EBE/HEMŞİRELERE VERİLEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI EĞİTİMİNİN RUHSAL HASTALIKLARA YAKLAŞIMLARINA İLETİŞİM BECERİLERİNE VE İŞ DOYUMLARINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 3, 7 - 15, 19.02.2010

Olcay Çam İlknur Pektaş Ayşegül Bilge

Öz

Araştırma, ebe/hemşirelere verilen
ruh sağlığı ve hastalıkları eğitiminin, ruhsal
hastalıklara yaklaşımlarına, iletişim
becerilerine ve iş doyumlarına etkilerini
saptamak amacıyla tek grup öntest-sontest
deneme öncesi modeli olarak planlanmıştır.
Araştırmanın evrenini, birinci basamakta
çalışan 213 ebe/hemşire, örneklemini ise ruh
sağlığı eğitimine gönüllü olan 30 kişi
oluşturmuştur. Veriler, Ebe/Hemşirelerin
Sosyo-Demografik Veri Formu, Ruh Sağlığı-
Hastalıkları’na Yönelik Tutum Anketi,
İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği,
Hemşirelik İş Doyumu Ölçeği ile
toplanmıştır.
Araştırma grubunun ruh sağlığı
eğitimi öncesi ruh hastalıklarını tanılama
toplam puan ortalaması 9.6±3.6, eğitim
sonrası 12.9±3.8 olup, aralarındaki fark ise
anlamlı bulunmuştur. Araştırmaya katılan
grubun eğitim öncesi iletişim becerileri
toplam puan ortalamasının 82±7.8, eğitim
sonrası 85.3±5.9 olduğu saptanmış olup, iki
ortalama arasındaki fark anlamlılık
göstermektedir. Araştırma grubunun ruh
sağlığı eğitim öncesi genel iş doyumu puan
ortalaması 83.5±20.7, eğitim sonrası
77.7±21.5’tir.
Sonuç olarak, ebe/hemşirelerin
eğitim sonrası bilgi puan ortalamaları ile
olumlu yaklaşımlarının arttığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebe/hemşire, ruh sağlığı eğitimi, ruhsal hastalıklara yaklaşım, iletişim, iş doyumu

Kaynakça

• Aksayan S (1990). Koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde çalışan hemşirelerin iş doyumu etkenlerinin irdelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aksayan S, Velioğlu V (1992). Sağlık ocakları ve hastanelerde çalışan hemşirelerin örgütsel iş doyum etkenleri. III. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri, İstanbul.
• Bağ B (2003). Sağlık Personelinin Ruhsal Sorunları Olan Bireylere Yönelik Tutumlarının Araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bilen M (….). Sağlıklı İnsan İlişkileri. Beşinci baskı, Ankara, Armoni yayıncılık.
• Çam O (1997). Hemşirelikte kişilerarası ilişkiler ve iletişim dersi konusundaki eğitime ilişkin öğrencilerin görüşleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 13.1(3) : 45-57.
• Çam O, Karaaslan A (1998). Öğrenci hemşirelerin girişkenlik ve kişilerarası ilişki tarzlarının eğitim süreçleri içinde longitudinal olarak incelenmesi. Proje No: 1998-HYO-002.
• Çam O, Akgün E, Babacan A ve ark. (2005). Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirmeleri ve iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 6: 213-220.
• Hargie O, Saunders C, Dickson D (1981). Social skills in interpersonal communication. Second edition, Brookline Books, London.
• Karamustafalıoğlu O, Uluğ B (2003). Bir konu iki görüş: Birinci basamak hizmetlerinde psikiyatri eğitiminin yeri. Birinci basamakta ruh sağlığı eğitimi: Niçin? Nasıl? Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni 5:8-9.
• Kırlangıç MO (1984). Hemşirelerin ruh hastalığı ve hastalarına karşı tutumlarının araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Korkut F (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenilirlik ve geçerlilik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2:18-23.
• Oflaslı F (2002). Denizli ilinde sahada çalışan ebelerin iş doyum düzeylerinin
• belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Ögel K (1998). Toplumsal psikiyatri. C Güleç, E Köroğlu (ed): Psikiyatri temel kitabı, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, s.1319-1327.
• Özcan A (1996). Hemşire-hasta ilişkisi ve iletişim. Saray Tıp Kitabevleri, İzmir.
• Özmen E, Ögel K, Boratav C ve ark. (2003). Depresyon ile ilgili bilgi ve tutumlar: İstanbul örneği. Türk Psikiyatri Dergisi 14:89-100.
• Pektaş İ, Çam O (2004). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde ruh sağlığı eğitiminin önemi. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, İzmir.
• Savaşır Y (1971). Toplumun ruh hastalığına karşı tutumlarının bilinmesinin önemi ve bu konuda uygulanan bir araştırma. VII. Milli Nöro-Psikiyatri Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara.
• Taşdemir G (1999). E.Ü. Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan hemşirelerin empatik eğilim ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tel H, Sabancıoğulları S
• Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin toplum ruh sağlığı uygulamasında ailelerin ruh sağlığı profili ve uygulamaya ilişkin görüşleri. Hemşirelik Forumu Dergisi 7:42- Travelbee J (1971). Interpersonal Aspects of Nursing. Second Edition, FA Davis Comp. Philadelphia. Vara Ş
• hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Voltan-Acar N (1989). Terapötik iletişim kişilerarası ilişkiler, Sağak matbaacılık, Ankara.
• Yıldız M, Önder ME, Tural Ü ve ark. (2003). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan pratisyen hekimlerin psikotik bozukluklar ve tedavisine yönelik tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi 14:106- 115.