GUTHRİE TARAMA TESTİ İÇİN ÖRNEK ALMA UYGULAMALARININ VE TEST SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2006, Cilt: 9 Sayı: 1, 17 - 28, 18.02.2010

Suzan Yıldız Serap Balcı Gülay Görak

Öz

Çalışma, İstanbul İlinde Guthrie
Tarama Testi için örnek alma
uygulamalarının ve test sonuçlarının
değerlendirilmesini belirlemek amacı ile
tanımlayıcı ve retrospektif olarak planlandı.
Evreni, İstanbul il sınırları içinde yer alan
“Yenidoğan Fenilketonüri Tanı ve Tedavi
Merkezine”kan örneklerini gönderen
hastaneler içinden seçilen 13 hastanedeki
180, örneklemi ise çalışmaya katılmayı
kabul eden 150 sağlık profesyoneli
oluşturdu. Veriler 25 sorudan oluşan Anket
Formu ile elde edildi. Ayrıca bu merkeze
çalışmaya alınan hastanelerden son 3 yıl
içinde gönderilen kan örneklerinin sonuçları
retrospektif yöntemle toplandı.
En çok yapılan yanlış uygulamalar;
prematüre ve parenteral beslenen (%78.0),
antibiyotik kullanan (%55.3), transfüzyon,
diyaliz gibi girişimleri olan bebeklerde
(%53.3) kanın doğru zamanda alınmaması,
kan almadan önce ısıtma (%61.4), masaj
(%70.7) gibi uygulamaların yapılmaması,
kan alırken ayak topuğunun fazla sıkılması
(%59.3), alınan kanın kartın arka yüzünden
de emdirilmesi (%58.7), kan örneğinin
kapiller tüp aracılığı ile alınması (%50.3)
idi.
Sonuç olarak; Guthrie Tarama
Testi için kan örneğinin alınması ve
gönderilmesi sırasında hatalar yapıldığı ve
bu hataların ortadan kaldırılması için konu
ile ilgili mezuniyet sonrası sürekli eğitim
programlarının gerekli olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Guthrie testi, kapiller kan alma, fenilketonüri, yenidoğan taramaları

Kaynakça

• ……….American Academy of Pediatrics (AAP) (2003). Committee on fetus and newborn (2003).Advanced practice in neonatal nursing. Pediatrics 111(6), June: 1453-1454.
• ……….Amerikan Academy of Pediatrics (AAP) (1982). Committee on Genetics (1982). New issues in newborn screening for phenylketonuria and congenital hypothyroidism. Pediatrics 76 (5):734-740.
• ……….Amerikan Academy of Pediatrics (AAP) (1996). Committee on Genetics (1996). Newborn screening fact shetts. Pediatrics 98 (3) :473-501.
• ……….National Institutes of Health Consencus Development Panel (2003). National Institutes of Health Consencus Development Statement: Phenylketonuria: Screening and Management. October,16-18.
• ……….Newborn screening (2000). A blueprint for the future. A call for a National Agenda on State Newborn Screening Programs (2000). Serving the family from birth to the medical home. Pediatrics 106 (2), Supplement; 389-422.
• ……….NJ. Department of Health and Senior Services (2003). Report of the Newborn Screening Advisory Panel. 12/7/00 http://www.nj.gov/health/fhs/nbs2000/report.htm
• ……….Türkiye Nüfus Saglik Arastirmalari TNSA 2003 (2004). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü. Ankara.
• Baykal T, Hüner G, Çakmakçi T ve ark. (1998). Istanbul ilinde fenilketonüri yenidogan taramasi sonuçlari. Biyokimya Dergisi 2(23):43-46.
• Coskun T (2000). Yenidoganlarda metabolik hastalik taramalari. Katki Pediatri Dergisi 21 (2): 151- 174.
• Demirkol M (2003). Fenilketonüri Hastaligi. http://www.ntvmsnbc.com/news/156191.asp
• Dönmez S (2002). Okul öncesi yas grubu klasik fenilketonüri’li hastalarin beslenme durumunun degerlendirilmesi. Yayinlanmamis Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Saglik Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Erdemir F (1997). Fenilketonüri. Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Hemsireligi El Kitabi. Editör:Z.Conk. Birlik ofset Ltd.Sti. Vehbi Koç Vakfi Yayinlari.Yayin No:12.Istanbul :92.
• Greene C (1998). Newborn screening. Top ten pitfalls in newborn screening . Genetic Drift (15) Winter. www.mastgene.org
• Koch RK (1999). Issues in newborn screening for phenylketonuria. American Family Physician October 1. University of Southern California School of Medicine, Los Angeles, California http://www.aafp.org/afp/991001ap/contents.html
• Ozalp I, Coskun T, Tokatli A ve ark. (2001). Newborn PKU Screening in Turkey: at present and organization for future. The Turkish Journal of Pediatrics 43(2):97-101 http://www.pubmed.com
• Özalp I (1999). Yenidogan tarama programlari organizasyonu: Ülkemiz için öneriler. Pediatride Gelismeler. Editörler: I.Özalp, M.Yurdakök, T.Coskun. Sinem Ofset. Ankara: 366
• Özalp I (2000). Yenidoganda fenilketonüri ve hiperfenilalaninemilerin taranmasi. Katki Pediatri Dergisi 21 (2);175-184.
• Pillitteri A (1999). Child Health Nursing. Care Of The Child and Nursing .Lippincott Williams& Wilkins. Philadelphia :113-114.
• Sencer M (1989). Toplumbilimlerinde Yöntem. 3. Baski. Beta Basim Yayim Dagitim AS. Istanbul : 388.
• Spahis J (2003 ). Newborn screening : The nurse’s role. Nursing spectrum. Education /CE self-study modules. www.nursingspectrum.com/ce/ce246.htm
• Tokatli A. (1999) Tarama testleri. Pediatride Gelismeler. Editörler: I.Özalp, M.Yurdakök, T.Coskun. Sinem Ofset. Ankara:370.
• Wright L, Brown A, Davidson –Mundt A (1992). Newborn screening: The miracle and challenge. Journal of Pediatric Nursing 7(1):26-42.
• Yazici S, Pek H (1996). Yenidoğan Ünitelerinde Kapiller Kan Örnegi Için Topuk Bölgesinin Kullanimi. Hemsirelik Bülteni 10 (39) : 85-95.