ROMATOİD ARTRİTLİ HASTALARA VERİLEN EĞİTİMİN AĞRI DÜZEYLERİNE, PSİKOLOJİK BELİRTİLERİNE VE YARDIM ARAMA TUTUMLARINA ETKİSİ

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 3, 69 - 76, 19.02.2010

Sevilay Hindistan Seher Ergüney

Öz

Araştırma, romatoid artritli hastalana verilen eğitimin ağrı düzeylerine, psikolojik
belirtilerine ve yardım arama tutumlarına etkisini araştırmak amacıyla tek grup ön test – son test
deneme öncesi modeli olarak yapılmıştır.
Araştırmanın evrenini Yavuz Selim Kemik Hastalıkları Hastanesi ve Karadeniz Teknik
Üniversitesi Farabi Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Servisinde 22.12. 2004 - 24.06.2005
tarihleri arasında romatoid artrit tedavisi alan toplam 52 hasta oluşturmuştur. Evrenin tümü
örnekleme alınmıştır. Araştırma 41 hasta ile tamamlanmıştır. Hastalara ön testte soru formu,
vizüel analog skala, kısa semptom envanteri ve yardım arama tutum ölçeği uygulanmıştır.
Hastalara taburcu olmadan bir gün önce eğitim yapılmış ve eğitim kitapçığı verilmiştir.
Taburculuktan sonra birer ay arayla üç ev ziyareti yapılarak hastalara eğitim tekrarı yapılmıştır.
Son testte hastalara vizüel analog skala, kısa semptom envanteri ve yardım arama tutum ölçeği
uygulanmıştır.
Hastaların eğitim sonrası ağrı düzeyleri, yardım arama tutumları ve psikolojik belirtileri
azalmıştır. Hastaların ön ve son test vizüel analog skala, yardım arama tutumları ve kısa semptom
envanteri puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p < 0.01).

Anahtar Kelimeler

Romatoid artrit, ağrı, yardım arama tutumları, psikolojik belirti, eğitim

Kaynakça

• Akar S, Birlik M, Gürler O (2004). The prevalence of rheumatoid arthritis in an urban population of İzmir-Turkey. Clinical and Experimental Rheumatology. 245-249.
• Ardıçoğlu Ö, Ardıç F, Palulu N (1998). Personality characteristic inpatients with
• rheumatoid arthritis. Magyar Rheumatology 39: 23-32.
• Broadhead E, Blazer D, George L et al. (1992). Depression. Tercüme: Özkohen R. Depresyon, maluliyet günleri ve işgünü kaybı ile ilgili, ileriye dönük, epidemiyolojik bir çalışma. The Journal of the American Medical Association: Depresyon Eki 5(2): 15-19.
• Crespo-Medina JD (1993). Help-seeking behavior and its social context: Social networksarientation and social acceptabiliy of the problem. Doctoral Dissertation, DAI-B 48/10, Boston University.
• Derogatis LR (1992). The Brief Symptom Inventory-BSI Administration, scoring and procedures manual-II. Clinical Psychometric Research Inc. USA. 297-310.
• Drewes M, Svendsen L, Taagholt S et al. (1998). Sleep in rheumatoid arthritis: A comparıson with healthy subject and studies of sleep / wake ınteractions. British Journal of Rheumatology 37: 71-81.
• Erdine S (2000). Ağrı. Nobel Tıp Kitabev- leri. Alemdar Ofset Savaş Ciltevi. İstanbul. 37-40.
• Gümüşdiş G (2001). Romatoid artrit 100 soru-100 yanıt. Ege Üniversitesi Tıp Fakül- tesi Romatoloji Bilim Dalı. Meta Basım, İzmir, 47-62.
• Gürel D (2002). Romatolojik hastalıklara psikolojik yaklaşım. Türk Psikoloji Bülteni 8: 24-25.
• Hagglund K, Fillingim R (1998). Cost ofset from cognitive-behavioral ınterventions for chronic pain. Archives of physical medicine and rehabilitation 79 (3): 83-89.
• Hall J, Skevington S, Maddison M et al. (1996). A randomized and controlled trial of hydrotherapy in rheumatoid arthritis. Arthritis Care and Research 3(9): 206-215.
• Hawley D, Wolfe F (1993). Depression is not more common in rheumatoid arthritis: A 10- year longitudinal study of 6153 patients with rheumatic disease. The Journal of Rheu- matology 20: 12.
• Jennifer NG, Scott D, Taneja A (2004). Weather changes and pain in rheumatology patients. APLAR Journal of Rheumatology 7: 204-206.
• Kahveci H (2001). Beş faktör kişilik özellik- leri, yardım arama davranışları ve fatalistik düşünce arasındaki ilişkilerin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Trabzon.
• Karasu R, Ataman Ş, Kumbasar H ve ark. (2002). Romatoid artritli hastalarda depresyon. Romatoloji Tıbbi Rehabilitasyon Dergisi 13(4): 219-227.
• Kazıs L, Meenan R, Anderson J (1993). Pain ın the rheumatıc diseases. Arthritis and Rheumatism 26(8): 1017-1022.
• Kokuludağ A (1993). Romatoid artritin spesifik immünoterapisi. Romatoloji Bülteni 1(2): 41-45.
• Kostak M (2001). Juvenil romatoid artritli çocuk ailelerinin eğitim gereksinimleri. I. Uluslar arası & V. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongresi. Nevşehir / Kapadokya, 421-424.
• Krol B, Sanderman R, Suurmeijer T (1995). Medical, physical and psychological status related to early rheumatoid arthritis. Clinical Rheumatology 14 (2): 143-150 .
• Madenci E (1999). Trabzon’da romatoid artrit prevalansı. Uzmanlık Tezi KTÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Özbay Y, Yazıcı H, Palancı M ve ark. (1999). Yardım arama tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. V. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ankara.
• Phillips MA, Murrell SA (1994). Impact of psychological and physical health, stressful events and social support on subsequent mental health help seeking among older adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology 62(2): 270-275.
• Pincus T (1995). Long-term outcomes ın rheumatoid arthritis. British Journal of Rheumatology 34 (2 Suppl): 59-73.
• Price DD, McGrath PA, Rafii A et al. (1983). The validation of visual analogue scales as ratio scale measures for chronic and experimantal pain. Pain 17(1): 45-46.
• Şahin NH, Durak A (1994). Kısa Semptom Envanteri (Brief Symptom Inventory-BSI): Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 9(31): 44-56.
• Taal E, Rasker J, Wiegman O (1996). Patient education and self-management in the rheumatic diseases. Arthritis Care and Research 3(9): 229-236.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2003). İstatistiki Veriler. (çevrimiçi) htttp:/www.saglik.gov.tr, (Erişim 01 Şubat 2006).
• Üçok GÖ (1995). Bir sağlık ocağına başvu- ran hastalarda bedensel ve ruhsal hastalığın birlikte bulunuşu. Türk Psikiyatri Dergisi 6 (3): 180-185.
• Walker J, Littlejohn G, McMurray N (1999). Stres system responce and rheumatoid arthritis: A multılevel approach. Rheumatology 38: 1050-1057.
• Wollheim FA (2001). Approaches to rheumatoid arthritis in 2000. Current Opinion in Rheumatology 13: 193-201.