SAĞLIK-HASTALIK VE KÜLTÜR ETKİLEŞİMİ

Yıl 2006, Cilt: 9 Sayı: 3, 78 - 87, 18.02.2010

Nursen Bolsoy Ümran Sevil

Öz

Dünya Sağlık Örgütü sağlığı
(1974); “yalnızca hastalık ve sakatlığın
olmayışı değil, fiziksel, mental ve sosyal
yönden tam bir iyilik halidir” diye
tanımlamıştır. İyilik hali, erkek veya kadın
tarafından birey olarak, kendi değer ve
inanışlarına göre farklı tanımlanır. İyilik
derecesinin algılanması, aile, toplum ve
içinde yaşanılan sosyal konumdan etkilenir.
Bir toplumun yaşama biçimi olarak
da tanımlanabilen kültür, insanın sağlık
algısını etkiler. Sosyokültürel hastalıklar
kadar, organik hastalıklar da, kültür
kaynağından gelen faktörlerin etkisi
altındadır. Sağlık, biyolojik ve çevresel
faktörler tarafından olduğu kadar sıklıkla
kültürel uygulamalar tarafından da
belirlenir.
Sağlık personelinin halka istenen
düzeyde sağlık hizmeti sunabilmesi,
hizmetlerin sunulan kişiler tarafından kabul
edilmesi, hizmetlere halkın katılımının
sağlanması ve halkın konu ile ilgili
eğitilebilmeleri için toplumun kültürel
özelliklerinin çok iyi bilinmesi ve tanınması
kaçınılmaz bir koşuldur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Hastalık, Kültür

Kaynakça

• Ayan D, Beder Şen R, Yurtkuran S ve ark. (2002). Akraba evliliğinin kültür birikiminde ve toplum hayatındaki bazı görünümleri: dil, din ve tıp. Aile ve Toplum 2(5): 77-89.
• Bekar M (2001). Kültürler arası (transkültürel) hemşirelik. Toplum ve Hekim 6(2):136-141.
• Birol L (1997). Hemşirelik Süreci, 3. Baskı, Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti., İzmir. İnanç N, Hatipoğlu S, Yurt V ve ark. (1999). Hemşirelik Esasları. 4. Baskı, Damla Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara.
• Cirhinlioğlu Z (2001). Sağlık Sosyolojisi, 1. Basım, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
• Callster LN (2001). Culturally competent care of women and newborns: knowledge, attitude, and skills. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 30: 209215.
• Güvenç B (1996). İnsan ve Kültür. 7. Basım, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Dirican R (1990). Toplum Hekimliği. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
• Kağıtçıbaşı Ç (1998). Kültürel Psikoloji, 1. Baskı, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A. Ş., İstanbul.
• Karadakovan A (1998). Türk kültüründe sağlık uygulamaları ve kalite. HemşirelikEbelik Eğitim ve Uygulamalarında Kalite Sempozyumu, Kayseri.
• Kırımlı Y (2002). Nazar ve nazara karşı tuzla yapılan pratikler. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır.
• Oskay Ü (1993). Medikal sosyolojide bazı kavramsal açıklamalar. Ege Üniversitesi Edabiyat Fakültesi Yayınları 4: 90-132.
• Öncel S(1997). Kültürel yapı ile sağlık hastalık ilişkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 13(1-3): 177-184.
• Özen S (1993). Sosyolojide bir alan: sağlık sosyolojisi ve sağlık-toplumsal yapı ilişkileri. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 4: 73-85.
• Özen S (1994). Sağlık ve sosyokültürel yapı değişkenleri. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 5: 133-145.
• Sayan A (1999). Kültür ve sağlık. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(2): 50-52.
• Sayın Ö (1990). Aile Sosyolojisi. 1. Basım, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir.
• Şahin B (1999). Sağlığın ölçümü ve kullanım alanlarına teorik bir bakış. Sağlık ve Toplum 9(3): 3-11.
• Tabak ST (2002). Sağlık kültürü ve gençlik. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır.
• Türkdoğan O (1991). Kültür ve SağlıkHastalık Sistemi. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları:2213, Araştırma İnceleme Dizisi.
• Taylor C, Lillis C, Lemone P (1997). Fundamentals of Nusing. Stanley Thornes (publishers) Ltd., United Kingdom.
• TNSA-2003. www.unicef.org/turkey/untr /wd-mc28.doc. (Erişim Tarihi:23 09.2004).