12 AYLIK ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN ÇOCUK BAKIMINA İLİŞKİN BAŞVURDUKLARI GELENEKSEL UYGULAMALAR

Yıl 2005, Cilt: 8 Sayı: 1, 63 - 71, 18.02.2010

Nurcan Özyazıcıoğlu Sevinç Polat

Öz

Araştırma, 12 aylık çocuğu olan
annelerin çocuk bakımına ilişkin başvurdukları
geleneksel uygulamaları saptamak
amacı ile tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştı-
rmanın evrenini Erzurum’da bulunan 10
sağlık ocağına kayıtlı 320 anne oluşturdu.Çalışmaya
gönüllü olrak katılan 281 anne
alındı. Anket formu Aralık 1998-Şubat
1999 tarihleri arasında ev ziyaretleri ile annelerle
yüz yüze görüşülerek dolduruldu.
Veriler yüzdelik ve ki-kare testi kullanılarak
değerlendirildi.
Araştırma sonucunda, annelerin
%16’sının çeşitli geleneksel inanışlarla
doğumdan hemen sonra çocuğu beslemedikleri
saptandı. Annelerin %11.1’ inin
çocuğa ilk gıda olarak hoca tarafından
okunmuş şekerli su, dadak (bisküvi, çay
karışımı) verdikleri, annelerin %37.7’sinin
çocuğa ilk banyosunu yarı kırkı/kırkı çıktıktan
sonra yaptırdıkları, annelerin %44.1’
inin çocuğun tırnaklarını 6 ay sonra veya
daha gecikmeli olarak kestikleri, annelerin
%49.3’ünün çocuğu 7 ay ve daha uzun süre
kundak yaptıkları bulundu.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel uygulama, çocuk bakımı

Kaynakça

• Aksayan S (1983). Çocuk sağlığına ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalar. Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alp H, Yaman S, Altınkaynak S ve ark (1993). Anne sütü ile beslenme ve sağlık. Sendrom Derg. 5(5), 59-61
• Arıkan D (1995). Erzurum il merkezindeki sağlık ocaklarına kayıtlı 0-24 aylık çocuklarda beslenme durumu, malnütrisyon prevalansı ve onu etkileyen faktörler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Erzurum.
• Arısoy N, Aji DY (1996). Zehirlenmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları .Editör: Teoman Onat, 1. Baskı, Eksen Yayınları, İstanbul.
• Arslan P (1988). 0-1 yaş grubu çocukların beslenme şekillerinin ağırlık ve boy uzunluğu üzerine etkisi. Beslenme ve Diyet Derg. 17:191-206.
• Aykut M, Günay O, Üstünbaş BH (1985). Hisarcık sağlık ocağı bölgesinde çocuklara ek yiyeceklerin verilme durumu. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg. 7:3,4,87-97.
• Başar Z (1972). Erzurum’da Tıbbi ve Mistik Folklor Araştırmaları. Sevinç Matbaası, Ankara.
• Erdem S (1994). Sosyoloji. Fil Yayınevi, İstanbul. Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü (2001). İstatistik Şube Verileri.
• Gözüm S (1992). Erzurum il merkezi Ceylanoğlu sağlık ocağı bölgesinde 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin çocuk sağlığı ile bilgi düzeylerinin saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Erzurum.
• Hacıalioğlu N (1991). Annelerin çocuk bakımı ve beslenmesi konusunda bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması. Atatürk Üniversitesi Tıp Bülteni. 23,(4):367-378.
• Kürkçüoğlu M, Özel A, Alp H ve ark. (1987). Erzurum ilinde 0-24 aylık çocuklarda beslenme, büyüme ve etkileyici faktörler üzerine yapılan bir çalışma. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Özcan S (1985). Erzurum il ve çevresinde 0- 24 aylık çocuklarda beslenme, büyüme ve gelişim özellikleri. Uzmanlık Tezi. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum.
• Özden T (1987). Gebelik, doğum ve loğusalığa ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalar. Hemşirelik Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özyazıcıoğlu G (1993). Sosyal ve hukuki bakımdan Erzurum’da aile müessesesi. Tarih Yolunda Erzurum, 22:24,25.
• Sezen L (1994). Erzurum Şehir Folkloru. Erzurum Kalkınma Vakfı Yayınları 3, Erzurum.
• Sınayuç O (1976). Çorum’da çocukların yetiştirilmesi. Türk folklor araştırmaları yıllığı. 191-211,305-328.
• Toksöz P, Özkaynak V, İlçin E (1986). Kırsal alanda sosyo-kültürel durum, sağlık ve beslenme arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Beslenme ve Diyet Derg. 15:93- 108.
• Tortumluoğlu G, Karahan E, Bakır B ve ark. (2002). Kırsal alanda yaşayan yaşlıların yaygın görülen sağlık problem-lerine yönelik yaptıkları geleneksel uygulamaların tanımlanması. I.Ulusal Geriatri Kongresi, Belek/Antalya, Kongre Kitabı.
• Türkdoğan O (1965). Erzurum ve Çevresinde Sosyal Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Türkdoğan O (1972). Doğu Anadolu’da Sağlık Hastalık Sisteminin Toplumsal Araş- tırması. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Ünver S(1938). Tıbbi Folklor ve İyi Telkinler. Burhaneddin Basımevi, İstanbul.
• Yaman S, Pasinlioğlu T (1997). Süt çocuklarında ek gıdalara başlama zamanı üzerine bir araştırma. Türk Hemşireler Derg. 2- 3(47):10-13.
• Yeni Türk Ansiklopedisi (1985). Ninni. Ötüken Neşriyat A.Ş., İstanbul