Ev Ziyaretleri Sırasında Verilen Eğitim ve Bakım Hizmetlerinin Türkiye’deki Hipertansiyonlu Yaşlı Bireylerin Tansiyonlarının Kontrolü ve Yaşam Davranışları Üzerine Olan Etkinliği

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 4, 26 - 35, 04.01.2011

Ayşe Sayan Çevirme Mustafa Yıldız Dilek Aygin Birsel Kavaklı

Öz

Hipertansiyonun geniş kitlelerde erken tanınması ve kontrol altına alınması halk sağlığı çalışmalarının
önemli bir bölümüdür Bu çalışmada amaç, ev ziyaretleri sırasında verilen bilgi ve bakım hizmetlerinin
hipertansiyonlu hastaların tansiyonlarını kontrol altında tutma, yaşam kalitesini geliştirme ve sağlığa ilişkin
yaşam davranışları kazandırma etkinliğini belirlemektir. Çalışma tek guruplu pretest-post-test olarak dizayn
edildi. Çalışmaya 65 yaş ve üstü, en az 6 aydan beri hipertansiyon tanısı almış olan 48 birey dâhil edildi. Birinci
haftadan itibaren eğitim-bakım hizmetlerini içeren bir hemşirelik girişimi uygulandı. Hastalara 2 hafta
aralıklarla toplam yedi kez eğitim verildi. Veriler; anket formu, kan basınçları, beden kitle indeksi ölçümleri ve
sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği (SYBDÖ) aracılığıyla elde edildi. Verilerin analizinde SPSS istatistik
programı kullanıldı. Çalışmanın sonucunda bireylerin kan basınçları ve BKI değerlerinde istatistiksel olarak
anlamlı azalma, beslenme, sağlık sorumluluğu ve stres yönetimi davranışlarında ise istatistiksel olarak anlamlı
artma görüldü.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, yaşam tarzı, hipertansiyon, hemşirelik, ev ziyaretleri

Kaynakça

• ……….. What Is High Blood Pressure? (2006) http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifi er=2112 (retrieved: 9.10.2006).
• Ammerman AS, Keyserling TC, Atwood JR et al. (2003). A randomized controlled trial of a public health nurse directed treatment program for rural patients with high blood cholesterol. Preventive Medicine 36(3): 340–351.
• Arıcı M, Altun B, Erdem Y et al. (2006). Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği; www.turkhipertansiyon.org.(erişim tarihi: 9.10.2006).
• Banegas JR, Guallar-Castillón P, RodrıguezArtalejo F et al. (2006). Association between awareness, treatment, and control of hypertension, and quality of life among older adults in Spain. American Journal of Hypertension 19(7): 686–693.
• Dickey RA, Janick JJ (2001). Lifestyle modifications in the prevention and treatment of hypertension. Endocrine Practice 7(5): 392–39.
• Erbaşı S, Tüfekçioğlu O, Sabah İ (1999). Yaşlılık ve Hipertansiyon. Geriatri 2(2): 67–70.
• Erci B, Sayan A, Tortumluoğlu G et al. (2003).The effectiviness of Watson’s Caring Model on the quality of life and blood pressure of patients with hypertension. Journal of Advanced Nursing 41(12): 130-139.
• Esin N (1997). Endüstriyel alanda çalışan işçilerin sağlık davranışlarının saptanması ve geliştirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul,
• Garcia-Pena C, Thorogood M, Armstrong B et al. (2001). Pragmatic randomized trial of home visits by a nurse to elderly people with hypertension in Mexico. International Journal of Epidemiology 30 (6): 1485–1491.
• Grimm RH JR, Grandits GA, Cutler JA et al. (1997). Relationships of quality-of-life measures to long-term lifestyle and drug treatment in the Treatment of Mild Hypertension Study. Archives of Internal Medicine 157(6): 638–648.
• Gruesser M, Hartmann P, Schlottmann N et al. (1997). Structured patient education for out-patients with hypertension in general practice: a model project in Germany. Journal of Human Hypertension 11(8):501–56.
• Hurley V, Ireson R, Fletcher K et al. ( 2006). A cross-sectional study of hypertension in an elderly population (75 years and over) with atrial fibrillation: secondary analysis of data from the birmingham atrial fibrillation in the aged (bafta) randomised controlled trial. International Journal of Cardiology 117(2): 1–5.
• Kaplan NM (1998). Klinik Hipertansiyon. Editör: Ekrem Canbek, Yedinci Baskı, , Turgut Yayıncılık ve Ticaret A.Ş., İstanbul.
• Lee YS (2006). .Awareness of blood pressure among older adults: A cross-sectional descriptive study. .International Journal of Nursing Studies 44(5):796804.
• Leung CM, Ho GKH, Foong M et al. (2005). Small-group hypertension health education programme: a process and outcome evaluation. Journal of Advanced Nursing 52(6): 631–39.
• Melen PB, Palla SL, David CG et al. (2004). Prevalence of Nutrition and Exercise Counseling for Patients with Hypertension United States, 1999 to 2000. Journal of General Internal Medicine. 19(9): 917–924.
• O’Dea JA, Wilson R (2006). Socio-cognitive and nutritional factors associated with body mass index in children and adolescents: possibilities for childhood obesity prevention. Health Education Research: Theory & Practice 21(6):796–805.
• Onat A, Türkmen S, Karabulut A et al. (2004). Türk erkeklerinde hiperkolesterolemi ve hipertansiyon birlikteliği: sıklığına ve kardiyovasküler riski öngördürmesine ilişkin TEKHARF çalışması verileri. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 32(8): 533–541.
• Önal AE, Tümerdem Y (2001). Yaşlılıkta Hipertansiyon. Geriatri 4 (4): 141–145.
• Pender NJ, Barkauskas VH, Heyman L et al. (1992). Health promotion and disease prevention: toward excellence in nursing practice and education. Nursing Outlook 40(3): 106–120.
• Seyfeli E, Duru M, Kuvandik G et al. (2006). Effect of obesity on P-wave dispersion and QT dispersion in women. International Journal of Obesity 30: 957– 961.
• Slama M, Susic D, Frohlich E Det al. (2002). Prevention of hypertension. Current Opinion in Cardiology 17(5): 531–536.
• Sobel BJ, Bakris GL (2003). Hipertansiyon: Klinisyenin Tanı ve Tedavi Klavuzu. Editör: Arif Nihat Dursun, (Çev) Murat Kahramanoğlu, İkinci Baskı, Danışmanlık, Eğitim, Yayıncılık ve Organizasyon Ltd. Şti. İstanbul 25–41.
• Spence JD, Barnett PA, Linden W et al. (1999). Lifestyle modifications to prevent and control hypertension. 7. Recommendations on stress management. Canadian Hypertension Society, Canadian Coalition for High Blood Pressure Prevention and Control, Laboratory Centre for Disease Control at Health Canada, Heart and Stroke Foundation of Canada. Canadian Medical Association Journal 160(9): 46–50.
• Sytkowski PA, D'Agostino RB, Belanger AJ et al. (1996). Secular trends in long-term sustained hypertension, long-term treatment, and cardiovascular mortality. The Framingham Heart Study 1950 to 1990. Circulation 93(4): 697–703.
• Van der Sande MA, Walraven GE, Milligan PJ et al. (2001). Family history: an opportunity for early interventions and improved control of hypertension, obesity and diabetes. Bulletin of the World Health Organization 79(4): 321–328.
• Verheijden MW, Van der Veen JE, Van Zadelhoff WM et al. (2003). Nutrition guidance in Dutch family practice: behavioral determinants of reduction of fat consumption. American Journal of Clinical Nutrition 77(4):1058-1064.
• Vural BK (1998). Sağlık riskinin belirlenmesi ve hemşirelik için önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(2):39–43.
• Watt RG (2005). Strategies and approaches in oral disease prevention and health promotion. Bulletin of the World Health Organization 83(9):711–718.