LİSE ÖĞRENCİLERİNDE DEPRESYON DÜZEYİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 2, 18 - 28, 19.02.2010

Serpil Türkleş Rabia Hacıhasanoğlu Serap Çapar

Öz

Bu araştırma lise öğrencilerinde depresyon düzeyi ve depresyonu etkileyen faktörleri
belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte planlanmış ve yapılmıştır.
Araştırmanın evrenini öğrenim gören toplam 3025 lise öğrencisi, örneklem grubunu ise
basit rastgele örneklem yöntemiyle seçilen 633 (evrenin %21’i) öğrenci oluşturmuştur. Örneklem
büyüklüğüne göre liselerden her sınıf düzeyinden alınacak öğrenci büyüklüğü belirlenmiş ve daha
sonra sınıf listelerinden basit rastgele örnekleme ile denekler belirlenmiştir.
Veriler, öğrencilerin sosyodemografik özelliklerini belirleyen anket formu ve Çocuklar
İçin Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) uygulanarak Aralık 2005 tarihinde toplanmıştır. Verilerin
değerlendirilmesinde yüzdelik, t testi, Mann Whitney-U, Kruskal Wallis ve tek yönlü varyans
analizi kullanılmıştır.
Öğrencilerin 126’sında (%19.9) depresyon bulunmuştur ve depresyon puan
ortalamalarının da 13.48±6.56 olduğu saptanmıştır. Depresyonla anlamlı derecede ilişkisi olan
faktörler, öğrencilerin kendilerini yalnız hissetmeleri, kendilerine güvenememeleri, kendi cinsleri
ve karşı cins ile arkadaşlık kurmada güçlük çekmeleri, duygularını ifade etmede güçlük çekmeleri,
sigara, alkol kullanmaları ve kronik sağlık sorunlarının olması gibi problemlerdir (p < 0.01,
p < 0.001).

Anahtar Kelimeler

Depresyon, lise öğrencileri, Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği (ÇDÖ)

Kaynakça

• Adewuya AO, Ola BA, Aloba OO et al. (2006). Depression among Nigerian university students prevelance and sosyodemografic correlates. Social Psychiatry Psychiatr Epidemiol 20:1-5.
• Ackard DM, Neumark-Sztainer D, Story M et al. (2006). Parent-child connectedness and behavioral and emotional health among adolescents. American Journal of Preventive Medicine 30(1):59-66.
• Avcı A, Aslan H, Alparslan N (1996a). Çocuk psikiyatrisine başvuran olgularda depresif bulgular. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 21: 137-141.
• Avcı A, Evlice YE, Diler RS ve ark. (1996b). Kronik Böbrek yetmezliğinde depresyon ve kaygı. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 21: 43-40. Balat GU, Akman B
• öğrencilerinin psikolojik durumlarının sosyodemografik özelliklerine göre incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 13(1): 3-12.
• Bağ B (1998). Atatürk Üniversitesinde hemşirelik ve ebelik eğitimi alan yüksekokullardaki öğrencilerin depresyona yatkınlığının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum.
• Bilgin NG, Toros F, Çamdeviren H ve ark. (2004). Evde fiziksel ve sözel olarak cezalandırılan çocukların sosyodemografik özellikleri: prevelens çalışması. Yeni Symposium 42(3): 131-139.
• Bostanci M, Ozdel O, Oguzhanoglu NK et al. (2005). Depressive symptomatology among university students in Denizli, Turkey: prevalence and sociodemographic correlates. Croatian Medical Journal 46(1): 96-100.
• Burns JJ, Cottrell L, Perkins K et al. (2004). Depressive symptoms and health risk among rural adolescents. Pediatrics 113(5):1313-1320.
• Çam O, Özgür G, Gürkan A ve ark. (2004). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ders Notları, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
• Çelenk S (2003). Okul başarısının ön koşulu: okul aile dayanışması. İlköğretim Online2(2): 28-34.
• Diclemente R, Wingood GM, Crosby R et al. (2001). Parental monitoring: association with adolescents’ risk behaviours. Pediatrics 107:1363-1368.
• Diego MA, Field TM, Sanders CF (2003). Academic performance, popularity, and depression predict adolescent substance use. Adolescence 38(149): 35-42.
• Diler RS, Toprak SN, Gündüz Ş ve ark. (1998). Kalp hastalığı olan çocuklarda obsesif ve depresif belirtilerin değerlendirilmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 23(2): 76- 81. Doğan O
• epidemiyolojisi. Duygudurum Dizisi 1:29-38. Fidan F, Pala E, Ünlü M ve ark. (2005). Sigara bırakmayı etkileyen faktörler ve uygulanan tedavilerin başarı oranları. Kocatepe Tıp Dergisi 6: 27-34.
• Fidaner H (1998). Depresyon hakkında sık sorulan sorular ve yanıtları. Psikiyatri Dünyası 1998: 72-75.
• Eker D, Arkar H (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 10(34): 45-60.
• Ertem Ü, Yazıcı S (2004). Ergenlik döneminde psikososyal sorunlar ve depresyon. Aile ve Toplum 3(9): 7-12.
• Görker I, Korkmazlar Ü, Durukan M ve ark. (2004). Çocuk ve ergen psikiyatri kliniğine başvuran ergenlerde belirti ve tanı dağılımı. Klinik Psikiyatri 7: 103-110.
• Güney M (1998). Ergenlik dönemi depresyonları. Psikiyatri Dünyası 2: 41-44.
• Kaplan HI, Sadock BJ, Grebb JA (1995). Synopsis of Psychiatry. 7. Baskı, Mass Publishing Co, Giza.
• Karakaya I, Coşkun A, Ağaoğlu B ve ark. (2006). Çocukluktaki olumsuz düşünceleri değerlendirme ölçeği geçerlik-güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 17(2): 1-8. Kaya B, Elbozan B, Özel Ö (2002). Depresyon, alkol ve patolojik kumar: üç olgu. Yeni, Symposium 40(4): 123-129. Kovacks M
• Depression Inventory (CDI). Psychopharmalogical Bulletin 21: 995-998.
• Kuğu N, Akyüz G, Erşan E ve ark. (2000). Sanayi bölgesinde çalışan çıraklarda madde kullanımı ve etkileyen etkenlerin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi 1(1): 19-25.
• Neyzi O, Ertuğrul T (1993). Pediatri I. Nobel Kitabevleri, İstanbul.
• Öner S, Buğdaycı R, Şaşmaz T ve ark. (2004). Mersin Çıraklık Eğitim Merkezi Öğrencilerinde depreyon ve etkileyen faktörler. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 18: 36-42.
• Öy B (1991). Çocuklar için depresyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2: 132-137.
• Öztürk M, Zülfikar B, Sayar K ve ark. (2005). Hemofilili çocuklar ve annelerinde emosyonel zorlanma. Yeni Symposium 43(4): 157-162.
• Paschall MJ, Freisthler B, Lipton RI (2005). Moderate alcohol use and depression in young adults: findinds from a national longitutional study. American Journal of Public Health 95(3):453-457.
• Poulin C, Hand D, Boudreau B et al. (2005). Gender differences in the association between substance use and elevated depressive symptoms in a general adolescent population. Addiction 100(4): 525-535.
• Savaşır I, Şahin NH (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme Sık Kullanılan Ölçekler. Özyurt Matbaacılık, 1997.
• Sütoluk Z, Nazlıcan E, Azizoğlu A ve ark. (2005). Yüreğir Çıraklık Eğitim Merkezi öğrencilerinde depresyon sıklığı ve nedenleri. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 23: 23- 26.
• Tel H (2002). Gizli sağlık sorunu: ev içi şiddet ve hemşirelik yaklaşımları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 6(2): 1-9.
• Tenore JL, Lipsky MS (2001). Preventive services for the adolescent (13- 20 years). Pediatric Clinics of North America 48: 289- 311.
• Toros F (2002). Çocukluk çağı ve ergenlik dönemi depresyonlarında risk etmenleri. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi 3(2): 75- 79.
• Tuğrul CD (2000). Stres ve depresyon. Psikiyatri Dünyası 4: 12-17.
• Ünal S, Küey L, Güleç C ve ark. (2002). Depresif bozukluklarda risk etkenleri. Klinik Psikiyatri 5: 8-15.
• World Health Organization. Depression. (2006). http://www.who.int/mental_health/ management/depression/definition/en/print.ht ml.