ÜLKEMİZDE HASTA EĞİTİMİNİN DURUMU

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 3, 67 - 73, 20.02.2010

Gülçin Avşar Mağfiret Kaşıkcı

Öz

Hasta eğitimi, kaliteli sağlık bakımının vazgeçilmez bir unsurudur. Bireylerin sağlıklarını
koruma alışkanlıkları oluşturma, hastalık halinde sağlıklarına tekrar kavuşmaları için sağlıklı
yaşama kurallarını öğretme, kronik hastalıklarda yaşam kalitesini artırma, sağlık hizmetlerine
katılabilir ve sağlık haklarını savunabilir davranışlar kazandırma çabası hasta eğitiminin ortaya
çıkışını sağlamıştır. Günümüzde sağlıkla ilgili her durumda; eğitim bir çözüm yolu olarak
görülmekte ve adeta bir anahtar niteliği taşımaktadır. Bu nedenle son yıllarda hasta eğitimi, bütün
dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde sağlık sisteminin önemli bir parçası haline gelmiştir. Fakat
ülkemizde yapılan çalışmalar hasta eğitiminin hala sistemli ve planlı olarak yürütülmediğini
göstermektedir. Hasta eğitiminin sistemli ve planlı yapılamama nedenleri olarak; hemşire başına
düşen hasta sayısının fazla olması, hemşirelik eğitimleri sırasında hasta eğitimi üzerinde çok
durulmaması, hastanede hasta eğitimi için materyal ve ortam eksikliğinin olması, hasta eğitiminin
rutinde denetimi yapılan diğer uygulamalar arasında yer almaması, hasta eğitimi için
güdeleyicilerin yetersiz olması sayılabilir

Anahtar Kelimeler

Hasta eğitimi, hemşirenin eğitici rolü

Kaynakça

• …………… Aile ve Hasta eğitimi (2006) “http://www20.uludag.edu.tr/~nazan/ders6.html” (Erişim: 30.01.2008).
• …………… Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Sağlık Eğitimi Ders Notları (2006) “ http://aysaghiz.adu.edu.tr/eski/ashmyo/TBL210.htm” (Erişim: 16.02.2008 ).
• Akçin E (2000). Yataklı tedavi kurumlarında hasta eğitimine yönelik etkinlikler. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü , İstanbul.
• Avşar G (2006). Klinik hemşirelerinin uyguladıkları hasta eğitiminin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Barlett EE (1995). Cost-benefit analsis of patient education. Patient Education and Counseling 26(2):87-91.
• Batmaz M (1999). Değişik düzeylerdeki hemşirelik eğitimi programlarından mezun olan hemşirelerin iş etkinliğinin araştırılması. İçinde; IV. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Sempozyum Kitabı. İstanbul: Çevik Matbaa. Yüce Reklâm Yayım Dağıtım A.Ş. 37–40.
• Bolsoy N, Akış Ş, Tosun A ve ark. (2000). Manisa ilinde kamuya ait hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik işlevlerini algılama durumları ve etkileyen faktörler. I.Uluslararası ve VIII. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı. Antalya.
• Bruccoliere T (2000). How to Make Patient Teaching Stick. Mantuale 63 (2): 34-83.
• Christensen LB (2003). Care of the surgical patient. Adult Health Nursing. Eds: Christensen LB. Kockrow OE. Mosby an affiliate of elsevier.
• Copel LC (2000). Health education and promation. Brunner and Suddart’s Textbook of Medical Sucigal Nursing Ed: Smeltzer SC Bare B 9 th Edition Lippincott Company Philadelphia 40-50.
• Coşkun A, Dağ H, Çetinbağ H ve ark. (1993). Uygulayıcı rol üstlenen hemşirelerin hizmetlerinde yer alması gereken hemşirelik işlevleri hakkındaki bilgi durumları ve uygulama biçimlerinin araştırılması. Hemşirelik Bülteni 7(29): 55–62.
• Demirci P, Birel Ş, Çamuşoğlu S ve ark. (2000). Hemşirelerin Mesleki Örgütler ve Dergilere ilişkin Görüşleri. 1.Ulusal Hemşirelik Öğrenci Sempozyum Özet Kitabı. İzmir.
• Erbil N, Pasinlioğlu T (2008). Planlı Eğitimin ve Danışmanlığın Kadınların Aile PlanlamasıHizmetlerinden Memnuniyet Düzeylerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 11(2):38-46.
• Esen A, Akyol A, Ergün FŞ (1997). Klinik hemşirelerin eğitici rollerinin etkinliği. 4. Ulusal Hemşirelik Eğitim Sempozyum Kitabı. Kıbrıs.
• Hindistan S (2006). Romatoid artritli hastalara verilen eğitimin ağrı düzeylerine, psikolojik belirtilerine ve yardım arama tutumlarına etkisi. Doktora tezi, Atatürk Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Karanisoğlu H (1990). Hemşireliğin geleneksel ve değişen rolü içinde tedavi edici, koruyucu ve eğitici rolü. Hemşirelik Bülteni 4 (17): 17–21.
• Kaya N, Kaya H (2008). Hemşireler Tarafından Geliştirilen Hasta Eğitim Materyallerinin Okunabilirliğinin Saptanması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 11(1):1-6.
• Kayış A (2001). Hemşirelerin hasta eğitimine verdikleri önem ve eğitim verirken karşılaştıkları güçlüklerin saptanması. I. Uluslararası ve V. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongre Kitabı. Nevşehir.
• Kelly RB, Falvo D (2002). Patient education. Textbook of Family Practice. Ed: Rakel R. Philadelphia: Saunders Com.
• Mucuk S, Demir R, Erdem E (1998). Hemşirelik Eğitimi ve Profesyonellik. Hemşirelik-Ebelik Eğitim ve Uygulamalarında Kalite Sempozyumu Kitabı. Kayseri.
• O’Brien GP (2004). Patient and family teaching. Medical- Surgical Nursing Eds:Lewis SM, Heitkemper MM, Dirksen SR. An Affiliate of Elseiver-Mosby.
• Özden M (2003). Sağlık Eğitimi Ders Kitabı. 2. Baskı, Pozitif Tasarım Yayıncılık, Ankara.
• Özkan S (2001). Hasta eğitiminde hemşirenin rolü. I.Uluslararası ve V. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongre Kitabı. Nevşehir.
• Rankin SH, Stallings KD (2001). Patient Education:Issues, Principles, Practices. 3rd ed. Philadelphia: J.B. Lippincott-Raven.
• Şenyuva E, Taşocak G (2007). Hemşirelerin hasta eğitimi etkinlikleri ve hasta eğitimi süreci. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 15(59):100-106.
• Tabak RS, Varol N (1999). Sağlık eğitiminde gelişmeler. Hemşire Dergisi 49 (123): 48-52.
• Taşocak G (2003). Hasta Eğitimi. İstanbul Üniversitesi. Basım ve Yayım evi, İstanbul.
• Whitehead D (2004). Health promotion and health education: advancing the concepts. Journal of Advanced Nursing 47(3): 311–320.
• Yıldırım D (2002). Hemşire insan gücü planlaması. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 12(48): 57–70.
• Yılmaz M (2000). Ameliyat öncesi öğretimin ameliyat sonrası komplikasyonlara ve hasta memnuniyetine etkisi. Doktora tezi, Hacettepe Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.