ANNE-BABA TUTUMLARININ ADOLESANLARIN KENDİLİK KAVRAMI ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 2, 18 - 23, 19.02.2010

Filiz Adana Yasemin Kutlu

Öz

Bu çalışma 12-15 yaş grubu arasındaki adolesanların benlik kavramını ve benlik
kavramının gelişiminde anne-baba tutumlarının etkisini belirlemek amacı ile “tanımlayıcı” ve
“ilişki araştırıcı” olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Milli Eğitim Bakanlığı Kağıthane İlçe
Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilköğretim okullarının ikinci kademesinde öğrenim gören öğrenci
ve bu öğrencilerin anne-babaları oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise Kağıthane ilçesi
Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı kura yöntemi ile belirlenen 4 ilköğretim okulunda öğrenim gören,
araştırma kriterlerine uyan ve istatistik uzmanının belirlediği sayıya göre seçilen 320 öğrenci ve
bu öğrencilerin anne-babaları oluşturmuştur. Öğrencilere kendilerini tanıtıcı anket formu ve
Piers Harris’in Çocuklar için Öz-Kavramı Ölçeği; bu öğrencilerin anne-babalarına kendilerini
tanıtıcı anket formu ve PARI Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği uygulanmıştır.
Annelerin ve babaların PARI’nin alt boyutlarından aldıkları puanlar incelendiğinde
annelerin “aşırı annelik” (`X=49.51±8.42) ve “sıkı disiplin” (`X=43.04±9.04); babaların da
“sıkı disiplin” (`X=44.36±7.59) alt boyut puanlarının yüksek olduğu bulunmuştur. Adolesanların
benlik kavramı puanları `X=58.36±9.95 olup anne-baba tutumlarının adolesanların benlik
kavramı üzerinde etkisi olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda bulgular tartışılmış ve
öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Adolesan, kendilik kavramı, anne-baba tutumu

Kaynakça

• Altınsoy Y (1999). Aile ortamında ve yetiştirme yurtlarında yetişen 9-16 yaş grubu çocuk özkavramlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi İstanbul Üniv. Sağl. Bil. Enst. İstanbul.
• Altunay A, Öz F (2006). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin benlik kavramı. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 46(59): 46- 59.
• Aruoba O (2005) Benlik. Metis Yayınları, İstanbul, 12-50.
• Aştı N (1997). Ergenlerde kendilik kavramı ile aile ve ruh sağlığı ilişkisi. XIX. Pediatri Günleri Çocuk ve Adolesan Hastalıklarına Psikososyal Yaklaşım Programı ve Özet Kitabı. Türkiye Milli Pediatri Derneği, Grafik Sanatlar Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş. İstanbul, 17.
• Charles H (2000). Cooley’s Looking glass self. http:// bambi.acc.nccu. edu/ huang/ soci2400/ chapter2/ sdl004.htm.
• Gergen JK, Gergen MM (1986). Social psychology. 2. Edition, Springer Verlog, New York.
• Güney Ü (2006). Kuramsal yaklaşım ve Türk sosyolojisi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21 (2): 509-542.
• Haktanır G, Baran G (1998). Gençlerin benlik saygısı düzeyleri ile anne baba tutumlarını algılamalrının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 5(3): 134- 141.
• Hızel M (1999). Okul çocuklarında (7-12 yaş) görülen enürezis ve enkoprezis sıklığının aile tutumu ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi İstanbul Üniv Sağl. Bil. Ens. İstanbul.
• Köknel Ö (1997). Zorlanan insan. 3. Basım, Altın Kitaplar Basımevi, İstanbul, 64-68.
• Kulaksızoğlu A (2003). Kişisel Gelişim Uygulamaları, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Lindenfielt G (1997). Kendine Güvenen Çocuk Yetiştirme, Çev: Tümer G., 1. Basım, Hyb Yayıncılık, Ankara.
• Öner N (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler. Boğaziçi Üniversitesi Matbaası, İstanbul, 443-448, 538-542.
• Öztürk M O (1997). Ruh sağlığı ve bozuklukları. 7. Basım, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 69-89.
• Parley JM, William K E, Ronald J (1997). Annual review of psychology. P.O.Box. Printed and Baund in the United States of America, California, 243.
• Tatoğlu N, Ocakçı A, Öztürk Ö (2006). Zonguldak il merkezinde 15-17 yaş grubu lise öğrencilerinde benlik saygısının akademik başarıya etkisi, 50. Milli Pediatri Kongresi Kitabı, Antalya.
• Türkçapar MH (1995). Kendilik psikolojisi ve temel kavramları. Türk Psikiyatri Dergisi 6(2): 125-131.
• Yıldırım İ (2006). Anne Baba Desteği ve Başarı, Anı Yayıncılık, Ankara.