“İŞE KARŞI TUTUM ÖLÇEĞİ’NİN” HEMŞİRELER İÇİN UYARLANMASI

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 1, 51 - 62, 19.02.2010

Serap Altuntaş Ülkü Baykal

Öz

Bu araştırma, “İşe Karşı Tutum Ölçeğini” hemşireler için uyarlamak amacıyla
metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın evrenini, İstanbul ilinde bulunan SSK, Sağlık Bakanlığı, üniversite ve özel
hastanelerde çalışan tüm hemşireler; örneklemini ise İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan
kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren toplam 8 hastanede çalışan hemşireler oluşturmaktadır.
Araştırma kapsamına alınacak hemşire sayısının belirlenmesinde veri toplama aracındaki madde
sayısı esas alınmış ve 66 maddelik aracın geçerlilik ve güvenirliliği açısından 6 katı hesabıyla
toplam 400 hemşire olmak üzere kota örnekleme yöntemine göre her sektörden 200 hemşire
alınmıştır.
Veri toplama aracı olarak, 1980 yılında Ayşe Can Baysal’ın geliştirdiği 60 maddelik 5’li
Likert tipi tutum ölçeği esas alınmış olup ölçeğin incelenmesi sonucunda, ölçeğin üretim
işletmelerinde kullanılan bir ölçek olduğu belirlenmiş ve literatür doğrultusunda hemşirelikle igili
14 madde ilave edilmiştir. Veri toplama aracı, yazılı resmi izinler alındıktan sonra, ilgili
hastanelerde uygulanmış ancak, 400 hemşireden 352 adet kullanılabilir veri elde edilmiştir. Veri
toplama aracının geri dönüş oranı ( yanıtlanma oranı) % 88 olup, verilerin değerlendirilmesinde
Cronbach alfa katsayısı, bağımlı gruplarda t testi, Pearson Momentler Çarpımı korelasyonu,
faktör analizi ve madde toplam puan korelasyon analizi yapılmıştır.
Araştırma verilerinin değerlendirilmesi sonucunda hemşireler için uyarlanan ölçeğin, 55
maddeden oluşan, 6 alt faktör grubunda sınıflanan, toplam cronbach alfa değeri .91 olan ve
geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, tutum, iş, hemşirelikte yönetim, ölçek uyarlama

Kaynakça

• .....................İnançlar, tutumlar ve iş ahlakı: iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi
• http://www.insankaynaklari.com/cn/ContentP rint.asp?BodyID=564 ( erişim: 12. 4. 2004).
• Aksayan S (1990). Koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde çalışan hemşirelerin iş doyumu etkenlerinin irdelenmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü , İstanbul.
• Argon G, Özgür G, Vatan F (2000). Hemşirelerin hastanedeki çalışma yaşantılarını algılamaları. I. Uluslararası & VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Antalya, 81-85.
• Aştı N (1993). Çalışan hemşirelerin iş günü kaybı, nedenleri, sıklığı ve iş doyumu ilişkisi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baysal AC (1980). Tutum kavramına kuramsal ve uygulamalı bir yaklaşım ve işletmelerde işle ilgili tutumlar üzerine bir araştırma örneği, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baysal AC (1981). Sosyal ve Örgütsel Psikolojide Tutumlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, İstanbul.
• Baysal AC (1993). Çalışma Yaşamında İnsan. Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• Baysal AC, Tekarslan E (1998). Davranış Bilimleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayın No:275, Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri, İstanbul.
• Erdil F (1985). Tedavi hizmetlerinde çalışan hemşirelerin karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların yönetici hemşireler ve klinikte çalışan hemşireler tarafından değerlendirilmesi. I. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, İzmir, 62 – 69.
• Erdoğan İ (1997). İşletmelerde Davranış. 2. Baskı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayın No: 272, Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri : İstanbul.
• Erefe İ (2002) (Editör). Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. İstanbul. Eren E (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. 7. Baskı. Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Ergin C (1995). Sağlık Personelinin İş Anlayışları ve Tutumları Araştırması. 1. Basım. T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, Ankara.
• Gözüm S, Aksayan S (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 4 (2), 9-20.
• Gürbüz H, Fırat F (1999). Hemşirelerin çalışma yaşamına ilişkin sorunlarını belirlemeye yönelik bir çalışma dokuz eylül üniversitesi uygulama ve araştırma hastanesi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. Erzurum, 273 - 279.
• Kalaycı Ş (2005) (Editör). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 1. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kapız S (2003). İşin değişen anlamı ve birey yaşamında önemi. http://www.isguc.org/ dergiarsivi4.php. ( erişim: 28.04. 2003).
• Karasar N (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 10. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım A.Ş., Ankara.
• Kurt AA (2001). Tutum ölçeklerinde yapı geçerliliğinin faktör analizi ile incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Miner JB (1992). Industrial – Organizational Psychology. Mc Graw Hill.
• Moorhead G, Griffin RW (1992). Organizational Behavior (Managing People and Organizations), 3. Edition, Houghton Mifflin Company.
• Özdamar K (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi I, Genişletilmiş 5. Baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Şimşek MŞ, Akgemci T, Çelik A (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. 2. Baskı., Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Tekarslan E, Şencan H, Kılınç T ve ark. (2000). Davranışın Sosyal Psikolojisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayın No: 278, Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri, İstanbul.
• Tekin DE (2001). Özel bir hastanede hemşirelik personeli devir hızının hemşirelerin iş doyumu ve hasta doyumuyla ilişkisinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tezbaşaran A (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, 2. Baskı, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• Türköz Y (1999). İşe ve kuruma yönelik tutum hangi boyutlarda ölçülmektedir? Modern Hastane Yönetimi Dergisi 3(5): 25- 27.