DİABETES MELLİTUS’LU HASTALARIN KAN ŞEKERİ KONTROLÜ VE İNSÜLİN KULLANIMINA YÖNELİK BİLGİLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 1, 89 - 96, 18.02.2010

Özlem Uçan Nimet Ovayolu Seda Torun

Öz

Diabetes Mellitus, yüksek morbidite ve
mortalite hızı, tedavi harcamaları ve iş gücü
kaybı nedeni ile hem hastaya hem de topluma
büyük yük getirmektedir. Bu nedenle, diyabetli
hastalara kendi hastalıklarını kontrol etme
becerilerinin kazandırılması, diyabetle uyum
içinde olması, bireysel gereksinimlerine uygun ve
sürekli bir eğitimin sağlanması oldukça
önemlidir. Bu doğrultuda bu araştırma diabetes
mellitus’lu hastaların kan şekeri kontrolü ve
insülin kullanımına yönelik bilgilerinin
belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak
yapılmıştır. Çalışmanın evrenini 1 Temmuz – 1
Kasım 2004 tarihleri arasında dahiliye kliniğine
yatan tüm diabetes mellitus’lu hastalar,
örneklemini ise araştırma kriterlerine uyan 90
hasta oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında
araştırıcılar tarafından, konu ile ilgili literatür
taranarak oluşturulan anket formundan
yararlanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde
ise SPSS 10.0 programı kullanılarak, istatistiksel
analizlerde yüzdelik ve ortalama kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda hastaların
%75.6’sının (n=68) diyabeti doğru bir şekilde
tanımlayamadığı, %61.1’inin (n=55) insülinin
bağımlılık yaptığını düşündüğü, %70.0’ının
(n=63) insülinin uygulama tekniğini, %48.9’unun
(n=44) da insülinin saklama koşulunu bilmediği
belirlenmiştir .Bu sonuçlar doğrultusunda,
diyabetli hastalara sürekli eğitim programlarının
düzenlenmesi, özellikle yeni tedaviye
başlayanlara ilaç, insülin kullanımı ve kan şekeri
kontrolü konusunda kapsamlı bilgi verilmesi ve
uygulamaların aralıklı olarak kontrol edilmesi
önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Diabetes Mellitus, kan şekeri kontrolü, insülin kullanımı, bilgi düzeyi

Kaynakça

• Abdul-Ghani MA, Kher J, Abbas N et al. (2005). Association of High Body Mass Index With Low Age of Disease Onset Among Arab Women With Type 2 Diabetes in a Primary Care Clinic. The Israel Medical Association Journal 7(6): 402-403.
• Banister NA, Jastrow ST, Hodges V et al. (2004). Diabetes self-management training program in a community clinic ımproves patient outcomes at modest cost. Journal of the American Dietetic Association 104(5): 807-810.
• Çapoğlu İ, Ünüvar N (2001). Diabetes mellitusun yeni tanı kriterleri ve sınıflandırılması. Türkiye Tıp Dergisi Dahili Tıp Bilimleri 8(1): 3-8.
• DeCoste KC, Scott LK (2004). Diabetes update: promoting effective disease management. Journal of the American Association of Occupational Health Nurses 52(8): 344-353.
• Demir Ü, Dereli N (1992). İnsülin kullanılan diabetes mellituslu yaşlıların hastalık ve bakıma ilişkin bilgilerinin saptanması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 8(3): 25-37.
• Devries JH, Snoek FJ, Heine RJ (2004). Persistent poor glycaemic control in adult type 1 diabetes. a closer look at the problem. Diabetic Medicine 21(12): 1263-8.
• Erasmus RT, Sinha AK (1995). Assessment of Long-term Glycaemic Control in Diabetic Patients Attending Port Moresby General Hospital. Papua and New Guinea Medical Journal 38(1): 16-9.
• Ergazi G, EAkbaş O, Sayınalp S ve ark. (2001). Diyabet Eğitimi Alan Diyabetiklerde HbA1C ve HDL-Kolesterol Arasındaki İlişki. XXXVII. Ulusal Diyabet Kongresi Bildiri Kitabı, 133.
• Gürlek A, Karakum F (2002). Diyabet Eğitimcisi Tarafından Sağlanan Planlı Eğitimin, İnsülin Uygulama/Saklama Teknikleri ve İyatrojenik Hipoglisemiyi Tanıma ve Önlemede Yeterlilik Üzerine Etkisi. 38. Ulusal Diyabet Kongresi. 13-17 Mayıs, s: 29
• Hanefeld M, Temelkova-Kurtschiev T (2002). Control of post-prandial hyperglyemia an essential part of good diabetes treatment and prevention of cardiovascular complications. Nutrution Metabolism and Cardiovascular Diseases 12(2): 98-107.
• Kesavadev JD, Short KR, Nair KS (2003). Diabetes in Old Age: An Emerging Epidemic. The Journal of the Association of Physicians of India 51: 1083-1094.
• Kitiş Y (2004). Diyabetlilerin evde izlenmesinin diyabet kontrolüne etkisi. Hemşirelik Forumu Dergisi 7(3): 1-10.
• Koylan N (2004). Diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler risk. Diyabet Forumu 1(12):29-34.
• Menzin J, Langley-Hawthorne C, Friedman M (2001).Potential Short-term Economic Benefits of Improved Glycemic control: a managed care perspective. Diabetes Care 24(1): 51-5.
• Plank J, Kohler G, Rakovac I et al. (2004). Long-term evaluation of a structured outpatient education programme for ıntensifiet ınsulin therapy in patients with type 1 diabetes: a 12-year follow-up. Diabetologia 47(8): 1370-1375.
• Radermecker RP (2005). Role of ınsulin secretagogues in the treatment of type 2 diabetes. Revue Medicale De Liege 60(5-6): 402-8.
• Saler T, Ayer M, Şar F ve ark. (2001). Oral Antiyabetik Kullanan Tip 2 Diabetes Mellitus Hastalarında HbA1C Değerinin İrdelenmesi. XXVII. Ulusal Diyabet Kongresi Bildiri Kitabı, 101.
• Sandıkçı S (2004). diyabetin kronik komplikasyonları. folia. Hipertansiyon Diyabet Atheroskleroz Dergisi 4(1): 5-11.
• Satman İ (2003). Diabetes mellitus’un tanı ve sınıflaması. Endokrinoloji 1(3): 157-167.
• Sermez Y, Karadağ YA, Kabukçu S (2001). Diyabetik Olgularda Nefropati Determinantlarının Değerlendirilmesi. XXXVII. Ulusal Diyabet Kongresi Bildiri Kitabı, 124.
• Sumner J, Dyson PA (2004). An ıntensive education programme for people with type 1 diabetes. Nursing Times 100(16): 51-53.
• Top C, Nalbant S, Çankır Z ve ark. (2001). Tip 2 Diyabetik Hastalarda Diyabetik Ayak Gelişiminde İnsülin Direnci ve Mediyal Arter Kalsifikasyonunun Prognostik Önemi, XXXVII. Ulusal Diyabet Kongresi Bildiri Kitabı, 128.
• Tseng CH, Chong CK, Sheu JJ et al. (2005). Prevalence and risk factors for sroke in type 2 diabetic pateints in taiwan: a crosssectional survey of a national sample by telephone ınterview. Diabetic Medicine 22(4): 477-482.
• Vile C (2004). Patient care at diagnosis: a planned education approach. Nursing Standard 24(30): 40-44.
• Yenigün M, Şar F (1995). Diyabetik Aciller. Editör: Mustafa Yenigün. Her Yönü İle Diabetes Mellitus. 2. Basım, Haseki Hastanesi Vakfı Yayını. S: 501.