KALİTE BELGESİ ALAN HASTANELERDE ÖRGÜT KÜLTÜRÜ VE DEĞİŞİME KARŞI TUTUMUN İNCELENMESİ

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 2, 1 - 11, 19.02.2010

Şeyda Seren Ülkü Baykal

Öz

Araştırma, hastanelerde örgüt
kültürünü belirleyerek, sağlık ekibi üyelerinin
değişime karşı tutumları arasındaki
ilişkiyi ortaya koymak amacıyla tanımlayıcı
olarak gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın evrenini, İstanbul İli
sınırları içinde akreditasyon ve/veya ISO
belgesi alan beş özel hastane ve beş kamu
hastanesinde görev yapan tüm hekim ve
hemşireler (S=3067) oluşturmuştur. Yapılan
örneklem hesabı doğrultusunda 570 kişi
örnekleme alınmıştır. Veri toplama araçları,
bilgi formu, kültür ölçeği ve değişime karşı
tutum ölçeği (DKTÖ)’dir. Veriler, bilgisayar
ortamında sayı, yüzde, Cronbach alfa
katsayısı, ki-kare testi, bağımlı gruplarda ttesti,
tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve
Tukey testi kullanılarak değerlendirilmiştir.
Özel hastanelerde en fazla işbirliği
kültürünün, kamu hastanelerinde ise en fazla
güç kültürünün egemen olduğu belirlenmiştir.
Çalışanların DKTÖ puan ortalaması
X= 64.13±13.12 olarak saptanmıştır. DKTÖ
en düşük puan ortalaması kamu
hastanelerinde olduğu, tepe yöneticilerini
otokratik olarak algılayan ve kalite
çalışmalarında rol almak istemeyen çalışanların
düşük puan aldıkları saptanmıştır.
Ayrıca çalışanların DKTÖ puanları örgüt
kültürüyle karşılaştırıldığında, en düşük
puan ortalamasının güç kültüründe olduğu
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hastane, Hemşirelik, Örgüt Kültürü, Değişim, Değişime Karşı Tutum

Kaynakça

• ……….. (2004). Sağlık Bakanlığı örgüt kültürü araştırma özeti. Sağlıkta strateji, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü Yayın Organı. http://www.- spgk.saglik.gov.tr/ss/sayilar/9803/7.htm. (Erişim: 14 Nisan 2004).
• Aycan Z, Kanungo RN (2000). Toplumsal kültürün kurumsal kültür ve insan kaynakları uygulamaları üzerine etkileri. Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları. Editör: Zeynep Aycan, DETAM, İstanbul.
• Baykal Ü, Altuntaş SY, Sökmen S ve ark. (2005). Örgütsel iklim ölçeğinin uyarlaması ve yönetici hemşirelerin hastanelerindeki örgütsel iklimle ilgili değerlendirmeleri. Hemşirelik Dergisi (Baskıda).
• Berberoğlu G, Besler S, Tonus Z (1998). Örgüt kültürü: Anadolu Üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi örgüt kültürü araştırması. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14(1-2):29-52.
• Cesur E (1999). Organizasyon kültürü ve işletmelerde kültürel değişim sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Dent EB, Goldberg SG (1999). Challen-ging “resistance to change”. Journal of Applied Behavioral Science 35(1):25-41.
• Erdoğan İ (1997). İşletmelerde Davranış. 2. Baskı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayın No: 272, Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri, İstanbul.
• Ergenekon F (1996). Organizasyonlarda örgütsel değişim süreci. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erkmen T, Ordun G (2001). Örgüt kültürü tipleri ile yönetim biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. 9. Ulusal Yönetim ve Organi-zasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Silivri, 67-87.
• Erkmen T (1998). Değişim mühendisliği uygulamaları ile örgüt kültürü algılarının karşılaştırılması. Doktora Tezi, İstanbul Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eroğlu F (1995). Davranış Bilimleri, Kültür ve Davranış. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş, İstanbul.
• Klingle RS, Burgoon M, Afifi W et al. (1995). Communication among physicians, nurses, and patients in hospitals. Evaluation & The Health Professions 18:2.
• Knox S, Irving JA (1997). Nurse manager perceptions of healthcare executive behaviours during organizational change. Journal of Nursing Administration 27 (11):33-39.
• Koçel T (2003). İşletme Yöneticiliği. 9. Basım, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş, İstanbul.
• Lok P, Crawford J (1999). The relationship between commitment and organizational culture, subculture, leadership style and job satisfaction in organizational change and development. Leadership & Organizational Development Journal 20(7):365- 374.
• Mallak LA, Bringelson LS, Lyth DM (1997). A cultural study of ISO 9000 certification. International Journal of Quality & Reliability Management 14(4): 328-348.
• Marquis BL, Huston CJ (2000). Leadership Roles and Management Functions in Nursing. 3th Edition, Lippin-cott Williams & Wilkins, Philadelphia. Mitki Y, Shani AB (1995). Cultural challenges in TQM ımplementation: some learning from the Israel experience. Administrative Sciences Association of Canada 12(2):161-171.
• Odacıoğlu Y, Şahin Ü (1999). Osmangazi Üniversitesi Hastanesi ISO 9001 kalite güvence sistemi çalışmalarında işgören eğitiminin katkıları, izlenen yöntemler ve sonuçları. Toplam Kalite Prensiplerinin Sağlık Hizmetlerinde Uygulanması Sempoz-yum Kitabı. Ankara, Başkent Üniversitesi Haberal Eğitim Vakfı Yayınları, 195-196.
• Özen Ş (2002). Yayılımın kurumsal bağlamı ve örgüt içi değişim süreçleri. 10. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı., Antalya, 143-145.
• Pheysey DC (1993). Organizational Cultures Types and Transformations. Newyork, Rotledge. Rakich JS, Longest BB, Darr K (1993).
• Managing Health Services Organizations. 3rd Edition, Health Professions Press Inc, Maryland. Redfern S, Cristian S (2003). Achieving change in health care practice. Journal of Evaluation in Clinical Practice 9(2):225-238.
• Rondeau KV, Wagar TH (1999). Hospital choices in times of cutback: the role of organizational culture. Leadership in Health Services 12(3):14-25.
• Schermerhorn JR (1996). Management and Organizational Behaviour Essentions. John Wiley & Sons, Canada.
• Shaw J (2002). Tracking the merger: the human experience. Health Services Management Research 15(4):211-223.
• Simms LM, Price SA, Ervin NE (1994). The Professional Practice of Nursing Administration. 2nd Edition, by Delmar Publishers Inc., Newyork.
• Susar F (2000). Organizasyon kültürü: organizasyon kültürünün üç büyük ilaç firmasında analizi ve üst düzey yöneticiler arasında temel kültür öğelerinin paylaşım düzeyinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, İstanbul Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Thomas C, Ward M, Chorba C et al. (1990). Measuring and interpreting organizational culture. Journal of Nursing Administration 20(6):17-24.
• Türköz Y (2004). Bir özel hastane çalışanlarının kalite çalışmalarına katılımı ile işe ve kuruma yönelik tutumları arasındaki ilişki. www.merih.net/m1/wyturk04.htm. (erişim: 21 Mayıs 2004).
• Weber PS, Manning MR (2001). Cause Maps, Sensemaking, and planned organi-zational change. Journal of Applied Behavioral Science 37(2):227- 251