MENOPOZ SONRASI KADINLARIN ÖZ BAKIM GÜCÜ VE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 1, 35 - 43, 28.06.2010

Gönül Özgür Serap Yıldırım Serap Yıldırım Ayşegül Komutan

Öz

Araştırma, menopoz sonrası kadınların öz-bakım gücü ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla
tanımlayıcı olarak planlanmıştır.
Araştırma, sağlık ocağına kayıtlı 45-55 yaş grubunda, menopoza girmiş ve araştırmaya katılmayı kabul
eden 120 kadınla İzmir’ de yapılmıştır. Araştırma verileri, “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Öz-bakım Gücü Ölçeği”
ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde dağılımı ve analizinde “t”- testi, varyans analizi ve
kruskal wallis kullanılmıştır.
Araştırmaya katılan kadınların öz-bakım gücü puan ortalaması 50.47±14.39’ dur. Kadınların öz bakım
gücünde eğitim düzeyi, meslek, algılanan gelir düzeyi, menopoz sonrası sorunlara çözüm yolu arama durumu,
menopoz sonrası aileden yardım alma durumu, fizik ve ruh sağlık algısı ve kronik bir hastalığa sahip olma
durumunun etkili olduğu saptanmıştır (p

Anahtar Kelimeler

Menopoz sonrası, öz-bakım gücü, etkileyen faktörler

Kaynakça

• Altıparmak S (2006). Gebelerde sosyodemografik özellikler, öz bakım gücü, yaşam kalitesi ilişkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Büteni 5(6): 416- 423.
• Aslan BD (2001). Adölesan gebelerin öz-bakım gücünün incelenmesi. Selçuk Üniv. Sağ. Bilim. Ens., Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Atasü T (2004). Klimakteriyum ve Menapoz, Jinekoloji, Nobel Tıp Kitapevi, Tayf Matbaacılık, İstanbul, 657-674.
• Bakoğlu E, Yetkin A (2000). Hipertansiyonlu hastaların öz bakım gücünün değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 4(1): 41-49.
• Bayraktar R, Uçanok Z (2002). Menapoza ilişkin yaklaşımların ve kültürlerarası çalışmaların gözden geçirilmesi. Aile ve Toplum Dergisi 5(2): 5-12.
• Bezircioğlu İ, Gülseren L, Öniz A ve ark. (2004). Menopoz öncesi ve sonrası dönemde depresyon, anksiyete ve yetiyitimi. Türk Psikiyatri Dergisi 15(3): 199-207.
• Carpenito-Moyet LJ (2005). Hemşirelik Tanıları El Kitabı, Çev. Editörü Firdevs Erdemir, Nobel Tıp Kitabevleri, Ankara, 405.
• Cavanagh SJ (1993). Orem’s Model in Action. The Macmillion Press Ltd. London, 4- 5.
• Durmaz- Akyol A, Karadakovan A (2002). Hemodiyalize giren hastaların yaşam kalitesi ve öz bakım gücü ile bunlar üzerine etkili değişkenlerin incelenmesi. Ege Tıp Dergisi 41(2): 97-102.
• Erdem Ö (2006). Menopoz dönemindeki kadınların yaşadıkları sorunlar ve başetme yolları. Hacettepe Üniv. Sağ. Bilim. Ens., Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Evlice YE, Tamam L, Karataş G (2002). Menopoz ve tedavi sürecinde ortaya çıkan ruhsal sorunlar. Anadolu Psikiyatri Dergisi 3: 108- 112.
• Kaplan HI, Sadock BJ (2004). Klinik Psikiyatri. Abay E (Çev. Ed.). Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 330- 331.
• Karaca-Saydam B, Demirel-Bozkurt Ö, PelikHadımlı A ve ark. (2007). Riskli gebelerde öz-bakım gücünün sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisinin incelenmesi. Perinatoloji Dergisi 15(3): 131 – 139.
• Kaya H, Acaroğlu R (2005). Omurilik yaralanması olan hastalarda hemşirelik bakımı ve eğitimin bağımlılık- bağımsızlık ve öz-bakım gücü üzerine etkisi. Türk Nöroşirürji Dergisi 15(1): 56-68.
• Kocatürk U (2006). Tıp Terimleri El Sözlüğü. Geliştirilmiş Dördüncü Basım, Plar Ltd. Şti., Ankara, 4
• Mishra G, Kuh D (2006). Perceived change in quality of life during the menopause. Social Science & Medicine 62: 93-102.
• Nahcivan NÖ (1994). Geçerlik ve güvenirlik çalışması: öz bakım gücü ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 7(33): 109-119.
• Orem DE (1995). Nursing: Concepts of Practice, 5th ed., St.Louise, MO: Mosby, 435- 452.
• Özer M (2001). Huzurevinde ve aile ortamında yaşayan yaşlıların özbakım gücü ve yaşam doyumunun incelenmesi. Ege Üniv. Sağ. Bilim. Ens., Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Özkan S (2008). Klimakteriyum ve Menopoz. Şirin A, Kavlak O (Ed.), Kadın Sağlığı, Bedral Basım Yayıncılık, İstanbul, 234- 258.
• Özkan S, Bozkurt O (1999). Kadın doğum ve ruh sağlığı. V. Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı, 20-23 Ekim, İstanbul, 36- 50.
• Özkan S, Durna Z (2006). İnsüline bağımlı diyabetli hastalarda öz-bakım gücünün belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 22 (2): 121-135.
• Pasinlioğlu T (1999). Gebelerin öz- bakım gücü ve öz-bakım gücünü artırmada hemşirenin eğitici rolünün etkisi. V. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, DEÜ Matbaası, İzmir.
• Pelik A (2004). Histerektomi ameliyatı olan kadınların öz-bakım gücünün incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniv. Sağ. Bilim. Ens. , İzmir.
• Savaşan A (2006). Hipertansiyonu olan hastalarda öfke ve öz bakım gücü ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniv. Sağ. Bilim. Enst., İzmir.
• Tot Ş (2004). Menopozun psikiyatrik yönleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi (5): 114- 119.
• Vanwesenbeeck I, Vennix P, Wiel H (2001). Menopausal symptoms: associations with menopausal status and pysychosocial factors. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynaecology 22: 149158.
• Vehid S, Aran SN, Köksal S ve ark. (2001). Silivri bölgesindeki kadınların menapoz ve özellikleri. Türkiye Klinik Tıp Bilimleri 21: 493- 499.
• Yıldırım S, Özgür G, Babacan- Gümüş A (2007). Huzurevinde yaşayan yaşlıların öz bakım gücü ve etkileyen etmenler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 23(2): 93- 103.
• Yurdakul M, Eker A, Kaya D (2007). Menopozal dönemdeki kadınların yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimle Dergisi 21(5): 187-193.