CİNSEL DOYUMUN YORDANMASINDA BAZI FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 1, 24 - 34, 28.06.2010

Bilgin Kırya Vural Ayla Bayık Temel

Öz

Bu çalışmada, “Evlilik Öncesi Cinsel Danışmanlık Programı” alan yeni evli çiftlerde, cinsel doyumda;
sosyodemografik özelliklerin, evliliğe yönelik inanç ve tutumların, cinsel mitlerin ve bilgi kazancının rolü
incelendi.
Araştırmanın örneklemini 36 çift deney grubu, 35 çift kontrol grubu oluşturmuştur. “Bireylerin
Tanımlayıcı Özelliklerini Belirleme Formu”, “Evliliğe Yönelik İnanç ve Tutumlar Ölçeği; Sağlık İnanç Modeli”,
“Cinsel Mitleri Değerlendirme Formu”, “Cinsel Konular ile İlgili Bilgi Düzeyine İlişkin Değerlendirme
Formu”, “Evlilik Döneminde Çiftlerin Üreme Sağlığı-Cinsel Sağlıkla İlgili Bazı Davranışlarını Değerlendirme
Formu”, “Golombok-Rust Cinsel Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Deney grubuna “Evlilik Öncesi Cinsel
Danışmanlık Programı” verilmesinden sonra her iki gruptan temel veriler toplanmıştır. Deney grubundaki
kadınlarda yaş ortalaması 27.08±3.81, erkeklerde 29.36±4.98’dir. Kontrol grubundaki kadınlarda yaş
ortalaması 26.00±3.45, erkeklerde 29.85±5.16’dır. Deney grubundaki bireylerin %55.6’sı, kontrol grubu
bireylerin %47.1’i yüksekokul/fakülte mezunudur. Kadınlarda sosyodemografik özelliklerin açıkladığı varyans
oldukça düşük olmasına rağmen, erkeklerde özellikle eğitim pozitif yönde önemli bir etkiye sahip değişkendir.
Cinsel doyumu belirlemede; evliliğe yönelik inanç ve tutumların, cinsel mitlerin varyansı arttırdığı belirlendi.
Cinsel danışmanlık eğitimi alan deney grubunda bilgi düzeyi artışının cinsel doyumu yordamada önemli rol
oynadığı saptandı.

Anahtar Kelimeler

Cinsellik, sağlık inancı, cinsel doyum

Kaynakça

• …..Canada Guidelines for Sexual Health Education (2003). Minister of Health Community Acquired Infections Division Centre for Infectious Disease Prevention and Control.
• sc.gc.ca/pphb-dgspsp/publicat/cgshe
• dnemss/index.html (Erişim tarihi: 08.08.2005).
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2001). Cinsel bozukluklar ve cinsel kimlik bozuklukları. DSM-IV- TR Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı, Çeviren: Ertuğrul Köroğlu, Hekimler Yayın Birliği, 225-240.
• Arslan H, Engin F, Can Ö (2000). Evlilik öncesi çiftlerin üreme sağlığına yönelik eğitim ve danışmanlık gereksinimlerinin
• belirlenmesi. 1.Uluslararası & VIII.Ulusal Hemşirelik Kongresi, Antalya, 94-98.
• Donnelly DA (1993). Sexually inactive marriages. The Journal of Sex Research 30(2): 171-179. Emiroğlu ON
• Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. Editör: İnci Erefe, HEMAR-G Yayın No:1, Odak Ofset, 91-124.
• Fourcroy JL (2006). Customs, culture, and tradition- What role do they play in a woman’s sexuality? Journal of Sexual Medicine 3: 954–959.
• Golombook S, Rust J (1988). Diagnosis of sexual dysfunction: relationships between DSM-III (R) and the GRISS. Journal of Sex and Marital Therapy 3(1): 119-124.
• Higgins LT, Zheng M, Liu Y et al. (2002). Attitudes to marriage and sexual behaviors: A survey of gender and cultural differences in China and United Kingdom. Sex Roles 46:75–89.
• İnanç C, Soylu ML, Çobanoğlu G et al. (2003). Adana 2. Ana Çocuk Sağlığı Merkezi Danışmanlık birimine başvuran sağlıklı kadınlarda, cinsel sorunların ve yardım arama, uygulama ve tutumunun sorgulanması. II.Ulusal Ana Çocuk Sağlığı Kongresi, İstanbul, 163.
• İncesu C (2005). Cinsel İşlev Bozuklukları. Organon İlaçları A.Ş., İstanbul.
• İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı (2003). Öğretmen ve Öğretmen Adayları için Cinsel Sağlık Eğitimi. Uygun Matbaası, İstanbul.
• Kalkan M (2002). Evlilik ilişkisini geliştirme programının, programa katılan eşlerin evlilik uyumu üzerindeki etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun.
• Karataş N (2003). Araştırmada örnekleme. Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. İnci Erefe (ed), Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği, 1 Basım, Odak Ofset, İstanbul, s. 125-138.
• Kayır A (1998). Cinsellik kavramı ve cinsel mitler. Cinsel İşlev Bozuklukları Monograf Serisi (1): Cinsel Sorunlara Genel Yaklaşım. Roche Müstahzarları Sanayi AŞ, İstanbul, 30-35.
• Kudiaki Ç (2002). Cinsel doyum ile evlilik uyumu arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniv. Sosyal Bil. Enst. Psikoloji Anabilim Dalı Ankara.
• Kupelian V, Link CL, Rosen RC et al. (2008). Socioeconomic status, not race/ethnicity, contributes to variation in the prevalence of erectile dysfunction: Results from the Boston Area Community Health (BACH) Survey. Journal of Sexual Medicine 5: 1325–1333.
• Lau JTF, Yang X, Wang Q et al. (2006). Gender power and marital relationship as predictors of sexual dysfunction among young married couples in rural China: A population-based study. Urology 67: 579– 85.
• McCarthy B (1997). Strategies and techniques for revitalizing a nonsexsual marriage. Journal of Sex &Therapy 23(3): 231-240.
• Michie S, Abraham C (2004). Interventions to change health behaviours: evidence-based or evidence-inspired. Psyhology and Health 19(1): 29- 49.
• Morokoff PJ, Gillilland R (1993). Stress, sexual functioning, and marital satisfaction. The Journal of Sex Research 30(1): 43-53.
• Oggins J, Leber D, Veoff J (1993). Race and gender differences in black and white newlyweds’ perceptions of sexaul and marital relations. The Journal of Sex Research 30(2), 152-160.
• Oniz A, Keskinoglu P, Bezircioglu I (2007). The Prevalence and Causes of Sexual Problems among Premenopausal Turkish Women. Journal of Sexual Medicine 4: 1575-1581.
• Rosen CR, Taylor FJ, Leıblum RS et al. (1993). Prevalance of sexual dysfunction in women: results of a survey study of 329 women in an outpatient gynecological clinic. Journal of Sex & Marital Therapy 19(3): 171-188.
• Sokolski MD, Hendrick SS (1999). Fostering marital satisfaction. Family Therapy 26(1): 39-49.
• Soylu LM, Levent BA, Gürkan SB (1999). “Ergenlerde cinsel işlev bozukluklarına yol açan etmenler ve cinsel mitlerin araştırılması”. http://lokman.cu.edu.tr/psychiatry/egitim/mak/1999_ mak_cinselmit.ht (Erişim tarihi: 14.07.2006).
• Sullivan TK, Pasch L, Cornelıus, T et al. (2004). Predicting participation in premarital prevention programs: the health belief model and social norms. Family Process Health & Medical Complete 43(2): 175-193.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü (2000). Ulusal Aile Planlaması Hizmet Rehberi. Ankara, cilt I, 65-83.
• Tuğrul C, Öztan N, Kabakçı E (1993). Golombok- Rust Cinsel Doyum Ölçeği’nin standardizasyon çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 4(2): 83-88.
• Vural BK, Temel AB (2007). Evliliğe yönelik inançlar ve tutumlar: Sağlık İnanç Modeli Ölçeği’nin Türk toplumu için geçerlilik ve güvenilirliğinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 23(2): 31-50.
• Ziyalar A (2000). Cinsel Davranış Bozuk-lukları. Yüce Reklam/Yayım/Dağıtım A.Ş, İstanbul.