. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Antalya: S4. 109-124 .
• Güney, E. ve Seylan, A. (2015). ‘‘Kent Kimliği, Kentlilik Bilinci ve Kent İlişkisinde Yeni Medya’’. Kent Estetiği Çalıştayı: Problemler-Projeler. 26 Mayıs-Samsun: 107-112.
• Kalkan, A. ve Altınkurt, L. (2012). ‘‘Günümüz Sanat Ortamında Çağdaş/Güncel Sanat Yaklaşımlarına İlişkin Sanatçı, Eleştirmen ve Sanat Galericilerin Görüşleri’’. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Kütahya: S34. 125-136.
• Demirci Katırancı, M. ve Adam, A. (2017). ‘‘Rüçhan Keçeci ve Heykelde Atık Metal Malzeme Kullanımı’’. İdil Sanat ve Dil Dergisi. Ankara: S33. 1647-1666.
• Kılıç, B. İ. ve Altıntaş, O. (2016). ‘‘Çağdaş Sanatta Metaforik Düşünce’’. İdil Sanat ve Dil Dergisi. Ankara: S5. 185-202.
• Lazzarato, M. (2016). Göstergeler ve Makineler. (Çev. Ferda Nur Demirci). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Nur, H. İ. (2013). ‘‘Mesnevi’de Hayvan Karakterleri (Metaforları)’’. Adana Veteriner Kontrol Enstitüsü Dergisi. Adana: S3. 18-30.
• Olcay, S. (2018). ‘‘Sosyalleşmenin Dijitalleşmesi Olarak Sosyal Medya ve Resimler Arasında Kaybolma Bozukluğu: Photolurking’’. Yeni Medya Elektronik Dergi. İstanbul: S2. 90-104.
• Öztürk, P. (2019). ‘‘Tekno-Kültür ve Sanat İlişkisinde Dijital Enstalasyon’’. 4. Uluslararası Mimarlık, Planlama ve Tasarımda Yenilikçi Yaklaşımlar Sempozyumu. 22-24 Kasım- Samsun: 127-133.
• Parın, K. (2017). ‘‘Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil’’. Söylem Filoloji Dergisi. Muğla: S3. 149-151.
• Paker, T. (2015). Durum Çalışması. Seggie, F. N., Bayyurt, Y. (Ed.), Nitel Araştırma Yöntem Teknik ve Analizleri İçinde, (119-134). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sağlamtimur, Ö. Z. (2010). ‘‘Dijital Sanat’’. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Eskişehir: S10. 213- 237.
• Seylan, A. ve Güney, E. (2016). ‘‘Tekno-Kültür Bağlamında Yeni Medya Teknolojilerinin Çoklu-Disipliner Sanatsal Üretimlere Tesirleri’’. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat Dergisi. İstanbul: S1. 94- 104. Smoke, J. (1982). ‘‘Metaphor in Art Education: Some Heideggerian Origins’’. Visual Arts Research. Chicago: S8. 68-74.
• Yavuz, V. (2015). ‘‘Yeni Medyada Sanat Yönetimi’’. Yıldız Journal of Art and Design. İstanbul: S2. 52-66.
• Yengin, D. (2019). ‘‘Teknoloji Bağımlılığı Olarak Dijital Bağımlılık’’. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication. İstanbul: S9. 130-144.
• Yıldırım, A. (1999). ‘‘Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi’’. Eğitim ve Bilim. Ankara: S2. 7-17.