OKUL KÜLTÜRÜ ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 4, 36 - 43, 04.01.2011

Filiz Kantek Ülkü Baykal Serap Altuntaş

Öz

Hemşirelik eğitimi veren kurumlarda öğrencilerin bakış açısından örgüt kültürünü belirlemeye yönelik
okul kültürü ölçeğinin geliştirilmesi amacıyla, metodolojik olarak gerçekleştirilen bu çalışma, İstanbul ve
Antalya’da 2 kamu üniversitesine bağlı hemşirelik okulunda yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini toplam
410 öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmacılar tarafından hazırlanan madde havuzu 9 uzman görüşüne sunulmuş ve getirilen öneriler
doğrultusunda düzenlenerek 12 öğrenci üzerinde ön çalışma yapılmış ve 53 maddelik ölçek taslağı haline
getirilmiştir. Test-tekrar test (n=85) analizi yapıldıktan sonra toplanan veriler madde toplam puan korelasyon
analizi, faktör analizi ve Cronbach’s alfa çözümlemesi ile değerlendirilmiştir. Analizler sonucunda ve uzman
görüşleri doğrultusunda ölçeğin 8 alt boyuta ayrıldığı (okul yöneticileriyle ilişkiler, bağlılık, öğretim
elemanlarıyla ilişkiler, ödül sistemi/değişime açıklık, yapı/işleyiş, öğretim elemanları arasındaki ilişkiler,
öğrenciler arasındaki ilişkiler ve katılım/destek), Cronbach’s alfa katsayısının ölçekte .93, alt boyutlarda .69 ve
üzeri olduğu bulunmuştur.
Sonuç olarak, geliştirilen okul kültürü ölçeğinin geçerli ve güvenilir olduğu ve hemşirelik eğitimi veren
kurumlarda öğrenci değerlendirmelerini belirlemek amacıyla kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul kültürü, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik, hemşirelik, öğrenci

Kaynakça

• Akgül A (2003). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri. 2. Baskı, Emek Ofset Ltd.Şti., Ankara. Aksakoğlu
• Teknikleri ve Analiz Yöntemleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Matbaası, İzmir.
• Bursalıoğlu Z ( 2000). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. 11. Basım, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Büyüköztürk Ş (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Detert JR, Louis KS, Schroeder RG (2001). A culture framework for education: defining quality values and their ımpact in U.S. High school. School Effectiveness and School Improvement 12(2): 183- 212.
• Engels N, Hotton G, Devos G et al. (2008) Principle in schools with a positive school culture. Educational Studies 34(3):159-174.
• Erdem F, İşbaşı J Ö ( 2001). Eğitim kurumlarında örgüt kültürü ve öğrenci alt kültürünün algılamaları (Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F son sınıf öğrencileri fakülte kültürünü nasıl algılıyor ?). Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 1 (1): 33-57.
• Araştırma Gözüm S, Aksayan S (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 4 (2): 9-20.
• Hıggıns-D’alessandro A, Sadh D ( 1998). The dimensions and measurement of school culture: understanding school culture as basis for school reform. International Journal of Educational Research 27(1): 553-569.
• Kalaycı Ş (2005). (Ed). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kantek F (2005). Hemşirelik yüksekokulları için örgütsel
• uygulanması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kantek F, Baykal Ü (2008). Hemşirelik yüksekokulları için örgüt kültürü ölçeğinin geliştirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 11 (2): 29-37.
• Karasar N (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 10. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım A.Ş. Ankara.
• ve Karslı MD (2004). Yönetsel Etkililik. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Marcoulides GA, Heck RH, Papanastasiou C (2005).Student perceptions of school culture and achievement: testing the invariance of a model. The International Journal of Educational Management 19 (2/3): 140-152.
• Maslowski RA (2006).Review of inventories for diagnosing school culture. Journal of Educational Administration 44 (1): 6-35.
• Mills KA (2003) The culture of the christian school. Journal of Education & Christian Belif 7(2): 129-142.
• Örücü E, Ayhan N (2001). Üniversite öğretim elemanlarında örgüt kültürü ve Muğla Üniversitesi örneği. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2: 1.
• Özdamar K (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. 5. Baskı, Kaan Kitabevi,, Eskişehir.
• Pang NSK (1996). School values and teachers’ feelings: a LISREL model. Journal of Educational Administration 34(2): 64.
• Sabuncuoğlu Z, Tüz M ( 2001). Örgütsel Psikoloji. 3. Baskı, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Seren Ş (2005). Değişime karşı tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve kalite belgesi alan hastanelerde değişim ile örgüt kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Sümbüloğlu
• Biyoistatistik. 5. Baskı, Özdemir Yayıncılık, Ankara.
• Şişman M (1994). Örgüt Kültürü; Eskişehir İl Merkezindeki İlkokullarda Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir.
• Tavşancıl E (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. 1.Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Tezbaşaran A (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Klavuzu. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• Uyguç N (2000). Kültürün Ölçülmesi: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi. 8. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Nevşehir.
• Weis D, Schank MJ ( 2000). An enstrument to measure professional nursing values. Journal of Nursing Scholarship 32(2): 201-204.
• Zoba A (2000). İlköğretim okullarında varolan örgütsel değerlerle öğretmenlerin sosyalleşmesi arasındaki ilişki (Ankara ili Çankaya ilçesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.